Ófeigur - 15.05.1956, Page 14

12
ÓFEIGUR
ans ráða þessari stofnun, um leið og hann framkvæmdi
Alladíns-töfra í fjármálunum. Jóhann Vestmanneyja-
goði var f jármálaráðherra þegar stríðsgróðinn var upp-
etinn og Marshall ókominn. Var þá oft hart í búi í
stjómarráðinu, og þótti þá helzt til ráða að „slá“ Þjóð-
bankann. Komst skuld ríkisins þá, og stundum oftar,
upp í 100 milljónir króna, en það var algert brot á
Þjóðbankalögunum. Varð að fara krókaleiðir, til að gera
skuldina löglega. Voru ráðherrarnir um það leyti komn-
ir að þeirri niðurstöðu, að þjóðbankinn væri í eðli sínu
útibú og geymslukompa ríkissjóðs.
Benjamín hafði nú hug á að mæta óskum liðsodda
þingsins og gera seðladeildina að hlöðu við fjósið þar
sem unnt var að ná í græna, vel verkaða töðu án þess
að fara út í stórhríð að vetrarlagi. Ef seðlaútgáfan
var í stjómarráðinu undir húsbóndavaldi sískiptandi
ráðherra, var hægt að fljóta yfir örðugleika hallæris-
ára og síldarleysis með því að setja seðlapressuna í
hreyfingu. Leit um tíma út fyrir að þetta mundi lánast.
Seðlavaldið tekið frá þjóðbankanum og hann gerður
að sparisjóði Reykjavíkur og nágrennis. Þegar komið
var að banadægri bankans, benti Jón Ámason feðmm
þjóðarinnar á, að með því að niðurlægja og eyðileggja
þjóðbankann, mundi útgerðin tapa allt að 100 milljóna
veltufé, sem Landsbankinn hefur haft til umráða ár-
lega á fyrstu mánuðum ársins, meðan verið var að
koma skipum og bátum á flot.
*
Undir venjulegum kringumstæðum hefur þjóðin sára-
lítið veltufé handbært erlendis fyrstu mánuði ársins.
Er þá gripið til skyndilána hjá erlendum bönkum sem
trúa Landsbankanum, eins og álit hans og traust hefur
vaxið undir tryggri stjórn Magnúsar Sigurðssonar og
Jóns Árnasonar. Þrásinnis hefur stjórnin fengið full-
vissu um að erlendir fjármálamenn treysta Lands-
bankanum vel en landsstjórnunum lítið. Hefur álit f jár-
málastjórnar landsins ekki hækkað við bílakaup ríkis-
ins til framdráttar togaraútgerðinni. Er skemmst
af því að segja, að þegar forystumenn þjóðarinnar sáu
fram á að þeir mundu svifta útgerðina því lánstrausti
sem henni var hollara heldur en ganghraðir amerískir