Fjölrit RALA - 10.05.1992, Blaðsíða 20

EFTIRLITSDEILD
Gunnar Sigurðsson
fóðurfræðingur,
dcildarstjóri
framtíðinni. Breytt
Starfsemi eftirlitsdeildar hefur verið í föstum skorðum undanfarin ár. Þóroddur
Sveinsson kom aftur til starfa á árinu 1990 en fór í ársbyrjun 1991. Því hefur aðeins verið
einn maður í fullu starfi við deildina. Starfsmenn plöntusjúkdómarannsókna hafa þó
hlaupið í skarðið eftir þörfum. A tímabilinu hefur verið unnið að þróun vítamínmæl-
inga fyrir fóðureftirlitið á efnagreiningastofu og stendur sú þróunarvinna enn.
Kröfur til Rala um öflun sértekna hafa bitnað hart á eftirlitsdeild og skert svigrúm
deildarinnar til að sinna eftirlitinu eins og æskilegt hefði verið. Einnig hefur samdráttur
að undanförnu sett mark sitt á starfsemina. Á árinu 1991 hefur verið leitast við að efla
efnagreiningar á Rala og verður það vonandi til þess að styðja virkt aðfangaeftirlit í
viðskiptaumhverfi mun þýða nýjar áherslur og breytta starfsemi.
Gunnar Sigurðsson
F óðureftirlit
A skrá eftirlitsdeildar eru yfir 400 mis-
munandi vöruheiti af fóðri. Alls eru 65
fóðurinnflytjendur skráðir. Nokkur
hluti þeirra flytur inn gæludýrafóður.
Af áðurtöldum 400 fóðurheitum eru
um 60 af gæludýrafóðri. Á bak við
hvert fóðurheiti í gæludýrafóðri geta
legið frá fjórum og upp í 50 mismun-
andi vörutegundir.
Á þessu árabili hefur vitneskja um raun-
verulegan innflutning á fóðri stöðugt
vaxið. Með bættu samstarfi landbún-
aðarráðuneytis, sem hefur með hönd-
um framkvæmd á undanþágum frá fóð-
urgjöldum, og eftirlitsdeildar hefur tek-
ist að ná nokkuð góðri yfirsýn.
Á 1. mynd er sýnd þróun í fóðurbætis-
notkun jórturdýra, svína og alifugla.
Þar kemur fram að sá samdráttur sem
verið hefur á undanförnum árum virð-
ist kominn í jafnvægi. Á sama tíma er
nánast öll fóðurblöndugerð fyrir þess-
ar búfjártegundir komin inn í landið.
Um 85% hráefna í innlendu blöndurnar
eru innflutt. Sá takmarkaði innflutn-
ingur sem enn er á fóðurblöndum fyrir
svín og alifugla er einkum blöndur fyrir
yngstu skepnurnar. Á sama tíma hefur
innflutningur á gæludýrafóðri aukist
jafnt og þétt og var árið 1991 kominn í
756 tonn. Stærstur hluti þessa innflutn-
ings kemur frá Bretlandi þar sem BSE-
vírus hefur herjað í nautgriparækt.
Reynt hefur verið eftir föngum að gera
sem raunhæfastar heilbrigðiskröfur til
þessa innflutnings. íslendingar hafa ver-
ið lausir við marga þá sjúkdóma sem
herja á búfé og gæludýr erlendis og er
þýðingarmikið að halda því þannig.
Frávik í efnasamsetningu heyra nú frek-
ar til undantekninga. Með bættum
tækjakosti hjá flestum fóðurblöndun-
arstöðvum hefur tekist að ná sæmilegu
öryggi í því tilliti. Fóðurblöndunar-
stöðvar hafa oft átt í vanda með fiski-
mjölið þar sem fiskimjölsverksmiðjur
fá hráefnið ekki alltaf nægilega ferskt.
Víða hafa þó orðið framfarir. Samt
koma alltaf upp tilvik, sérstaklega í
alifuglarækt, þar sem bændur verða
fyrir afurðatjóni sem erfitt er að finna
viðhlítandi skýringarámeð þeim mæl-
ingum sem tök eru á að gera. Á árinu
1991 var gerð ítarleg úttekt á áföllum í
kjúklingaeldi. Tekin voru sýni af
kjúklingum og send til sjúkdómsgrein-
ingar í Danmörku og fóður var sent til
sérefnagreiningar í Þýskalandi. Ekkert
kom fram sem skýrt gæti þau áföll sem
upp komu. Tillögur danskra fuglasjúk-
dómafræðinga voru þær að taka blóð-
sýni úr kjúklingum til ítarlegra veiru-
rannsókna.
Á vegum norrænu ráðherranefndar-
ÞUSUND TONN
35 r
1984 1985
1986 1987 1988 1989 1990 1991
I JORTURDÝR EZ3 ALIFUGLAR EHB SVIN
1. mynd. Fóðurblöndunotkun árin 1984-1991.
18