Fjölrit RALA - 10.05.1992, Blaðsíða 12

BÚFJÁRDEILD
Árlega verða mæld og stiguð öll af-
kvæmarannsóknarlömb á búinu, föll
hrútlamba skorin og mæld í gálga og
tiltekinn fjöldi þeirra tekinn til ná-
kvæmra krufninga.
Hljóðmyndir, hér eftir nefndar HLM-
myndir, eru teknar á tveim stöðum á
hrútlömbum, þ.e. á 12. rifi og 3. spjald-
hryggjarlið, en aðeins á síðarnefnda
staðnum á gimbrum (4. mynd). Myndir
eru prentaðar út jafnharðan og þær
síðan dregnar upp á glærur með fínum
teiknipenna og mældar undir smásjá
með sexfaldri stækkun.
Haustið 1990voru 1521ambhrútarund-
an 12hrútumíafkvæmarannsóknvegnir,
mældir (brjóstmál, bakbreidd, legg-
lengd), stigaðir (bak, malir, læri, fitu-
þykkt á rifjum) og HLM-myndaðir fyr-
ir slátrun. Eftir slátrun voru gerðar
hinar hefðbundnu útvortismælingar á
föllunum (lengd langleggs, klofdýpt,
vídd og breidd brjóstkassa og lærastig).
Föllin eru því næst skorin sundur við
næstaftasta rif og þar er breidd (A) og
þykkt (B) bakvöðvans mæld. Þver-
skurðarflatarmál bakvöðvans er svo
reiknað sem AxB. Við þverskurðinn
er einnig mæld fituþykkt á bakvöðva
(C) og mesta fituþykkt á síðu (J), 11 sm
frá hrygg út á næstaftasta rif.
Undan hverjum hrút voru teknir fjórir
skrokkar til krufninga. Skrokkarnir eru
sagaðir eftir endilangri hryggsúlunni
og vinstri helmingurinn hlutaður eftir
ákveðnum reglum ílæri, aftur- og fram-
hrygg, herðar, háls og bringu, síðu og
hupp, og hver hluti krufinn af nákvæmni
í fitu, bein og vöðva.
Haustið 1991 voru í afkvæmarannsókn
átta hrútar og 113 lambhrútar undan
þeim voru mældir, stigaðir og HLM-
myndaðir og 40 skrokkar teknir til
krufninga sem lauk í mars 1992.
I afkvæmarannsókn 1991-1992 verða
13 hrútar prófaðir og 52 skrokkar und-
an þeim teknir til krufninga. Heildar-
fjöldi krufinna skrokka verður því 140
í verkefninu.
Bráðabirgðaniðurstöður frá fyrsta ári
benda til þess að HLM-mæling á þykkt
bakvöðvans sé álitleg til þess að meta
vefjasamsetningu skrokksins. Þar kom
m.a. fram að HLM-mæling á bak-
vöðvaþykkt útskýrði 25% af breyti-
leika vöðvaþunga skrokksins þegar
leiðrétt hafði verið fyrir þunga á fæti
og samanlagt útskýrðu þessir tveir þætt-
ir 87,5% af breytileika vöðvaþungans.
Það er athyglisvert að þverskurðar-
flatarmál bakvöðvans reyndist ámóta
góður mælikvarði á vöðvaþungann
og HLM-mælingin (23% og 86,5%) og
vekur það góðar vonir um að óþarft
verði að skera föllin sundur til að meta
vefjahlutföll skrokksins. HLM-mæling
bakfitu útskýrði 9% af heildarfituþunga
skrokksins eftir leiðréttingu fyrir þunga
á fæti. Samanlagt útskýrðu HLM-mæl-
ingin og þungi á fæti 82,5% af breyti-
leika heildarfituþunga skrokksins. Hafa
ber í huga að hér er aðeins um eins árs
niðurstöður að ræða og ber að líta á
þær í ljósi þess.
Stefán Sch. Thorsteinsson og
Sigurgeir Þorgeirsson
Prótein ífóðri tvílembna eftir
burð. Ahrifá mjólkurmagn
og lambavöxt
Tilraunin var gerð á Hesti vorin 1990
og 1991. Tilgangurinn var að kanna
áhrif mismunandi magns af fiskimjöli
með heygjöf á mjólkurgetu tvflembna
og vöxt lamba þeirra fyrstu þrjár vik-
urnar eftir burðinn.
Vorið 1990 var gefið loðnumjöl
(próteininnihald 72%) en 1991 vargef-
ið fiskimjöl (próteininnihald 62%). í
tilrauninni voru 30 ær hvert ár og var
þeim skipt í fimm flokka. í fyrsta flokki
fengu æmar ekkert fiskimjöl, í öðrum
flokki 75 g á dag, í þriðja flokki fengu
þær 150 g, í fjórða flokki 225 g og í
fimmta flokki fengu ærnar 300 g af
fiskimjöli á dag.
Ærnar fengu töðu að vild og voru
einstaklingsfóðraðar, þ.e. ein ær í stíu
ásamt lömbum sínum. Allt fóður og
allar fóðurleifar voru vigtaðar ná-
kvæmlega og sýni af öllu fóðri og
leifum efnagreind.
a) b)
5. mynd. Ahrif misstórra skammta affiskimjöli á heyát og nyt ánna (a), fitu og prótein í mjólk (b) og á vöxt lamba (a og b).
10