Fjölrit RALA - 10.05.1992, Blaðsíða 17

BÚTÆ KNIDEILD
HITASTIG, X
IBLONDUN-MEDFERÐ
—— MAURASfRA —SILA-BAC ÁN IBLONDUNAR
-s- KOFAPLUSS FORÞURRKAÐ FORÞ. HRAKIÐ
VARMAFRAMLEIÐSLA, W/KIND
140 r
FYRIR 1. DAG 2. DAG 5. DAG 31. DAG 41. DAG
RÚNING EFTIR EFTIR EFTIR EFTIR EFTIR
TÍMABIL, FYRIR-EFTIR RÚNING
ÆR MED FANGI 252 GELDIR GEMLINGAR
6. mynd. Hitamyndun í rúUuböggum eftir að plastfilman 7. mynd. Niðurstöður mælinga á varmaframleiðslu sauðfjár.
er opnuð. Niðurstöður mælinga frá vetrinum 1991.
hafa rannsóknaverkefni á sviði hey-
verkunar árin 1990-1991 svo til ein-
göngu beinst að verkun heys í rúllu-
böggum. Fjármagn og tiltækur mann-
afli hafa ekki leyft annað. Eftirspurn
eftir þekkingu á þessu sviði er veruleg.
Mikill tími hefur því farið í fræðslu og
ráðgjöf en minni tími gefist til formlegs
frágangs rannsóknaniðurstaðna.
Hér verður aðeins greint frá hlutanið-
urstöðum eins verkefnis sem unnið var
að á árunum 1990-1991. Má líta á þær
sem dæmi en um fleiri slík er fjallað í
árlegum tilraunaskýrslum Bændaskól-
ans á Hvanneyri.
Um langa hríð hafa ýmis hjálparefni
verið notuð til þess að hafa áhrif á
gerjun votheys, t.d. maurasýra. Enn er
þeim lítið beitt við verkun heys í rúllu-
böggum. Nokkur efni hafa verið reynd
í tilraunum á Hvanneyri. Könnuð eru
áhrif þeirra á gerjunina svo og fóður-
gildi og lystugleika heysins. Þáttur í því
hefur verið að mæla það sem má kalla
geymsluþol heysins, þ.e. hversu fljótt
það skemmist eftir að geymslan hefur
verið opnuð. Skemmdirnar eru mæld-
ar með hitamynduninni sem í heybögg-
unum verður. Er þá gengið út frá því
að gerjunin hafi heppnast þeim mun
betur sem það tekur ylinn lengri tíma
að myndast í heyinu (6. mynd).
Forþurrkaða heyið spilltist fyrr en það
sem ekki var forþurrkað, einkum hey-
ið sem hafði hrakist. Með maura-
sýrunni varðveittist heyið best. Fram
kom að heyið reyndist hitna mun fyrr
eftir því sem meira var af gersveppum
í því. Hér má einnig geta þess að
lystugast reyndist heyið sem blandað
var Kofa Pluss, því næst kom það
forþurrkaða og þá heyið með maura-
sýrunni. Lystugleikinn (FE/geml./dag)
var mældur með gemlingum.
Bjarni Guðmundsson
Áhrif húsagerðar
á húsvist sauðfjár
Á undanförnum árum hafa verið gerð-
ar allumfangsmiklar tilraunir í fjárhús-
unum á Hvanneyri. Þær eru samvinnu-
verkefni Bændaskólans á Hvanneyri
og Rannsóknastofnunar landbúnaðar-
ins og hafa einkum beinst að því að
kanna ýmis húsvistaráhrif á fóðurnýt-
ingu, afurðir, ullargæði og þrif fjárins
almennt. Þessum tilraunum er ímegin-
dráttum ætlað að skapa grunn til að
meta hve mikinn kostnað er æskilegt
að leggja í húsin svo og hvaða hýsing-
arform er skynsamlegt í sauðfjárrækt-
inni. Auk þessa hafa verið gerðar ýms-
ar athuganir tengdar húsvist og má þar
nefna mælingar á varmaframleiðslu
fjárins (7. mynd) og samanburð á ýms-
um gólfefnum. Fram til þessa hafa þrír
megináfangar verið unnir og er tveim-
urfyrstu lokið með uppgjöri og skýrslu-
gerð. I þriðja áfanga voru liðir til-
raunarinnar þannig: a) Einangruð
grindahús, stýrð loftræsting, innistaða,
vetrarrúningur og sauðburður í maí-
byrjun. b) Taðhús, útiganga eftir að-
stæðum, vorrúningur og sauðburður
seinni hluta maí.
Niðurstöður af uppgjöri tvö fyrstu árin
er að finna í kandídatsritgerð Stefaníu
B. Jónsdóttur frá búvísindadeildinni á
Hvanneyri (1989): Ahrif útigöngu á
fóðurnotkun, þrif og afurðasemi áa.
Fram kemur m.a. að ekki er munur á
frjósemi. Vaxtarhraði larnba frá vor-
vigtun að haustvigtun er marktækt meiri
í b hópi, fallþungi tvílembinga er 11%
rninni, ekki er marktækur rnunur á ull-
armagni (vantar verðmat), stofnkostn-
aður húsa er 30-35% minni, heyfóður
er um 40% minna og vinna á sauðburði
sennilega mun minni en vinna við vetr-
arhirðingu er meiri.
Gagnasöfnun er nú lokið í tilrauninni
og ætlunin er að ljúka heildarúttekt úr
öllum áföngum eins fljótt og kostur er.
Grétar Einarsson
15