Fjölrit RALA - 10.05.1992, Blaðsíða 57

TOLFRÆÐIDEILD
ÞE. HKG/HA
100 r
ISLAND S3 S2
■i SAGA EEE3 KAMPE II ES3 KORPA OG ENGMO
2. mynd. Uppskera vallarfoxgrass á Islandi, í Norður-Svíþjóð (S3) og Mið-
Svíþjóð (S2).
Gagnagrunnskerfið ORACLE
í ársbyrjun 1990 var ákveðið að kaupa
fullkomið gagnagrunnskerfi og fyrir
valinu varð ORACLE kerfið. Þetta
kerfi er útbreitt og auðvelt í samskipt-
um við annan hugbúnað og ljóst var
að fleiri stofnanir stefndu að kaupurn
á þessum búnaði. Vegna verðlagning-
ar var ákveðið að kaupa hann á einka-
tölvu með 386 örgjörva og stækka kerf-
ið síðar ef þörf væri á. Kerfið geymir
gögn á venslatöfluformi sem býður
upp á hraðan aðgang með aðstoð
SQL-skipana. Til þess að komast hjá
því að kenna öllum notendum skipana-
málið fylgir kerfinu skjámyndagjörvi
þannig að auðvelt er að útbúa skjá-
myndir sem henta notkun hvers og eins.
Uppsetning á kerfinu hefur tekið tölu-
verðan tíma ásamt því að læra á ýmis
hjálparforrit sem fylgja. Segja má að
mestallur tími sem var aflögu seinni
hluta árs 1990 og fyrri hluta 1991 hafi
farið í að læra á kerfið. Haustið 1991
hófst svo vinna við að skipuleggja og
hanna fyrsta gagnagrunninn. Þeim
grunni er ætlað að auðvelda umsjón
með efnagreiningabeiðnum og niður-
stöðum. Verkið er vel á veg komið og
vonir standa til að kerfið komist í
notkun á fyrri hluta árs 1992. Þetta mun
auðvelda starfsmönnum á efnagrein-
ingadeild að fylgjast með þeim verk-
efnum sem eru í gangi, hvað er ógert og
hverju lokið.
Gögnin í kerfinu eiga sér skilgreinda
eigendur sem ráða því hverjir hafa
aðgang. Slíkt er mjög mikilvægt í þjón-
usturannsóknum. Gera má ráð fyrir að
flestar niðurstöður verði öllum að-
gengilegar til aflestrar. Áhugi manna á
kerfinu mun líklega aukast verulega
um leið og farið verður að nýta það
og menn sjá möguleikana sem opnast.
Til þess að gagnagrunnur þjóni til-
gangi sínum þarfnast hann góðrar um-
hirðu og stöðugs viðhalds. Ekki er
óeðlilegt að gera ráð fyrir hálfri stöðu
í umsjón með gagnagrunnum.
Jóhann Haukur Sigurðsson
Skilgreining norrœnna lofts-
lags- og ræktunarbelta
Árin 1989-1991 starfaði nefnd á veg-
um SNP (Samnordisk planteforedling)
við að leggja grunn að því að skipta
Norðurlöndunum í sameiginleg rækt-
unarbelti. Beltaskiptingin er fyrst og
fremst hugsuð til að geta skipulagt
stofnaprófanir og metið árangur þeirra
sameiginlega fyrir ræktunarsvæði með
sambærileg skilyrði þvert yfir Norður-
löndin, en hún mun hafa verulegt gildi
umfram það. Ljóst er að beltaskipting
verður misjöfn eftir flokkum eða jafn-
vel tegundum nytjagróðurs.
Samið var yfirlit um tiltæka þekkingu
á áhrifum veðurfarsþátta á gróðurskil-
yrði, einkum hitafar, úrkomu og raka.
Y firlitið tók einnig til daglengdar, geisl-
unar, skilyrða sem valda kali og fleiri
áhættuþátta í ræktun, svo sem vor- og
haustfrosta, áhrifa veðurfars á sjúk-
dómahættu og áhrifa ótryggs veðurfars
á kostnað. Kort yfir einfalda þætti, eins
og lengd vaxtartíma, daggráðusumm-
ur og vatnsjöfnuð, eru oft gagnleg en
eru ófullnægjandi sem grunnur aðrækt-
unarbeltum, t.d. þar sem hafrænu gætir
mismikið. Ýmiss konar líkön hafa ver-
ið notuð til að meta bæði vöxt og
þroska gróðurs sem fall af veðurfari og
öðrum umhverfisþáttum. Niðurstöð-
ur, sem fást við útreikninga með líkön-
um af þessu tagi, gætu orðið grund-
völlur að beltaskiptingu. Til þess að
svo geti orðið þarf þó að prófa þau á
sambærilegum gögnum sem til þess
henta og ná til sem breytilegastra skil-
yrða á Norðurlöndum. Lagt er til að
slíkum gögnum verði safnað í þriggja
ára tilraun á 16 stöðum með vallarfox-
gras og bygg, þrjá stofna af hvorri teg-
und. Koma þarf upp gagnabanka með
veðurfarsgögnum yfir öll Norðurlönd.
Sé slrkur banki tiltækur er jafnan unnt
að draga nýtt kort þegar grunnur belta-
skiptingar hefur verið ákveðinn aftur
eða í sérstökum tilgangi.
Líta má á skiptingu landsvæðis í rækt-
unarbelti sem tilgátu, t.d. þess efnis að
innan belta sé mismunur aðhæfðra
stofna af nytjajurt stöðugur eða sem
mest óháður því hvar tilraunin er gerð
en hins vegar séu stofnar, sem eru að-
hæfðir í aðliggjandi beltum, óstöðug-
ir. Á Rala er unnið að úrvinnslu á
niðurstöðum stofnatilrauna með vall-
arfoxgras frá öllum Norðurlöndunum á
vegum SNP með tilliti til þessara hug-
mynda.
Vallarfoxgrasstofninn Kámpe II er í
röð hinna bestu um sunnanverð Norð-
urlönd en í norðurhéruðunum, þar með
55