Studia Islandica - 01.06.1970, Side 36

34
um ættarnöfn og birtist í Skírni 1908. Mælir Guðmundur
þar mjög með því, að fslendingar fari að dæmi annarra sið-
menntaðra þjóða og taki upp ættarnöfn. Þarna kemur þeg-
ar fram sú skoðun, sem Guðmundur hélt alla tíð fast við og
er uppistaðan í skáldsögu hans 30. Generation, að til þess að
geta talizt menntuð þjóð, verði fslendingar að fylgjast með
því, sem gerist hjá erlendum þjóðum, jafnt í tízku og siðum
sem öðrum menningarmálum.1 í greininni segir:
Víðtækastan skilning á ættjarðarástinni hefir sá
maður, sem fer að eins og vorið: að hann ryður burt
því gamla, sem ónýtt er; hitt yngir hann upp. Og hann
gerir meira. Hann veitir athygli hverjum nýjum
straumi, sem veita má inn í þjóðlífið. Þetta er ljós-
sæknin.2
Gerir Guðmundur rækilegar tillögur um íslenzk ættar-
nöfn, sem hann telur fögur og samræmast íslenzkri tungu.
Mörg þessara nafna voru síðar tekin upp, eins og t. a. m.
Kvaran, Kjarval og Dungal. Sjálfur segist Guðmundur ætla
að ganga á undan: „Eg breyti nafninu: Guðmundur Jónsson
í undirritað nafn. Og æski þess að verða ávalt hér eftir
nefndur því heiti.“ 3 Þar með tekur hann tvítugur upp ættar-
nafnið Kamban - eftir forföður símun, Grími Kamban, land-
námsmanni í Færeyjmn.4
1 Sjá ritdóm eítir Goðmund Ivamban í Skírni 1916 um Islenzk
mannanöfn, en þar segir á bls. 415: „En hún [þjóðernisástæoan] er t. d.
ekki helgari mönnum en það, ao þeir bregða henni upp til varnar fyrir
öðru eins smekkleysi cg ímyndunarfátækt í búnaði eins og kemur fram
í því sem nefnt er íslenzk peysuföt. Föðurnöfnum og peysufötum er hald-
ið enn á fslandi, ekki af þvi au það sé viðurkent fallegt eða hagkvæmt,
heldur bókstaflega af því að cú hugsun, sem einu sinni hefir skapað það
tvent, er úrelt með öllv.m öðrum þjóðum." í fyrirlestri um Reykjavíkur-
stúlkuna, pr. i Eimreiðinni 1929, bls. 215-232, krefst Kamban þess, að fs-
lendingar varpi sér skilyrðislaust undir alþjóðlega siðfágun; peysuföt
eru honum sem fyrr mikill þyrnir í augum, og mælir hann miög með
ættamöfnum og stuttu hári kvenna. Sjá einnig Morgunblaðið 23. 5. 1935,
þar sem hann lætur í ljós scmu skoðun.
2 Skírnir 1908, 177.
3 S. st., 176.
4 Sbr. fyrirlestur á þýzku, Der nordische Mensch Amerikas Ent-
decker, varðveittur í einu vélrituðu eintaki hjá Gísla Jónssyni.
J