Tímarit Máls og menningar - 01.02.2005, Blaðsíða 83

Glæpur, refsing, Abyrgð
sögu Auðar Ólafsdóttur, þó á gerólíkan hátt. Rigning í nóvember er saga
óvenjulegrar konu. Einkalíf hennar kemst í uppnám þegar maður hennar
fer frá henni eftir að hafa gert unga samstarfskonu sína ólétta. Sjálf er
hún raunar langt í frá saklaus af framhjáhaldi og virðist ófær og kannski
fyrst og fremst áhugalaus um að mynda varanleg tengsl við aðra.
Eftir heimsókn til spákonu og ýmsa óvænta atburði leggur hún af stað
í einkennilegt ferðalag ásamt syni vinkonu sinnar, heyrnardaufum og
sjóndöprum fjögurra ára strák. Leiðin liggur austur á land þar sem þau
setjast að í sumarbústað sem henni hefur áskotnast fyrir tilviljun.
Sambandið við barnið flækir líf aðalpersónunnar svo um munar og
neyðir hana til að breyta sjálfri sér og sjálfsmynd sinni. Þessi kona er
meginefni sögunnar sem er fyrst og fremst persónulýsing. Konan lifir líf-
inu algerlega á sínum eigin forsendum og er ekkert að láta reglur um
meðalhegðun eða teprulegan móral flækjast fyrir sér. En ferðalagið
verður til þess að hún verður að endurskoða ýmislegt í lífi sínu og þeirri
grímu sem hún hefur komið sér upp gagnvart umheiminum. Um leið
verður hún að endurskoða tengsl sín við aðra. Hún getur ekki útilokað
barnið sem ferðast með henni úr tilfmningalífi sínu og þegar hún hefur
opnað sig fyrir því verður erfiðara að halda öðrum úti.
Ár einlœgni eða óhugnaðar
Við höfum notið þeirrar gæfu undanfarin ár að fjöldi ungra höfunda
hefur komið fram á sjónarsviðið og þetta árið fjölgaði þeim enn. Mér
sýnist í megindráttum að sjá megi tvo strauma í verkum yngstu höf-
undanna, stundum birtast þeir algerlega óháðir hvor öðrum í mjög
ólíkum verkum en það má einnig sjá þá saman í verkum einstakra höf-
unda. Þessa tvo strauma mætti kenna við einlægni annars vegar og
óhugnað eða fantasíu hins vegar. Líka er áberandi hvernig sumir þeirra
ungu höfunda sem gáfu út bækur í fyrra nota sér hefð barnabókanna á
óvenjulegan og frjóan hátt.
Ég nefndi Hugsjónadrusluna eftir Eirík Örn Norðdahl hér í upphafi.
Hugsjónadruslan er flottur titill og sagan er öðrum þræði stefnuskrá þar
sem gengið er á hólm við allskonar hugmyndir og hugsjónir. Þetta er ein
af þeim skáldsögum sem er ætlað að grípa tíðarandann, hneyksla og
ögra.
En þetta er líka mjög hefðbundin saga af ungum manni sem er að leita
að sjálfum sér og ástinni. Sagan er sögð af ungum manni sem nefnist
Þrándur og er býsna líkur höfundi sínum bæði í útliti og framgöngu, ein-
TMM 2005 ■ 1
81