Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1977, Qupperneq 87

ARFGENGI MJÓLKURFRAMLEIÐSLUEIGINLEIKA 85
6.Tafla. Breytileiki í leióréttum afurðatölum.
Table 6. Variation in corrected records.
Hlutfall búsáhrifa
Eiginleiki Meðalfrávik alls Meðalfrávik innan bús. af heildarbreytileika. Percentage of total
Trait Standard deviation S.D.within farms variation between
total farms
Mjólkurmagn Milk yield kg. 899 776 25.6
Mjólkurfita Milk fat yield kg. 40.7 33.6 32.4
Fituprósenta Fat percentage 0.43 0.33 39.4
Hæsta dagsnyt Max.dailg yield kg. 4.3 3.8 22.4
virðist því mega álíta, að þeir stuðlar, sem
hér eru birtir, kunni að vera eitthvað van-
metnir.
Maijala og Hanna (1974) birta yfirlit
um nokkrar rannsóknir, sem gerðar hafa verið
erlendis, þar sem reynt hefur verið að meta
arfgengi við mismiklar afurðir. I sumum
þeim rannsóknum er fundið, að arfgengi
er hærra á búum, þar sem eru miklar afurðir,
en þar sem þær eru litlar. Undantekning frá
þessu er þó rannsókn Robertsons et.al.
(1960) í Bretlandi, en þar fannst hæst arf-
gengi við lægsta búsmeðaltal. Magnús B.
Jónsson (1968) reiknaði arfgengi við hátt
og lágt búsmeðaltal skipt, við 3870 kg í leið-
réttu búsmeðaltali. Fann hann lítið eitt hærra
arfgengi við hátt búsmeðaltal en við lágt.
I kaflanum um rannsóknaraðferðir er gerð
grein fyrir þeirri skiptingu, sem notuð var
í þessum gögnum. Niðurstöður þeirra útreikn-
inga eru sýndar í 5. töflu. Ekki kemur fram
neinn umtalsverður munur á arfgengi eftir
búsmeðaltali, en bendingin er þó í þá átt,
að arfgengi sé heldur hærra við miklar af-
urðir. Það verður þó að athuga í þessu sam-
bandi, að sú skipting eftir búsmeðaltali, sem
hér er notuð, verður að nokkrum hluta
skipting eftir landshlutum vegna þess munar,
sem er í afurðum eftir landshlutum. Þá
dregst um leið inn mismunandi skipting á
hlutfallslegum fjölda dætra undan einstök-
um feðrum, vegna þess að skipting þeirra er
veruleg eftir landshlumm. Af annarri ástæðu
verður einnig að gæta varkárni í að draga
þá ályktun af niðurstöðum, að erfðabreyti-
leikinn komi betur í Ijós við góða aðbúð.
Það er vegna þess, að líklegt er, að saman
fari að einhverju leyti nákvæmni í fóðrun
og hirðingu gripa og nákvæmni í mælingu
og skráningu á afurðum þeirra. Þetta á ef
til vill alveg sérstaklega við um fimmæl-
ingar, þar eð þær eru einnig reglulegastar
á þeim svæðum, þar sem afurðir eru hæstar.
Bent skal á, að við lægst búsmeðaltal
finnst ekki arfgengur munur í hæstu dags-
nyt. Skýringin á þessu er líklega sú, að í
þessum flokki munu lenda mörg af þeim
búum, þar sem ófrjósemi í kúm er veru-
legt vandamál. Á slíkum búum verður því
mikið um kýr, sem bera ekki á skýrslu-
árinu, og hjá slíkum gripum er hæsta dags-
nyt, eins og hún er skilgreind hér, ákaflega
óljóst skilgreindur eiginleiki, sem tæpast er
að vænta, að ráðist af erfðum.
Þó að það kunni að skipta nokkru máli,
hvort arfgengi sé breytilegt eftir afurðamagni,