Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1977, Qupperneq 81

ARFGENGI MJÓLKURFRAMLEIBSLUEIGINLEIKA 79
om). Síðan var gerð fervika- og samvika-
greining eftir þessu reiknilíkani, en aðeins
teknar með dætur þeirra nauta, sem átto
fimm dætur eða fleiri. Ut frá þeim fervik-
um, sem fundust með þessari greiningu, er
arfgengið (h2) síðan metið sem:
a2 + a2 + a2
s d e
Tvímælingargildið (r) var á hliðstæðan hátt
metið sem:
2 2
a + or.
s_______d
a2 + a2 + a2
s d e
Skekkjan á arfgenginu er metin eftir for-
múlu, sem gefin er af Becker (1968), en
það er einfölduð formúla frá Dickerson
(1960).
þar sem búsmeðaltalið var lægra en 3500 kg.
I öðrum flokki voru kýr á búum, þar sem
búsmeðaltalið var 3500 til 4000 kg. í
þriðja flokki voru síðan kýr á búum, þar
sem búsmeðaltalið var yfir 4000 kg. Arf-
gengi var síðan metið út frá fervikum, sem
fundin voru í fervikagreiningu eftir sama
reiknilíkani og fyrir aldursflokka kúa. Ef
kýrin var á skýrslu bæði árin, var tilviljun
látin ráða, hvort afurðaárið var tekið með í
rannsóknina.
Til þess að meta arfgengan mun milli búa
var notuð aðferð, sem Robertson og Rend-
el 1954 lýstu upphaflega. Aðferðin er í því
fólgin, að reiknaður er aðhvarfsstuðull afurða
dætra ákveðins nauts að búsmeðáltali á bú-
inu, þar sem dóttirin er. Sé gert ráð fyrir, að
kýrin sjálf sé ekki með í búsmeðaltalinu, er
væntanlegt gildi aðhvarfsstoðulsins, eins og
Mao et.al. sýndu (1972), þetta:
bD.HA ' W
Svipfars- og erfðafylgni var metin á hlið-
stæðan hátt úr frá samvikum milli eiginleik-
anna, sem fengust með áðurnefndri sam-
vikagreiningu. Skekkja á erfðafylgninni var
metin eftir formúlu frá Robertson (1959).
Rannsókn þessi náði til samtals 17792
afurðaára 11589 kúa undan 181 nauti.
nauta, sem fædd eru 1967 og síðar. Samtals
Einnig var gerð sérstök greining eftir fram-
angreindu reiknilíkani fyrir dætur þeirra
voru það 2150 afurðaár 1586 kúa undan 41
nauti.
Þá var arfgengi metið sérstaklega fyrir
þriggja og fjögurra ára gamlar kýr. Reikni-
líkanið sem þá var notað er:
x. . = y +s.+e. . .
ij i ij
Þá var efniviðurinn flokkaður í þrennt
eftir leiðréttu búsmeðaltali á því búi, sem
kýrin var á. I fyrsta flokki voru kýr á búum,
G/2+3aGE/2+aE> 7 (aG+2aGE+0E+aw/„.)
en hér er n fjöldi kúa að baki búsmeðal-
talinu. Ljóst er, að því aðeins sýnir aðferð
þessi óskekkt mat, að ekki sé um að ræða
neitt samspil milli erfða- og umhverfis-
áhrifa á búinu (a — 0). Þá er það einnig
galli við aðferðina, að bústærðin hefur áhrif
á matið. I útreikningunum, eins og þeir voru
unnir í þessari rannsókn, er gripurinn sjálfur
með í búsmeðaltalinu. Þetta gefur sjálffylgni
(autocorrelation) milli eigin afurða og bús-
meðaltalsins. Þessi áhrif leiða til viss ofmats
á stoðlinum og vega þannig á móti bústærð-
aráhrifunum, sem að framan eru nefnd.
I þessum útreikningum voru notaðar upp-
lýsingar um kýr, sem voru fimm ára eða
yngri, og voru samtals 7272 kýr undan
154 nautum.