Bændablaðið - 22.10.2020, Blaðsíða 10

Bændablaðið | Fimmtudagur 22. október 202010
FRÉTTIR
Hugsanleg sameining rædd í Svalbarðsstrandarhreppi og Eyjafjarðarsveit:
Upphaf að langri vegferð þar sem
ekkert er ákveðið með útkomuna
Fulltrúar sveitarstjórna tveggja
sveit ar félaga í Eyjafirði, Eyja­
fjarðar sveitar og Svalbarðs strand­
ar hrepps hittust í september og
báru saman bækur sínar varðandi
hugsanlega sameiningu.
„Þetta er í raun upphafið að langri
vegferð þar sem ekkert er ákveðið
um útkomuna. Sveitarstjórn er því að
huga að framtíðarhagsmunum íbúa
og fyrirtækja á svæðinu, hvernig
hægt sé að tryggja og efla svæðið,“
segir Björg Erlingsdóttir, sveitar­
stjóri í Svalbarðsstrandarhreppi.
Skólar og aðrar starfsstöðvar
sveitarfélaganna voru heimsótt,
farið var yfir fjárhagslega stöðu
þeirra og það umfangsmikla verk­
efni sem sameining sveitarfélaga er.
Björg segir fundinn hafa verið upp­
lýsandi fyrir þátttakendur og verið
fyrsta skrefið í kortlagningu þeirra
möguleika sem hægt er að skapa með
auknu samstarfi eða sameiningu.
Hún nefnir að næstu skref í mál­
inu verði að bjóða sveitarstjórnum
Hörgársveitar og Grýtubakkahrepps
til fundar á sömu forsendum. „Það
er mikilvægt að eiga samtalið hvort
sem það leiðir til formlegra við­
ræðna síðar meir, aukins samstarfs,
þátttöku fleiri sveitarfélaga eða að
fyrirkomulagið verði áfram óbreytt,“
segir Björg en sveitarfélögin eiga
nú þegar í þó nokkru samstarfi um
ýmis mál.
Yrði þriðja stærsta sveitarfélagið
Sveitarstjórn Svalbarðs strandar­
hrepps stóð fyrir íbúaþingi í byrjun
árs þar sem velt var upp spurningum
um hugmyndir íbúa um sameiningu
sveitarfélaga, tækifæri og ógnanir.
„Það var rætt um hvað við viljum
fá út úr sameiningu og hvaða þjón­
ustu við viljum ef til hennar kæmi,“
segir Björg, en verði af sameiningu
fjögurrra sveitarfélaga í nágrenni
Akureyrar yrði þar um að ræða
sveitarfélag með um 2.500 íbúa sem
yrði þriðja stærsta sveitarfélagið á
Norðurlandi eystra.
Fjöldinn ekki afgerandi þáttur
Bendir Björg á að ráðgert sé að
lágmarksíbúafjöldi sveitarfélaga
verði eitt þúsund íbúar árið 2026
og gert ráð fyrir að sameiningar
verði lögbundnar samkvæmt nýrri
þingsályktunartillögu samgöngu­ og
sveitarstjórnarráðherra. Sveitarstjórn
Svalbarðsstrandarhrepps hafi lýst sig
andsnúna lögbundinni sameiningu
þar sem miðað verði við íbúafjölda.
Hún segir að á sama tíma hafi sveit­
arstjórn Svalbarðsstrandarhrepps
velt fyrir sér sameininga­ og eða
samstarfsforsendum út frá því
hvernig megi styrkja sveitarfélagið
og efla þjónustu við íbúa frekar en
að fylla 1.000 íbúa markið.
„Það er í raun viðmiðið sem á að
hafa í huga við sameiningu sveitar­
félaga, hvernig hægt sé að efla þjón­
ustu og lífsgæði íbúa. Fjöldinn er
ekki afgerandi þáttur í þeirri jöfnu,
fjarlægðir milli staða, landfræðilegar
stærðir sveitarfélaga, aldursdreifing
íbúa, atvinnutækifæri og atvinnu­
uppbygging, þjónusta sveitarfélaga
og nálægð við aðra þjónustukjarna
skipta hér mestu,“ segir Björg. Hún
segir Svalbarðsstrandarhrepp standa
vel þrátt fyrir að íbúar séu innan
þessara marka um íbúafjölda en þar
skipti miklu samstarf milli sveitarfé­
laga og sterkur þjónustukjarni sem
er innan seilingar og þjónusta er
keypt af.
