Tímarit Máls og menningar - 01.05.2002, Blaðsíða 3

tmm bls. 1
Átök ísraelsmanna og Palestínumanna eiga
langar rætur og sagan er blóði drifin. Lilja Hjart-
ardóttir, stjórnmálafræðingur, fjallar ítarlega um
deilurnar, upphaf þeirra og framvindu í fróðlegri
og áhugaverðri grein sem hún kallar Hernaður,
hryðjuverk og hernumið fólk. Eins og Lilja
bendir á er hætt við að afleiðingar sl. vikna
verði ekki síður alvarlegar fyrir gyðinga en araba
enda berast nú þegar fréttir af aukinni andúð í
garð þeirra og jafnvel gyðingahatri. „Mál er að
linni eftir fjögur stríð, sem hafa ógnað friði og
öryggi í heimsbyggðinni allri," skrifar Lilja enn
fremur og minnir á að ísrael er hervæddasta
ríkið í Mið-Austurlöndum og þótt víðar væri leit-
að, með tæpa hálfa milljón gyðinga undir vopn-
um.
Átök ísraela og Palestínumanna leita einnig á
Hlyn Níels Grímsson, lækni í Svíþjóð, eins og
lesa má í smásögu hans Sitji Guðs englar.
Söguhetja hans stendur andlaus við Grátmúr-
inn og dettur ekkert í hug til að hripa á bæna-
miða þótt hún hafi orðið áþreifanlega vör við of-
beldið í landinu.
Annað efni tmm er af ýmsu tagi: Kristján B.
Jónasson skrifar um nýjustu bók þýska rithöf-
undarins Gunters Grass, Krabbagang. Grass
byggir bókina á raunverulegum atburðum úr
síðari heimsstyrjöldinni, mesta skipsskaða sög-
unnar, en talið er að 9.000 þýskir flóttamenn
hafi farist er Wilhelm Gustloff var sökkt á
Eystrasalti I ársbyrjun 1945. Kristján fjallar um
viðtökur Krabbagangs en í Þýskalandi telja
margir að bók Grass sé lóð á vogarskálar nýs
sjálfsskilnings Þjóðverja sem miðist fremur við
fórnarlambið en böðulinn.
Bókmenntagagnrýnin heldur áfram með
sama sniði og í síðasta hefti. Árni Óskarsson
fjallar um Einar Kárason og feril hans en þó sér-
staklega nýjasta verk hans, Óvinafagnað. Sig-
urður A. Magnússon skrifar gagnrýna grein um
bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs. Ármann
Jakobsson hefur greinaflokk sinn um Agöthu
Christie og Þorfinnur Skúlason lítur í bækur um
viðskipti og vinnusemi undir yfirskriftinni Frá
Kaupþingi til Casabianca. Aftast í tímaritinu er
eftirtektarverð smásaga eftir Óla Jón Jónsson,
Mannabein. Sagan er byggð á raunverulegum
atburðum þótt fáir vilji kannast við að slíkir at-
burðir hafi tengst íslandi. Það er því áhugavert
að lesa hana með hliðsjón af orðum Kristjáns
B. Jónassonar um uppgjör þjóða við fortíðina.
Síðast en ekki síst er að nefna tvo
Frá ritstjóra
rithöfunda sem eru ósparir á stóru orðin. Hall-
grfmur Helgason skrifar sendiherranum í Was-
hington um ástandið í íslenskri pólitík og Harold
Pinter ræðir um alþjóðastjórnmálin; Afganistan,
írak og Milosevic. Þetta eru rithöfundar sem
eru óhræddir við að taka þátt í samfélags-
umræðunni. Rithöfundurinn Tahar Ben Jelloun
sem sótti (sland heim á dögunum tjáði sig
einmitt um slíka þátttöku rithöfunda f viðtali í
Morgunblaðinu: „Rithöfundar eru alls staðar
borgarar en marokkóskur rithöfundur myndi
aldrei komast upp með að telja sig hafinn yfir
samfélagið og þau mál sem þar eru efst á
baugi hverju sinni. Almenningur gerir kröfur um
að hann taki þátt."
Að lokum er vert að minna á Listahátíð í
Reykjavík. Dagskráin er fjölbreytt í ár; Argent-
ína, Kúba, Rúmenía, -sápukúlur, sópransöngur
og Eddukvæði. Hátfðin hefur í yfir 30 ár skipað
veglegan sess í menningarlífi landsmanna.
Margir minnast heimsþekktra listamanna sem
Listahátíð hefur laðað til landsins, hvort sem
það er Dylan eða David Bowie, Ingimar Berg-
man eða Helgi Tómasson, Pavarotti eða Baren-
boim. Listahátíð er ætlað að bjóða upp á stór-
viðburði á öllum listsviðum; tónlistar og söngs,
leik- og danslistar, bókmennta, myndlistar og
byggingarlistar. Stjórn Listahátíðar hefur því
vandasamt verkefni með höndum en ekki er
annað að sjá en að vel hafi til tekist f þetta sinn.
tmm lítur inn á Listahátíð. Argentfnski
tangóinn sem danshópurinn El Escata stígur
kallar á umfjöllun um heimaland þessarar blóð-
heitu listar. Vigfús Geirdal sagnfræðingur skrif-
ar um sögu og menningu Argentínu. Þá prýðir
kápu tímaritsins nærmynd af verki eftir Mar-
gréti H. Blöndal en verkið er hluti af sýningunni
Mynd - íslensk samtímalist sem opnuð verður
í Listasafni Reykjavíkur, Hafnarhúsi, í tengslum
við Listahátíð.