Fréttablaðið - 02.12.2022, Qupperneq 8

Hámark bóta verður
þrjár milljónir í stað
sex áður.
kristinnhaukur@frettabladid.is
STJÓRNSÝSLA Hæstu sanngirnis-
bætur sem ríkið greiðir út verða
þrjár milljónir í stað sex verði ný
löggjöf Katrínar Jakobsdóttur for-
sætisráðherra að veruleika. Þetta
kemur fram í mati á áhrifum laga-
setningar sem birt hefur verið í sam-
ráðsgátt stjórnvalda.
Til stendur að gera nýja heildar-
löggjöf um sanngirnisbætur til að
ná betur utan um allt fólk sem orðið
hefur fyrir varanlegum skaða vegna
of beldis eða misréttis hjá stofn-
unum ríkisins eða sveitarfélaga.
Löggjöfin mun einnig veita rýmri
tímamörk en núverandi löggjöf
nær einungis til brota sem framin
voru til 1. febrúar árið 1993 og falla
lögin úr gildi þann 31. desember
árið 2023.
Verður hún byggð á því kerfi
sem verið hefur við lýði í Noregi
um nokkurt skeið. Það er að nefnd
tveggja dómara og tveggja þing-
manna taki ákvörðun um bætur og
ekki sé hægt að skjóta niðurstöð-
unni til dómstóla.
Í dag eru í gildi lög um sanngirnis-
bætur fyrir misgjörðir á stofnunum
eða heimilum fyrir börn. Kemur þar
fram að bætur til einstaklings skulu
aldrei vera hærri en sex milljónir
króna en hámarkið breytist á hverju
ári miðað við vísitölu neysluverðs.
Meðal þeirra stofnana sem greitt
hefur verið út fyrir eru vistheimilið
Breiðavík, Silungapollur, Kumbara-
vogur, Bjarg og Heyrnleysingjaskól-
inn.
Í matinu kemur fram að ekki
sé hægt að leggja mat á umfang
kostnaðar við sanngirnisbætur á
þessu stigi. „Þó má búast við að þar
sem frumvarpið gerir ráð fyrir að
hámarks bótafjárhæð sé óveruleg
og þar sem ekki verður þá þörf á
stórum, tímafrekum og fjárhags-
lega dýrum rannsóknum varðandi
tiltekna hópa, sem einnig mundu
kalla á greiðslu bóta, verðir kostn-
aður af lagasetningunni í lágmarki,“
segir þar. n
Hámark sanngirnisbóta verði lækkað verulega
kristinnhaukur@frettabladid.is
ÁRBORG Bæjarráð Árborgar hafnaði
ósk Rauða krossins í Árnessýslu um
að kaupa gám til þess að geyma
neyðarkerru félagsins. Þetta var
ákveðið á fundi bæjarráðs í gær.
Samkvæmt bréfi Rauða kross-
ins er félagið í vandræðum með að
geyma neyðarkerru sína. Er hún
notuð þegar kemur upp einhvers
konar vá í samfélaginu. Félaginu
stendur til boða að kaupa gám það
en á ekki nægan pening.
„Við rekum okkar deild án allra
styrkja, rekum hér litla verslun sem
við notum í starfið okkar sem er til
að stuðla að því að rjúfa félagslega
einangrun,“ segir í beiðni Rauða
krossins sem Erla Guðlaug Sigur-
jónsdóttir deildarstjóri ritaði. Hún
sá sér ekki fært að ræða málið við
Fréttablaðið. n
Árborg neitaði
Rauða krossinum
um kerrugám
Bæjarráð hafnaði beiðnni í gær.
Það eru hvergi leið-
beiningar um að
maður þurfi að
slökkva á viðkvæm-
um tækjum.
Róbert Marshall,
íbúi í Vestur-
bænum
Taka þarf rafmagn af íbúð eða húsi til þess að koma snjallmæli fyrir. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Veitur hafna ábyrgð á
skemmdum á raftækjum í
tveimur íbúðum í Vestur-
bænum, eftir að snjallmælar
voru settir upp í annarri
þeirra. Hátalarakerfi, dyra-
bjalla og þvottavél fóru í
skrall.
kristinnhaukur@frettabladid.is
NEYTENDUR Raftæki í tveimur íbúð-
um eyðilögðust eftir uppsetningu
snjallmæla frá Veitum. Virðist sem
svo að raftækin hafi eyðilagst eftir
að straumur var tekinn af íbúð og
settur aftur á. Engar viðvaranir eru
í leiðbeiningum Veitna um að verja
þurfi raftæki við skiptin.
Atvikið gerðist á heimili Róberts
Marshall, fyrrverandi þingmanns
og fjölmiðlamanns, á Melhaganum
í Vesturbænum. Eftir að starfsmenn
á vegum Veitna komu og settu upp
svokallaða snjallmæla, til að mæla
rafmagns- og vatnsnotkun, eyði-
lagðist hátalarakerfi á heimilinu
sem og dyrabjallan. Ekki nóg með
það heldur eyðilagðist þvottavél í
íbúð nágranna.
Að öllum líkindum eru skemmd-
irnar á rafmagnstækjunum afleið-
ing þess að straumur var tekinn af
og settur aftur á. En í þeim auglýs-
ingum sem Veitur sendu var hvergi
varað við að verja þyrfti raftæki.
Aðeins að íbúar mættu búast við
því að verða rafmagns- og vatns-
lausir á meðan á skiptunum stæði.
„Það eru hvergi leiðbeiningar um
að maður þurfi að slökkva á við-
kvæmum tækjum,“ segir Róbert,
sem hefur rætt við bæði Veitur
og tryggingafyrirtækið, VÍS, sem
haf na bót aáby rgð. Nág ranni
Róberts hefur einnig sent inn
erindi vegna sinna skemmda.
