Morgunblaðið - 27.11.2020, Blaðsíða 78

78 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. NÓVEMBER 2020
Helgi Snær Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
Some kind of peace, fimmta breið-
skífa Ólafs Arnalds, kom á dögunum
út á vegum Mercury KX og Öldu Mu-
sic á Íslandi og stendur platan undir
nafni. Einhvers konar frið má á henni
finna og segir Ólafur að platan sé
hans persónulegasta til þessa en auk
hans koma m.a. fram á plötunni Bo-
nobo, Josin og JFDR. Platan kemur
út í öllum mögulegum formum, staf-
rænt sem niðurhal og streymi og á
vínil og geisladiski.
Ólafur er spurður út í titil plöt-
unnar, hvað hann sé að fara með hon-
um. „Þetta eru kannski bara tímarnir
okkar, þegar maður er að leita að
„some kind of peace“. Þetta vísar
ekki til Covid eða ástandsins í heim-
inum núna,“ svarar Ólafur. Titillinn
vísi til þess hvernig mannskepnan
finni sig í nútímaheimi.
– Hefur þú sjálfur verið í leit að ró?
„Algjörlega, verandi einhvers kon-
ar stress- og kvíðasjúklingur er ég
oft í leit að einhverri innri ró og plat-
an fylgdi dálítið eftir því ferli hjá mér
að vera meira meðvitaður í leit minni
að því elementi í lífinu. Platan varð til
út frá því, í rauninni,“ svarar Ólafur.
– Það er mjög mikil ró yfir þér á
umslaginu og það er meira að segja
blátt á litinn en blár er talinn róandi
litur …
„Já, ég er rosalega ánægður með
umslagið. Anna Maggý tók þessa
mynd en hún hefur verið að vinna
mjög mikið með tónlistarmönnum,
sérstaklega ungu hiphoppkrökk-
unum.“
Persónuleg saga
– Í tilkynningu um plötuna segir
að platan sé sú persónulegasta sem
þú hefur gert. Geturðu farið nánar út
í þá sálma?
„Það er framhald af því sem ég var
að tala um og platan er, meira en áð-
ur, bein túlkun á einhverju sem er að
gerast í lífi mínu. Fyrri plötur hafa
meira snúist um pælingar og kon-
sept, sú síðasta var mikið um ein-
hverjar heimspekilegar pælingar um
hvernig við getum breytt sköpunar-
færni okkar með því að nýta okkur
tækni eða svoleiðis. Ég gerði plötu
áður þar sem ég ferðaðist um Ísland í
leit að fólki til að vinna með. Þetta
eru oft form sem ég bý til,“ svarar
Ólafur en á nýju plötunni hafi hann
meira verið að spá í hvernig hann
gæti sagt persónulega sögu sína. Það
hafi hann svo meðal annars gert með
hljóðbútum úr eigin lífi, samtölum og
öðru.
– Ég sé að þú hefur fengið góðan
félagsskap, þau Bonobo, Josin og
JFDR.
„Já, ég var mjög heppinn að fá
þau. Bonobo var hérna í fyrra á mín-
um vegum á Íslandi og við ferð-
uðumst um hálendið, spiluðum lítið
gigg í Iðnó saman og gerðum svo
þetta lag. Josin er ég búinn að þekkja
í mörg ár, við erum með sama um-
boðsmann, og Jófríði þekkja allir,“
svarar Ólafur og því hafi ekki verið
langsótt fyrir hann að fá þessa tón-
listarmenn til liðs við sig.
Lýrískar melódíur
– Hversu lík eru lögin á þessari
plötu þínum fyrri tónsmíðum?
„Ég myndi segja að ég væri aðeins
að fara aftur í það fyrsta sem ég
gerði; mínímalískara og einfaldara en
ég var að gera á síðustu plötu. En
þetta er alltaf sama sjittið,“ segir
Ólafur kíminn. Tónlistin sé sprottin
úr sama heilabúi en einhver þróun
eigi sér þó alltaf stað milli platna.
„Ég myndi segja að þetta væri mel-
ódískara en áður, meira um lýrískar
melódíur sem hafa meira upplýsinga-
gildi en sá mínímalismi sem ég hef
verið að vinna mikið með. Ég hef
mikið verið að vinna með hljóðheima
en þarna er ég kominn aðeins meira
út í melódískan grunn í músíkinni.“
Ólafur hefur samið tónlist fyrir
kvikmyndir og þáttaraðir á borð við
Broadchurch sem hann hlaut Bafta-
verðlaun fyrir og Defending
Jacob en hann var tilnefndur til
Emmy-verðlaunanna í ár fyrir titil-
lag þáttanna. Blaðamaður spyr Ólaf
hvort tónlist hans fyrir sjónvarps-
þætti sé ekkert að smitast yfir í þá
tónlist sem hann semur fyrir sjálfan
sig og til eigin útgáfu. „Jú, algjör-
lega, það er eitt lag á plötunni sem
var meðal hugmynda sem komu upp
þegar ég var að semja fyrir Defend-
ing Jacob, til dæmis,“ svarar hann.
Hugarástandið sé annað þegar hann
semji tónlist við sögu einhvers ann-
ars en þegar hann sé að semja út frá
eigin tilfinningum og upplifunum.
