Studia Islandica - 01.06.1970, Síða 30

28
rauninni var undirrótin að þessum deilum stórpólitísk. Ef
andatrúnni með stjórnarandstæðinginn Björn Jónsson í
broddi fylkingar tækist að fá verulegt fylgi, mátti stjórnin
fara að vara sig. Stjórnarblöðin, Lögrétta og Þjóðólfur, ráð-
ast því heiftúðlega á andatrú og fylgjendur hennar, en Isa-
fold og Fjallkonan verja hana að sama skapi.
Eitt af þeim málum, sem færa átti sönnur á samband við
annan heim og vakti mikinn úlfaþyt í bænum, voru anda-
lækningar á Jóni Jónssyni, bónda frá Stóradal. Jón var dauð-
vona af krabbameini, þegar farið var að gera á honum stór-
felldar lækningatilraunir á dularfullan hátt fyrir milligöngu
Tilraunafélagsins og Indriða miðils. Fjallkonan, sem Einar
Hjörleifsson ritstýrði, gerði mikið úr þessrnn lækningum og
lýsir þeim í langri og ítarlegri grein 10. marz 1906. En svo
óheppilega tókst til, að Jón lézt nokkrum dögum síðar. Ekki
létu þeir l'ilraunafélagsmenn af trú sinni fyrir það, en ekki
er laust við, að hlakkaði í andstæðingimmn.1
I tilefni þessa sömdu þeir H. C. Andersen og Jónas Hall-
grímsson í gegnum Guðmrmd Jónsson varnargrein fyrir
spíritisma, dæmisöguna: Var það nokkur sönnun.2 Flytur
dæmisagan þann boðskap, að dauði Jóns bónda frá Stóradal
sé alls engin sönnun fyrir þeirri skoðun, sem mjög var haldið
fram, að andalækningar væru á móti guðs vilja. Ekki létu
þeir félagar þar við sitja, en ortu í gegnum Guðmimd Jóns-
son sálm í minningu Jóns Jónssonar. Var sálmurinn gefinn
út í sérprenti ásamt öðrum útfararsálmi og sunginn við jarð-
arför Jóns 24. marz. Undir sálminum standa stafimir H.C.A.
og J. H. og i sviga: ritað ósjálfrátt af Guðmundi Jónssyni.3
Heldur er þetta bágborinn skáldskapur og harla ólíkur þeim
stórskáldum framliðnum, sem hann var eignaður, — líklega
hefur sambandið verið slæmt í þetta skipti.
1 Sbr. Þjóðólf 23. 3. 1906; Lögréttu 21. 3. 1906.
2 Felld irm í grein Einars Hjörleifssonar um miðilsstarfsemi Guð-
mundar Jónssonar í Fjallkonunni 23. 3. 1906.
3 Sálmurinn birtist í Isafold 24. 3. 1906 og í Fjallkonunni 30. 3. 1906.