Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.03.1998, Qupperneq 14

Ástrós formaður og Andri Hilmarsson 13 ára. Sjá viðtal við móður
hans Guðrúnu Valdísi.
þar sem helmingur barna virðist taka
umtalsverðum, alhliða framförum.
Sigríður Lóa skiptir meðferð í þrjú
stig: I. Áhersla á að ná stjórn á hegð-
un. 2. Kennt að taka þátt í einföldum
samræðum og aukin þátttaka í leik og
starfi jafnaldra. 3. Læra að fylgjast
með hvernig önnur börn læra.
Aðaláherslan á lítil skref og keðj-
un, að byggja upp, móta og auka
atferli sem barnið hefur ekki vald á.
Greininám gegnir veigamiklu hlut-
verki. Þátttaka foreldra skiptir mjög
miklu máli. Ungum börnum þarf að
standa til boða heildstæð atferlis-
meðferð. Samfélagið þarf að gegna
margvíslegum skyldum við einhverfa
á öllum aldursskeiðum þeirra.
Valgerður Jónsdóttir músíkþera-
pisti á greinina: Músíkþerapía og ein-
hverfir.
T ækið sem nýtt er er tónlistin, um-
vefur, vekur samkennd, gerir um-
hverfið aðlaðandi, veitir sköpunarþrá
útrás svo dæmi um áhrif tónlistar séu
tekin. Músíkþerapía er skipulögð
notkun tóna, hljóða og hreyfmga, beitt
til að auka vellíðan m.a.
Einhverf börn hafa djúpstæðan
áhuga á tónlist. Tónlistin hefur fjöl-
þættan áhrifamátt og aðlögunarhæfni.
Tónlistin er notuð til að vekja með-
vituð og ómeðvituð viðbrögð, virkjar
andlega starfsemi.
Valgerður segist mega fullyrða að
músíkþerapía hafi reynst árangursríkt
tæki í meðferð einhverfra.
Suzukitónlistaruppeldi nefnist
grein Lilju Hjaltadóttur fiðlukennara.
Áherslan í fiðlunámi er samhæfing
hugar og handar. Einbeitingu nem-
anda beint að fáum hlutum í Suzuki-
kennslunni, námið byggt á mikilli
kennslu og herminámi. Markmiðið
að þróa og þroska alla hæfileika
barnsins. Kenningar Suzukis gilda
um allt nám, segir Lilja.
Myndlist einhverfra er grein eftir
Sjöfn Guðmundsdóttur list-
meðferðarfræðing. Myndverk ein-
hverfra um margt sérstök, mjög per-
sónuleg túlkun t.d. Sá einhverfi getur
þartjáð sig óhindrað og milliliðalaust.
Einhverfir á myndlistarsviði einkar
rausnarlegir gefendur, segir Sjöfn.
Ólafur H. Sigurjónsson líffræðing-
ur og stjórnarmaður í Öryrkjabanda-
lagi Islands nefnir grein sína og spyr
um leið: Er líffræðileg ástæða fyrir
einhverfu? Hann gerir þar grein fyrir
líffræðilegri þekkingu á orsökum
einhverfu. Hann nefnir afar víðfeðma
rannsókn sem nú er í gangi í Banda-
ríkjunum og kostar um tvo milljarða
íslenskra króna. Sem dæmi um hug-
myndir nefnir Ólafur: ofvirkni end-
orphinkerfis (endorphin= ópíumlík
efni sem líkaminn framleiðir) virðist
vera til staðar, leiðir af sér sérkennileg
þroskafrávik í skipulagi heilans.
Ólafur nefnir einnig truflanir á peptíð-
jafnvægi - peptíð starfa í líkamanum
sem hormón og taugaboðefni. Ólafur
segir einhverf börn hafa sérkennilega
fæðunámssiði s.s. matvendni. Hann
minnir einnig á að meðal einhverfra
eigi sér stöku sinnum stað alvarlegar
sjálfsmeiðingar. Heilaskurðaðgerðir
gefið þar góða raun. Ólafur leggur
að lokum áherslu á auknar erfðarann-
sóknir m.a. í ljósi þeirrar byltingar-
kenndu þróunar sem þar hefur orðið.
Sigríður Ólafsdóttir yfirfélagsráðgjafi
hjá T.R. á þarna greinina: Samskipti
foreldra við T.R. Hún sýnir þar með
glöggum hætti hve margir aðilar á
misjöfnum sviðum geta komið að
málum fatlaðs bams. Hún nefnir svo
þá þætti helsta sem T.R. kemur að:
umönnunargreiðslur, lyfja- og lækn-
isþjónusta, þjálfun, hjálpartæki o.m.fl.
Hún rekur svo innra skipulag T.R.
m.a. hinar fjölmörgu deildir þar sem
og útibú úti um allt land. Stefnan er
að gera Tryggingastofnun aðgengi-
legri fyrir alla, segir Sigríður.
Rætt er svo við Guðrúnu Valdísi
Ingimarsdóttur móður Ingimars
- 7 ára einhverfs drengs. Fyrirsögnin
er: Hann vildi aldrei neina snertingu.
Guðrún Valdís segir að allt frá fæð-
ingu Ingimars hafi ekkert verið eðli-
legt við hann.
Hann var svo greindur einhverfur
fjögurra ára. Allt okkar líf gengur út
á að aðlagast lífi Ingimars, segir Guð-
rún Valdís, en segir jafnframt eðlilega
að þetta sé gríðarlegt álag á heimilis-
lífið. Hún ræðir fordóma opinskátt
m.a. út frá því að hún er gift útlend-
ingi. Niðurstaðan, erfið og sár, sú að
Ingimar verði að fara á meðferðar-
heimili. Þar fengi hann þjálfun til að
taka þátt í umhverfinu.
Gullkornin eru svo hér og þar,
brosleg mörg hver, en umhugsunar-
verð um leið s.s. þetta: Það var
kennslustund í myndmennt.“Nú skul-
um við mála blóm”, sagði kennarinn
við bekkinn. Þegar kennslustundinni
lauk var einhverfi nemandinn búinn
að mála burknann í gluggakistunni
fagurrauðan.”
Umsjónarfélagi einhverfra er sann-
ur sómi að þessu afmælisriti sínu sem
gefur okkur svo ágæta innsýn í ein-
hverfuna og allt sem henni fylgir.
Hlýjar afmælisóskir héðan fylgja
þessu ófullkomna ágripi af ágætu riti.
H.S.
14