Greinum styrkleika og tækifæri
„Sveitarstjórn Svalbarðsstrandar­
hrepps ákvað því að hefja sam­
ræður við nágrannasveitarfélögin
Eyjafjarðarsveit, Grýtubakkahrepp
og Hörgársveit með það verkefni í
farteskinu að greina hvar styrkleikar
okkar og tækifæri liggja, hvort aukið
samstarf sé leiðin eða sameining og
þá sameining hverra. Markmiðið er
að efla sveitarfélagið og krafta þess
til framkvæmda og þá er mikilvægt
að kortleggja núverandi stöðu um
leið og sú kortlagning gefur okkur
tækifæri til þess að skoða ólíkar
sviðsmyndir,“ segir Björg.
Skoða alla möguleika með
opnum huga
Þröstur Friðfinnsson, sveitarstjóri í
Grýtubakkahreppi, segir málið ekki
hafa verið rætt núna.
„Ef svo fer að við verðum þvinguð
í sameiningu verða allir mögu leikar
skoðaðir með opnum huga, en ég tel
ólíklegt að farið verði í sameiningar­
viðræður við óbreyttar aðstæður,“
segir hann og bætir við að Grýtu­
bakkahreppur eigi gott samstarf við
þessi sveitarfélög og málin séu rædd
reglulega. /MÞÞ
Björg Erlingsdóttir, sveitarstjóri í
Svalbarðsstrandarhreppi.
Fulltrúar í sveitarstjórnum Svalbarðsstrandarhrepps og Eyjafjarðarsveitar hittust á dögunum og báru saman
bækur sínar vegna hugsanlegrar sameiningar. Til stendur að ræða einnig við fulltrúa úr sveitarstjórnum annarra
sveitarfélaga í nágrenninu.
Horft yfir að Hrafnagili í Eyjafjarðarsveit. Mynd / HKr.
Matvælaáætlun SÞ hlaut
friðarverðlaun Nóbels
Matvælaáætlun Sameinuðu þjóð­
anna, stærsta mannúðarverkefni í
heiminum, hlaut á dögunum frið­
arverðlaun Nóbels fyrir átak sitt
við að berjast gegn hungri og að
bæta friðarskilyrði fólks á svæðum
þar sem átök geisa ásamt því að
koma í veg fyrir að matur sé not­
aður sem vopn í stríði og deilum.
Það kristallast vel í einkunnar­
orðum áætlunarinnar; „Matur er
besta bóluefnið gegn ringulreið“.
Matvælaáætlun Sameinuðu þjóð­
anna var sett á laggirnar árið 1961
og brauðfæðir í dag yfir 90 milljónir
manna ár hvert. Samt sem áður eru
enn í dag einn af hverjum níu manns
í heiminum sem fá ekki nægan mat.
Mikilvægi matvælaöryggis
og friðar
Í kjölfar kórónuveirufaraldursins
hefur fjöldi þeirra sem lifa við
hungurmörk margfaldast undan­
farna mánuði. Markmiðið með
áætluninni hefur verið að beina
sjónum að deilum í og milli landa
ásamt loftslagsbreytingum, en í ár
hefur COVID­19 bæst í hópinn. Sú
vinna sem matvælaáætlunin byggir
á leggur áherslu á hversu mikilvægt
það er að lönd framleiði sín eigin
matvæli til að tryggja matvælaör­
yggi. Nóbelsverðlaunin er áminn­
ing til allra þjóða heimsins um að
aðstæður verði að vera til staðar hjá
hverri og einni þeirra til að lönd hafi
tækifæri til að framleiða matvæli
ofan í íbúa sína.
