Fréttablaðið - 02.12.2022, Qupperneq 14

n Halldór
n Frá degi til dags
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Jón Þórisson RITSTJÓRI: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is, AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is
FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is, Lovísa Arnardóttir lovisa@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101
Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is. VEFSTJÓRI: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Guðmundur Gunnarsson ggunnars@frettabladid.is, HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is
MENNING: Þorvaldur S. Helgason tsh@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Í þessum
ummælum
kristallast
helstu
kostir eins
farsælasta
forsætis-
ráðherra
þjóðar-
innar.
Eftir situr
ósjálfbær
og óábyrg
stefna.
Sýndar-
veruleiki í
stað raun-
veruleika-
tengingar.
Guðmundur
Gunnarsson
ggunnars
@frettabladid.is
Það er alltaf áhugavert þegar ríkisstjórnarflokkarnir
reyna að beina sjónum almennings inn í sýndarveru-
leika þeirra. Fullyrðingar eru settar fram og síðan treyst
á að þær verði ekki skoðaðar, hvað þá leiðréttar.
Vinstri græn töldu fólki trú um að þau ætluðu að
hækka veiðigjöld nú í vikunni þegar raunin er sú að
verið er að dreifa Covid-lækkun stjórnvalda í fimm
ár. Þessi leikfimi þeirra líktist leit að syndaaflausn
eftir stanslausa undanlátssemi gagnvart Sjálfstæðis-
flokknum og stórútgerðinni. Stjórnarflokkunum gafst
reyndar einnig færi á að samþykkja tillögu Viðreisnar.
Hún fól í sér einfalda tæknilega breytingu við að gera
útreikningana á aflaverðmæti gegnsærri, fyrirsjáan-
legri og réttlátari með tengingum við fiskmarkaði. Það
hefði þýtt hækkun veiðigjalda. Tillagan var ekki sögð
tímabær (sígilt) og felld af stjórnarflokkunum. Því ekki
má ógna stöðugleikanum við ríkisstjórnarborðið.
Annað dæmi var þegar viðskiptaráðherra barði sér á
brjóst um snilldina í hagstjórninni. Tekjuaukinn væri
svo mikill. Hann er þó fyrst og fremst tilkominn vegna
viðskiptahalla við útlönd. Í raun erlend og ósjálfbær
lántaka þjóðarbúsins.
Neysluskattstekjur ríkissjóðs hér eru því ósjálfbærar.
Það skynsama við slíkar aðstæður er að nýta þann
tekjuauka og greiða niður erlendar skuldir. Eitt af því
sem Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn sagði að hefði verið
gert vel fyrir hrun var að nýta tekjur til að greiða niður
skuldir ríkissjóðs. Vaxtagreiðslur ríkissjóðs lækkuðu
því verulega og það veitti dýrmæta viðspyrnu síðar.
Þessi ríkisstjórn ætlar allt aðrar leiðir. Vaxtagjöld hafa
stóraukist og eru nú þriðji stærsti útgjaldaliðurinn,
verða tæpir 100 milljarðar á næsta ári eða svipað og
fer í málaflokk aldraðra. Skýra framtíðarsýn er hvergi
að finna í fjárlagafrumvarpinu, hvað þá umbætur á
kerfum til að tryggja samkeppnishæf lífskjör.
Pólitískt meirihlutasamstarf krefst málamiðlana en í
þessu samstarfi virðist engin skýr ákvörðun hafa verið
tekin um það hvernig ná eigi jafnvægi í ríkisfjármálum
og forgangsraða fjárveitingum betur. Eftir situr ósjálf-
bær og óábyrg stefna. Sýndarveruleiki í stað raunveru-
leikatengingar. n
Sýndarveruleiki
Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir
formaður
Viðreisnar
ÍÞRÓTTAVIKAN
MEÐ BENNA BÓ
FÖSTUDAGA KL. 21.00
Það má margt ráða af því hvernig
valdamikið fólk talar um andstæð-
inga sína. Sér í lagi þegar andstæðing-
arnir velgja þeim hraustlega undir
uggum. Gera sig jafnvel líklega til að
hafa af þeim völdin.
Um þetta vitna tvö nýleg dæmi úr heimi
stjórnmálanna.