Hvað hátalarana varðar, sem eru
að gerðinni Presonus, fékk sagan
hins vegar farsælan endi en Hljóð-
færahúsið bætti þá. „Ég fékk nýja
hátalara endurgjaldslaust,“ segir
Róbert. „Hljóðfærahúsið er með
góða ábyrgðartilfinningu gagn-
vart sínum viðskiptavinum og
þjónustan er til fyrirmyndar.“
Samkvæmt Rún Ingvarsdóttur,
sérfræðingi í samskiptamálum hjá
Orkuveitu Reykjavíkur sem á Veit-
ur, er búið að skipta um 24 þúsund
snjallmæla á veitusvæði Veitna, þar
af um 17 þúsund rafmagnsmæla.
Verkefnið hófst í janúar á þessu ári
og stefnt er að því að ljúka því árið
2025.
„Veitum er ekki kunnugt um nein
atvik eða ábendingar um að mæla-
skipti hafi haft áhrif á önnur raf-
tæki á heimilum fólks sambærileg
málinu sem spurt er um,“ segir hún.
VÍS hafi tekið afstöðu til málsins
og hafnað bótakröfu. „Skoðun
á umræddu atviki leiddi ekkert
óvenjulegt í ljós eða að uppsetning
á mælum hefði skemmt raftæki.“
Aðspurð um hvers vegna fólki sé
ekki bent á að slökkva á viðkvæm-
um raftækjum meðan snjallmælar
eru settir upp og að hvort ekki sé
ástæða til þess að endurskoða verk-
lagið, einkum í ljósi þess að raftæki
í annarri íbúð skemmdust, segir
Rún að verkferlarnir séu skoðaðir
reglulega. Meðal annars eftir að
ábendingar berast.
„Á meðan á mælaskiptum stend-
ur þarf að taka rafmagnið af við-
komandi íbúð eða húsi, en raftæki
eiga að þola fyrirvaralaust straum-
leysi, sem gerist reglulega á hverju
heimili,“ segir Rún. „Þó þekkjast
dæmi þess að gömul tæki þoli það
illa. Það hefur þó ekkert með upp-
setningu á snjallmælinum að gera
enda breytir mælirinn ekki spennu
á húsinu.“ n
Raftæki eyðilögðust eftir að Veitur
settu upp snjallmæla á Melhaganum
Veiði á rjúpum lýkur næstu daga.
bth@frettabladid.is
SKOTVEIÐI Þrír dagar eru eftir af
rjúpnaveiðitímabilinu að með-
töldum deginum í dag.
Veiðarnar hafa gengið ágætlega
að sögn Áka Ármanns Jónssonar,
formanns Skotvís, en aðeins hefur
verið leyfilegt að skjóta rjúpur hálf-
an daginn hluta vikunnar.
„Þetta hefur verið kropp en menn
hafa fengið í jólamatinn,“ segir Áki
Ármann.
Mjög óvenjulegt veðurfar var í
nóvember og ekki hagfellt veiði-
mönnum því rjúpan leitar hærra
upp í fjalllendi þegar snjóleysi er
eins og nú.
Hins vegar á milt veðurfar þátt í
að lítil sem engin brögð hafa verið
að því að veiðimenn hafi týnst með
tilheyrandi veseni.
Áki Ármann segir að seinni ár
heyri það reyndar til undantekn-
inga að veiðimenn týnist. GPS-tæki
hafi komið sterk inn og menn séu
almennt betur búnir en áður.
Formaður Skotvís áætlar að um
30.000 rjúpur verði skotnar þetta
árið. Stofninn hafi líklegast verið
vanmetinn en lítið sé af ungfugli
eftir afföll í sumar.
„Menn eru steinhættir að selja
fugl, sem betur fer," segir Áki
Ármann, spurður hvort sölubannið
hafi verið virt. n
Rjúpnaveiðin á landinu hefur gengið áfallalaust
gar@frettabladid.is
BJÖRGUN Klukkan rétt rúmlega
10 í gærmorgun barst beiðni frá
erlendum ferðamanni í Land-
mannalaugum. Hann hafði fest bíl
sinn í á, að því er sagði í tilkynningu
frá Landsbjörg.
Flugbjörgunarsveitin á Hellu
sendi bíl eftir manninum, sem var
einn á ferð og hafði gist í Land-
mannalaugum um nóttina. Þar
hafði snjóað og vaxið í ám. Er hann
hugðist fara til baka hafði hann
fest bílinn í árkvísl. Bíllinn náðist á
þurrt en var skilinn eftir. n
Einn í vanda á
miðhálendinu
Gisti í Landmannalaugum og festi
svo jeppann í á. MYND/LANDSBJÖRG
gar@frettabladid.is
ÚKRAÍNA Dmítríj Peskov, tals-
maður Vladímírs Pútín, segir Rússa
ekki lengur hafa það að markmiði
að steypa forseta Úkraínu, Volo-
dímír Zelenskíj, af stóli. Pútín vilji
beinar samræður við Zelenskíj.
„Þeir vilja sennilega fá vopnahlé,
úr því að stríðið gengur svona illa,“
hefur Verdens Gang eftir finnska
her naða r f r æði ng nu m I l ma r i
Käihkö.
„Hann reynir bara að blekkja til
að kaupa tíma,“ segir hins vegar
Svíinn Stig Fredrikson sem er sér-
fræðingur í málefnum Rússlands. n
Pútín sé að plata
6 Fréttir 2. desember 2022 FÖSTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