„Ef ég notaði einhverjar hugmyndir
sem krossast á milli myndi ég útfæra
þær allt öðruvísi á minni eigin plötu
en í kvikmynd eða þáttum,“ útskýrir
hann. „Músík í kvikmyndum þarf að
hafa miklu meira pláss, til dæmis,
það þarf að vera pláss fyrir talið sem
kemur ofan á eða hljóðheiminn.“
Tónlistarstuttmynd væntanleg
Ólafur Arnalds er vanur að fylgja
plötuútgáfu eftir með tónleika-
ferðalögum en vegna farsóttarinnar
eru ferðalög ekki í boði að sinni. Þá
reynir á hugmyndaflugið og segist
Ólafur vera að klára myndverk tengt
plötunni, verk sem hann vann með
franska leikstjóranum Vincent Moon
og Íslenska dansflokknum, stutt-
mynd sem verður vonandi sýnd fyrir
árslok, að hans sögn. „Við megum
eiginlega ekkert tala um þetta því
við eigum í samningaviðræðum við
streymisveitu varðandi útgáfu,“
segir Ólafur sposkur. Þó megi
segja að þetta verði tónlistarmynd
í líkingu við myndina Aminu sem
Thom Yorke gerði með Netflix
fyrr á árinu, mynd sem er í raun 25
mínútna langt tónlistarmyndband.
„Þetta er eitthvað í þá áttina,“ seg-
ir Ólafur og að stuttmynd sé
ákveðin leið til að segja sögu og
flytja tónlist í stað þess að halda
tónleika.
Frekari upplýsingar um Ólaf og
hans fyrri verk má finna á olaf-
urarnalds.com og má þar einnig
kaupa plötuna á ólíkum formum.
 Ólafur Arnalds gefur út sína persónu-
legustu breiðskífu til þessa, some kind of
peace  Vísar ekki í Covid-19  Naut
liðsinnis Bonobo, Josin og JFDR
Í leit að innri ró
Ljósmynd/Anna Maggý
Tónlistarmaðurinn
„Ég myndi segja að
þetta væri mel-
ódískara en áður,“
segir Ólafur Arnalds.
Ungur heyrði sá sem þettaskrifar skemmtilegarsögur af hinum þýskaHelmut Stolzenwald,
skraddara á Hellu á Rangárvöllum,
sem lagði fjöll
landsins að fót-
um sér. Það var
á tímum þegar
ferðir um há-
lendið hreinlega
tíðkust ekki og
öræfin voru flest-
um ókunnur
staður. For-
vitnilegt er því
nú að lesa um þennan mann og af-
rek í bók sem skráð er af afkom-
anda hans, Gústav Stolzenwald.
Þar segir frá leiðangri Helmut og
Rudolf Stolzenwald syni hans þvert
yfir landið; frá efstu bæjum í upp-
sveitum Árnessýslu og norður í
Bárðardal.
Leiðangur þennan fóru Stolzen-
wald-feðgar um miðja síðustu öld –
eins og ráða má af bókinni þó svo
ártöl séu hvergi nefnd. Leiðang-
urinn tók um það bil eina viku og
hefur verið vogunarspil, enda engir
aðrir á ferðinni um reginfjöll lands-
ins á þessum tímum og fjar-
skiptatæki ekki til. Allt lukkaðist
þó vel; feðgarnir komust klakklaust
í áfangastað þótt hraktir væru,
soltnir og vansvefta.
Bókin Vonarskarð er heimilda-
skáldsaga, sem merkir að byggt er
á skráðri vitneskju svo langt sem
hún nær og þegar þeim sleppir er
skáldað í skörðin. Hér gengur sú
formúla upp, því sagan er grípandi
og heldur athygli lesandans. Ein-
hver staðreyndalýsing á lífi og ferli
fjallamannanna tveggja hefði þó
gjarnan mátt fylgja bókinni, í for-
eða eftirmála.
Stíllinn í bókinni er lipur og
skáldlegur í senn og náttúrulýsing-
arnar góðar. „Þegar þeir feðgar
eru ferðbúnir horfa þeir yfir vatna-
skilin og reyna að sjá hvar best sé
að þvera Skjálfandafljótsupptökin
til að komast að Vatnajökli. Það
reynist misauðvelt að tipla yfir
marga og strjála upptakaálana, því
straumarnir virðast syngja í hverri
kvísl (bls. 87). – Þá kallast ferða-
sagan skemmtilega á við hugrenn-
ingar Rögnu, eiginkonu og móður
sem eðlilega bar nokkurn ugg í
brjósti gagnvart því hvernig til
tækist í óvissuför.
Fjölmargar góðar ljósmyndir úr
hinum sögulega leiðangri eru í bók-
inni og gefa þær sögunni aukið
vægi. Sé lesandinn áhugasamur um
efnið verður hann í raun og veru
andlegur förunautur Stolzenwald-
feðganna þegar þeir arka yfir kald-
an eyðisand. Úr því sprangi urðu
ævintýri á gönguför eins og greinir
frá í ljómandi góðri bók.
Minningabók
Vonarskarð bbbbn
Eftir Gústav Þór Stolzenwald.
Sæmundur, 2020. Innb., 160 bls.
SIGURÐUR BOGI
SÆVARSSON
BÆKUR
Ævintýri á gönguför
Skrásetjarinn Í bókinni segir frá
leiðangri Helmut og Rudolf Stolzen-
wald sonar hans þvert yfir landið.
Gústav Þór Stolzenwald skráði.