Bændablaðið - 22.10.2020, Blaðsíða 28

Bændablaðið | Fimmtudagur 22. október 202028
LÍF&STARF
Á Eftri-Úlfsstöðum í Austur-Land-
eyjum var á dögunum einu og hálfu
tonni af hvítlauksgeirum plantað
út í fimm hektara land, sem von-
ast er til að skili 10 tonnum næsta
sumar. Þetta mun vera fyrsta
hvítlauksræktunin hér á landi
sem er af slíkri stærðargráðu.
„Já, það er rétt – ég er með vott-
orð upp á það frá RML að þetta er
tímamótaverkefni,“ segir Hörður
Bender hrossa- og ferðaþjónustu-
bóndi þegar hann tekur á móti
blaðamanni.
Hvítlauksræktun var
áhugamál áður
Þegar halla fór undan fæti í ferða-
þjónustunni, skaut hugmyndinni
um hvílauksræktun upp í huga
Harðar og konu hans, Þórunnar
Jónsdóttur, en kjöraðstæður eru
fyrir slíka ræktun í Landeyjum. Þau
hjónin búa að svolítilli reynslu af
hvítlauksræktun og annarri garð-
yrkju – sem gaf þeim góðar vonir
fyrir slíka ræktun á stærra land-
svæði.
„Við hjónin höfum lengi haft
áhuga á garðrækt og höfum verið
að fikra okkur áfram á því sviði.
Svo er það einn daginn að konan
fer á fyrirlestur um hvítlauksrækt
hjá Garðyrkjufélagi Íslands og
kemur heim með hvítlauk til útsæð-
is. Við settum þessa lauka niður
í lífræna grænmetisgarðinn okkar
og fengum þessa ágætis uppskeru.
Okkur fannst þetta bæði spennandi
og skemmtileg ræktun fyrir utan
hvað okkur fannst bragðið af
þeim svo miklu betra og meira en
af þeim kínverska hvítlauk sem
fæst í kjörbúðinni,“ svarar Hörður
þegar hann er spurður um ástæður
þess að hann fékk áhuga á þessari
tegund akuryrkju.
Búinn að undirbúa jarðveginn
„Það var svo þegar COVID-19
skellur á og það varð ljóst að
dagar mínir sem ferðaþjónustu-
bónda væru taldir, í bili að minnsta
kosti, að ég fór að hugsa út fyrir
rammann. Upp kom í hugann
mikilvægi sjálfbærni Íslands í
matvælaframleiðslu og um leið
öll þau tækifæri sem landgæði
Landeyjanna hafa upp á að bjóða.
Þá þróaðist þessi hugmynd um
tilraun til hvítlauksræktunar fyrir
íslenskan markað.
Þegar við hjónin vorum að
skoða þennan möguleika þá sökkt-
um við okkur í rannsóknarvinnu og
höfum lesið allt um hvítlauksrækt-
un í Skandinavíu sem við höfum
komist yfir, auk þess að leita ráða
hjá hvítlauksræktendum í Svíþjóð,
Danmörk og Frakklandi.
Það situr í mér fyrirlestur sem
forstjóri stærsta ráðgjafarfyrir-
tækis heims hélt hér á landi fyrir
nokkrum árum og talaði um þau
mögnuðu tækifæri sem Ísland hefði
til matvælaframleiðslu. Eftir að ég
fór að skoða þetta af alvöru sé ég
tækifæri alls staðar í útiræktun og
vona að með þessu frumkvæði eigi
fleiri eftir að prófa aðrar tegund-
ir sem við höfum ekki verið að
rækta að ráði áður. Það er ljóst að
Íslendingar vilja borða íslenskt græn-
meti og með fjölbreyttara framboði
frá bændum munum við styrkja ferlið
frá bónda til borðs.“
Sex yrki til prófunar
Hörður segir að ætlunin sé að prófa
sex mismunandi yrki af hvítlauk
í þessum tilraunaáfanga, sem þau
hafa keypt frá Svíþjóð, Danmörku og
Frakklandi. „Þetta eru allt harðgerð
yrki sem við höfum valið og munum
svo velja áfram þau sem standa sig
best hér á Íslandi. Það eru til yfir 500
yrki af hvítlauk í heiminum þannig
að þessi tilraun er rétt að byrja og
eflaust til fleiri yrki sem virka vel á
Íslandi. Við stefnum á að hafa hluta
ræktunarinnar lífræna en það er
hægara sagt en gert að komast yfir
góðan lífrænan áburð,“ segir hann.
Honum finnist hvítlaukurinn sem
þau ætli að rækta mun bragðbetri en
sá sem fæst í íslenskum verslunum.
Við erum ekki komin svo langt að
ákveða verðið á lauknum en það
Hörður hellir hvítlauksgeirunum í pólsku vélina sem er sérhönnuð til að setja
þá niður einn í einu í fjórar snyrtilegar raðir. Agnar Páll Pálsson er undir stýri.
Hörður Bender, hvítlauksræktandi í Austur-Landeyjum. Hann mun vera sá fyrsti þeirrar tegundar á Íslandi, með um fimm hektara undir ræktunina. Myndir / smh
Uppskeran úr matjurtagarðinum er falleg frá því í sumar. Mynd / Aðsend
Sigurður Már Harðarson
smh@bondi.is