„Allar þær 690 milljónir manna
sem búa við hungur í dag í heim­
inum eiga rétt á að lifa í friði og
án hungurs. Starfsfólkið okkar er
þarna úti og starfar við afar erfiðar
aðstæður á hættulegustu stöðum í
heiminum, hvort sem það er stríð,
deilur eða miklar öfgar í veður­
fari vegna loftslagsbreytinga, það
skiptir ekki máli. Þau eru þarna
úti allt árið um kring og þau eiga
þessi friðarverðlaun skilið. Samt
sem áður vinnum við þetta starf
ekki ein því við störfum náið með
stjórnvöldum í hverju landi fyrir
sig, íbúum og alþjóðlegum sam­
tökum ásamt aðilum í einkageiran­
um sem hafa allir ástríðu fyrir því
að bregðast við hungri og fyrir þá
sem eru í viðkvæmri stöðu. Án allra
þessa aðila gætum við ekki hjálpað
neinum,“ sagði framkvæmdastjóri
Matvælaáætlunar Sameinuðu þjóð­
anna, David Beasly. /ehg
Ýmis tækifæri þó
staðan sé uggandi
Sölvi Arnarsson, bóndi á Efstadal
II við Laugarvatn og formaður
Félags ferðaþjónustubænda, segir
sína félagsmenn uggandi yfir stöð­
unni og horfum fyrir veturinn en
vonast þó til að hjólin fari aftur að
snúast á vormánuðum. Hann segir
marga félagsmenn reka rótgróin
fjölskyldufyrirtæki sem eru ekki
með öll eggin í sömu körfunni, sem
sé heppilegt, á slíkum óvissutímum
sem við lifum á.
„Þetta er náttúrlega ótrúlega sér­
stakt umhverfi sem við búum við
í dag, sérstaklega bændur hér í og
við Gullna hringinn þar sem fyrir ári
síðan keyrðu hér mörg þúsund bílar
á hverjum degi en núna sér maður
varla bíl. Maður finnur sem betur
fer ekki fyrir þessu ástandi gagnvart
búrekstrinum nema að maður hittir
ekki þessa bláu karla (þjónustuað­
ilar) sem eru að þvælast í kringum
mann öllu jöfnu. Það eru 150 ferða­
þjónustubændur í okkar félagsskap
og flestir þeirra reka rótgróin fjöl­
skyldufyrirtæki sem standa á föst­
um grunni. Bændur eru oft úrræða­
góðir og lifa af slíkar afurðaverðs­
skerðingar, margir eru ekki með öll
eggin í sömu körfunni, eru sem sagt
í blönduðum rekstri, og þá er áfram
eitthvert tekjustreymi,“ segir Sölvi.
Safna kröftum fyrir vorið
Starfsfólki ferðaskrifstofunnar Hey
Iceland, sem er í eigu Félags ferða­
þjónustubænda, hefur fækkað um­
talsvert á árinu en þrátt fyrir erfiða
stöðu ríkir þó ákveðin bjartsýni í
greininni, að sögn Sölva.
„Menn eru uggandi yfir stöðunni,
þetta er auðvitað rosaleg breyting því
við vorum orðin vön allt öðru og þá
sérstaklega á suðvesturhorninu þar
sem mesta umferðin var yfir vetrar­
mánuðina. Fólk er að reyna að jafna
sig á þessu og safna kröftum. Ég held
að fólk hafi áttað sig á því að það
gætu komið fleiri COVID­bylgjur,
það voru öll teikn á lofti um það. Nú
krossar maður bara fingur og vonar
að hjólin fari aftur að snúast í apríl
á fullu. Við finnum fyrir ásókn hjá
okkur á skrifstofunni á Hey Iceland,
fólk langar að koma og það er einn
og einn sem er til í að koma núna í
ástandinu. Það gefur okkur von um
að við verðum ákjósanlegur staður
þegar allt fer að snúast aftur,“ útskýr­
ir Sölvi og segir jafnframt:
„Við erum að undirbúa okkur
undir að vera tilbúin þegar allt fer
af stað aftur og erum að vinna í
markaðsátaki með Hey Iceland.
Það er nóg af verkefnum að vinna
í og eitt af þeim er að markaðs­
setja okkur sem góðan kost inn
á stærstu bókunarrisana og láta
vita meira af okkur þar. Við erum
hvergi bangin og ætlum að vera
tilbúin þegar þetta fer aftur í gang
og höfum fulla trú á að við verð­
um klár þegar það skellur á.“
/ehg
Sölvi Arnarsson.
Efstidalur. Mynd / HKr.