Á fimm ára afmælisdegi ríkisstjórnarinnar
var Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra spurð
út í Kristrúnu Frostadóttur, nýkjörinn formann
Samfylkingarinnar. Þingmanninn sem rýkur
upp í vinsældum og virðist á góðri leið með að
verða leiðandi afl á þingi.
Um Kristrúnu sagði Katrín: „Hún er málefna-
legur stjórnmálamaður sem mér hugnast vel.“
Bætti raunar um betur og sagðist standa keik
andspænis leiftursókninni, þar sem það væri
„hlutverk Kristrúnar að gagnrýna stjórnina“.
Það verður að segjast eins og er að það er
bragur á þessu viðhorfi. Í þessum ummælum
kristallast helstu kostir eins farsælasta forsætis-
ráðherra þjóðarinnar.
Það er alltaf hægt að ganga að því vísu að
Katrín muni tala af virðingu. Þá virðingu fær
hún svo margfalt til baka í formi stuðnings sem
nær langt út fyrir hennar eigin stjórnmála-
flokk.
Berum þetta nú saman við fræga ræðu for-
manns Sjálfstæðisflokksins á landsfundi fyrir
mánuði síðan. Þar sem hann ákvað að verja
bróðurparti eigin predikunar í skeytasendingar
og steinkast. Allir þeir sem honum stendur
stuggur af fengu sinn skerf.
Bjarni Benediktsson er afar fær stjórnmála-
maður. En á framgöngu hans á þessum fundi
var allt annar og síðri bragur en Katrín jafnan
skartar.
Þessi ólíku ummæli tveggja valdamestu ráð-
herra þjóðarinnar sýna, svo ekki verður um
villst, að Katrín Jakobsdóttir hefur yfirburðina.
Hún ber af í ríkisstjórnarsamstarfi flokka sem
helst vilja sem minnstu breyta. Þar sem varð-
staðan er eini sýnilegi sameiningarflöturinn.
En henni ferst verkefnið vel úr hendi vegna
þess að hún hefur vit á að hampa þeim sem
harðast að henni sækja. Sefar svo þess á milli
samherjana sem reyna að hlaupast undan
merkjum. Af yfirvegun og eins konar sýni-
kennslu í leiðtogatilburðum.
Það skiptir nefnilega svo ótrúlega miklu máli
að skipstjórinn sé alltaf sá sem er stóískur.
Þetta eru þeir eiginleikar sem gera Katrínu
að leiðtoganum sem ríkisstjórnin þarf og þess
vegna er hún farsæl. Annarra yrði ekki eins sárt
saknað. n
Leiðtogabragur
gar@frettabladid.is
Haglél
Sá einkennilegi atburður varð
á höfuðborgarsvæðinu í gær að
haglél birtist eins og skrattinn
úr sauðarleggnum og féll yfir
land og lýð sem átti sér einskis
ills von, vitanlega, og rak upp
stór augu. Mun þetta hagl hafa
sést víða, jafnvel á stöðum
eins og Stokkseyri og Eyrar-
bakka. Hvort þessi viðburður
er undanfari þess að í vetur
verði vetrarveður hér sunnan-
lands er sennilega of snemmt
að skera úr um. Hitt blasir við
að forvígísmenn skíðasvæða
hljóta að hafa hlaupið um fjöll
með tunguna á undan sér til að
reyna að krækja í þó ekki nema
örlítinn part af dýrðinni.
Fullveldi
Fyrrum frídagurinn og virðu-
legi húllumhædagurinn 1.
desember var í gær og leið hjá
að mestu óséður. Það er af sem
áður var er háir og lágir, þó mest
háir, tóku fullveldisdaginn
alvarlega og minntust andak-
tugir þrákelkni forfeðra okkar
og formæðra í baráttunni fyrir
sjálfræði þjóðarinnar.
Nú er hins vegar að sjá að
málsmetandi mönnum þyki
orðið fullmikið veldi á landsins
lýð og muni ekki unna sér
hvíldar fyrr en tekst að vinda
ofan af slíkum tilburðum, sem
kunna ekki góðri lukku að
stýra. n
SKOÐUN FRÉTTABLAÐIÐ 2. desember 2022 FÖSTUDAGUR