Strandapósturinn - 01.06.2021, Page 87

86
Upphaf verslunar á Óspakseyri
Methúsalem Jóhannsson (1874–1941) ættaður af Svalbarðsströnd í
Eyjafirði, gerðist bóndi og kaupmaður á Óspakseyri 1912 -1915 þegar
hann keypti jörðina af Marinó Hafstein sýslumanni. Árið 1915 dó konan
hans Sigrún Sörensdóttir, sem varð til þess að Methúsalem flutti til Reykja-
víkur með börnin sín Óla Vernharð, Sören Hólm, Helgu, Fríði og Regínu
Sigurlaugu, þar sem hann bjó um árabil, en flutti síðar þaðan til útlanda og
dó þar.
Sigurgeir Ásgeirsson fæddist á Heydalsá 1871, sonur hjónanna Ásgeirs
Sigurðssonar og konu hans Guðrúnar Sakaríasdóttur. Hann ólst upp hjá
foreldrum sínum á Heydalsá þar til hann var sendur til náms í Möðruvalla-
skóla í Eyjafirði þar sem hann lauk námi eftir tveggja vetra skólavist.15 Í
Möðruvallaskólanum kynntist hann skólahaldi og rekstri skóla, sem kom
honum vel síðar í starfi sínu við Heydalsárskóla. En það sem skipti kannski
mestu máli fyrir seinni tímann var að í Möðruvallaskóla kynntist hann
samvinnuhreyfingunni og hugmyndafræði kaupfélaganna16. Þar var lögð
áhersla á kennslu í verslunarfræðum á grundvelli samvinnuhugsjónarinnar
samhliða öðrum fræðum, til dæmis á sviði náttúrufræða. Alla þessa þekk-
ingu flutti hann með sér heim í hérað og varð hún síðar mikilvægur leiðar-
steinn við stofnun Kaupfélags Bitrufjarðar eins og síðar verður rakið.
15 Árið 1880 var stofnaður gagnfræðaskóli á Möðruvöllum, sem var undanfari Menntaskólans á
Akureyri og eru afmæli M.A. miðuð við stofnun Möðruvallaskóla. Á tímum skólans bjuggu á
Möðruvöllum margir merkismenn sem unnu mikilvægt brautryðjendastarf í skólamálum og á
sviði náttúruvísinda. Möðruvallaskóli var þó einungis starfræktur í 22 ár því þegar skólahúsið
brann árið 1902, var skólinn fluttur til Akureyrar og hét fyrst Gagnfræðaskóli Akureyrar
en varð seinna að menntaskóla, þeim fyrsta sem stofnaður var á eftir Menntaskólanum í
Reykjavík.
16 Ingvar Gíslason; Tíminn Sunnudagsblað 4. mars 1962, 2. tölublað, bls. 41: „Einkum er
það ein verzlunargrein, sem gagnfræðaskólinn norðlenzki hefir lagt til mikið lið og mikla
starfskrafta, sem hún hefði án efa eigi getað án verið, og það er samvinnustefnan. Einn hinna
merkustu prestvígðra manna á voru landi (Þorsteinn Briem — tilgáta mín. I.G.) lét eitt sinn
svo um mælt við mig, að hann hefði fyrst séð það, þá er hann kynntist Eyjafirði og högum
bænda þar, hvílíkt gagn Möðruvallaskóli hefði unnið. Fyrir tilverknað hans höfðu sveitirnar
nægilcga færan mannafla til að annast þau störf og þá umsýslu, er hinn mikli kaupfélagsskapur
héraðisins þarfnaðist.“ Samvinnumenn mættu minnast þessara orða Sigurðar Guðmundssonar,
og kann að vera, að það verði einn þáttur í samvinnusögu Íslands, ef hún verður einhvern tíma
rituð, að kanna enn nánar, hver sé hlutur Möðruvallaskóla í gengi samvinnuhreyfingarinnar
hér á landi.