Saga - 2015, Page 185

stjórnarráðsins. Heildstæð umfjöllun um þessar hugmyndir, og þá borg sem
þá hefði orðið, hefði varpað ljósi á marga lausa enda sem finna má í fram-
kvæmdum í borginni á 7. áratugnum.
Sérstaða bókarinnar og helsti kostur felst í því að myndvinnsla er í raun
nýtt sem rannsóknaraðferð og miðlunarleið til að setja fram með skýrum og
einföldum hætti hvað hefði getað orðið. Höfundar bókarinnar hitta svo
sannarlega naglann á höfuðið með þessari nálgun. og vel má láta sér nægja
að fletta bókinni og skoða aðeins myndirnar — þær segja meira en mörg
orð. Ljósmyndirnar sem Guðni og aðstoðarmenn hans hafa nýtt sem grunn
eru teknar við mismunandi veðurskilyrði og á ólíkum árstíðum. Alþingis -
hús við Bankastræti á blautum haustdegi, þar sem hvítar hlíðar esjunnar
sjást í bakgrunni, er góð tilbreyting frá venjubundnum myndum af
framtíðarsýn arkitekta sem virðast oft vera frá hlýjum sumardegi þar sem
fólk fer um léttklætt með kokteil í hendi. vel klæddir vegfarendur, sem sjást
í forgrunni myndarinnar af Alþingishúsinu, auka enn á trúverðugleika
hennar. Skólavörðuholtið með allt annarri kirkjubyggingu en varð virðist af
myndinni að dæma laða að sér ljósmyndara á sama hátt og í sinni raunveru-
legu mynd. Myndirnar eru vel unnar, hlutföll og birta eðlileg og vegfar -
endur einkar hversdagslegir. Ég er jafnvel ekki frá því að það gæti sum -
staðar örlítillar kímni í myndvinnslunni hvað varðar vegfarendur en það
verður hver að skynja fyrir sig. Myndirnar láta frásögnina lifna við með ein-
stökum hætti og skemmtilegt hefði verið að hafa enn fleiri myndir.
Tónlistarhús í Laugardal og Alþingishúsið nær Tjörninni, með tilheyrandi
torgi milli Dómkirkjunnar og þinghússins, er meðal þess sem áhugavert
hefði verið að sjá útfært á mynd. Höfundarnir ganga út frá því í myndunum
að staðsetning annarra húsa en þeirra sem fjallað er um væri óbreytt; sú
Reykjavík sem birtist á myndunum er því ekki svo fjarri þeirri borg sem við
þekkjum. Misjafnt er hvort myndirnar kalla fram létti yfir því að ákveðnar
hugmyndir skuli ekki hafa orðið að veruleika eða fylla mann eftirsjá eftir því
sem hefði getað orðið. Stjórnarráð í Bakarabrekku og seðlabanki við Tjörn -
ina eru dæmi um hugmyndir sem margir eru sjálfsagt fegnir að urðu ekki
að veruleika. Þjóðleikhús við enda Austurstrætis er aftur á móti ein af þeim
hugmyndum sem kannski eru betri en endanlega niðurstaðan. Myndir bók-
arinnar vekja lesandann að minnsta kosti til umhugsunar um borgina og
meðferðina á henni og hversu mikilvægt er að vanda til verka í skipulagn-
ingu hennar og hönnun þeirra húsa sem í henni rísa. enda eru þær bygg-
ingar gerðar til að standa mun lengur en þeir sem láta reisa þær, ganga um
götur borgarinnar, og þær þurfa að bjóða upp á möguleika á aðlögun að
nýjum nágrönnum eftir því sem borgin þéttist.
Módernismi 6. og 7. áratugarins kemur ekki vel út í umfjöllun bókarinn-
ar og sést þar kannski best hversu nauðsynlegt er að huga að hlutföllum
húsa þegar fylla á inn í eldri byggð. Samsett ljósmynd frá 7. áratugnum, sem
sýnir seðlabankann við Tjörnina (bls. 175), er kannski besta eða versta
ritdómar 183