Tímarit Máls og menningar - 01.05.2002, Blaðsíða 35

Hallgrímur Helgason: Vinstra megin við Washington tmm bls. 33
The Language of Losers) en einkarekstur og
einkaútboð er of mikið af því góða. Hugmyndir
um einkarekstur í skólakerfinu eru kallaðar
„uppboð á bðrnum" og frjáls útboð í heilbrigð-
iskerfinu „sjúklingar til sölu". Rauðir draugar
deyja seint. Það skiptir engu máli þótt löngu sé
sannað að einkarekstur sé hagkvæmari en rlk-
isrekstur og því vel reynandi að leyfa þeim fyrr-
nefnda að athafna sig innan ramma og umsjár
þess síðarnefnda. Hér ráða gamlir fordómar í
garð alls þess sem tengist orðinu „einka" og er
jafnvel stutt í hinn klisjukennda söng Vinstri-
grænna um „gróðafyrirtækin" sem er einn af
þeirra mest brúkuðu gripum úr dánarbúi gamla
Alþýðubandalagsins þar sem menn ráku sín
fyrirtæki helst með tapi og voru stoltir af.
Óttinn við gróðann. Óttinn við valdið. Óttinn
við breytingar. Óttinn við allt sem lífið hreyfir.
Samfylkingarfólk er þó upp til hópa laust við
sjálfshatrið sem einkennir grænhöfðana yst á
vinstrikantinum; fólkið sem fyrirlítur það þjóðfé-
lag sem það býr þó við. Samfylkingarliðið hefur
upp til hópa sætt sig við að eiga „einka"bíla og
lætur krakkana teyma sig (með mismiklum
semingi) inn á McDonalds, leigir sér amerískar
kvikmyndir um helgar og leyfir sér að fylgjast
með Survivor og hlæja að Friends, les jafnvel
„bækur sem seljast" og notar rafmagn frá
Landsvirkjun (líklega vegna þess að það getur
ekki hugsað sér ,,einka"virkjun). Allt þetta lærði
vinstra-liðið af börnunum sínum. Það er erfitt
að neita litlum prinsum og prinsessum um risa-
eðlur og Pókemon-spjöld með þeim rökum að í
þeim búi ógnir hins illa og fjölþjóðlega kapítal-
isma. Fjögurra ára barn hefur lítinn skilning á
nauðsyn þess að styrkja léttan handverksiðnað
í Þingholtunum. Og fjórtán ára unglingur sem
kemur frá sjónvarpslausu heimili lendir bara í
einelti í skólanum. Honum er lítil huggun í því
þó að Friends-lausir dagar hans séu bættir upp
með ritsafni Marshalls McLuhans í fermingar-
gjöf.
Byltingin étur börnin sín en börnin björguðu
Samfylkingunni, þótt enn sé þeim reyndar
beint í háttinn með þeim orðum að ef þau fari
ekki strax að sofa þá komi Hannes Hólmsteinn
og éti þau.
Samfylkingin er því í eðli sínu ekki mótfallin
þjóðfélagi okkar, en hún er ættuð úr þeirri miklu
mótvinds-átt og þarf því að skera endanlega á
þau örfáu ættarbönd sem eftir lafa, útrýma
rauðum draugum úr sálinni, og sækja inn á
miðjuna, þora jafnvel að stinga stórutá yfir
hana, inn í hægralandið. Hún þarf að láta af nei-
kvæðu nöldri viðbragðapólitíkurinnar og setja
upp jákvæðan sóknarsvip; halda fast í velferðar-
kerfið sitt án þess að óttast lagfæringar á því í
nafni einkageirans og þora að halda með mark-
aðsþjóðfélaginu okkar og þá verður hægt að
kjósa hana næsta vor, því nú er lag, þegar Dav-
íð er orðinn þreyttur og þjóðin þreytt á Davíð.
Ingibjörg Sólrún getur breytt Samfylkingunni
en þá þarf hún líka að breyta sér aðeins fyrst og
láta af óttanum við valdið.
Vinstrimenn þurfa endanlega að læra að ótt-
ast ekki hægrið; hætta að óttast hægrimenn og
hætta að óttast það að verða kallaðir hægri-
menn. Maðurinn hefur tvær hendur; hægri og
vinstri, en í miðjunni situr þó höfuðið og stjórn-
ar þeim báðum.
6.
Faðir vor. Þú sem ert í Washington. Helgist þitt
nafn og tilkomumikið er þitt ríki, svo á Fróni
sem í Sverige. Þú þarft ekki heldur að óttast
hægrið, því frá Washington að sjá er allt til
vinstri. En ef þú vilt kalla „hægrivillu" þá tilraun
mína að standa einn og óklæddur í mölétinn
íþróttabúning stjórnmála síðustu aldar, tilraun
mína til að hugsa sjálfstætt, þá er mér sama
um það. Þú ættir samt að geta slappað af því
ég verð þó alltaf vinstra megin við Washington.
Og þaðan að sjá eru „hægri" og „vinstri" jafn-
saklaus hugtök og stefnuljósin sem við gefum
á næsta horni. í stjórnmálum Evrópu ríkir enn-
þá vinstri umferð.
Bestu kveðjur úr Reykjavík og bið að heilsa
Bryndísi. - HH
Hallgrfmur Helgason (f. 1959) er rithöfundur f 101-Reykjavík.
Nýjasta bók hans, Höfundur Islands (Mál og menning, 2001),
færði honum jslensku bókmenntaverðlaunin.