Vaka : tímarit um þjóðfélags- og menningarmál - 01.09.1939, Page 5

2. árg. . Júlí-sept. 1939 Y A K A
Valcliniar JóhaiinsHon:
Um þeg'iiskylcluvinim
jóðfélagið leggur þegnunum
margvíslegar skyldur á herð-
ar. Menn greiða skatta til þess að
standast kostnað við sameigin-
legar þarfir og undirgangast lög
og reglur til þess að njóta per-
sónulegs öryggis. Þegnar hernað-
arlandanna verða að eyða löngum
tíma við heræfingar og hlýða al-
mennu herútboði hvenær sem er.
Hvorugt er endurgoldið beinlínis.
Þessi kvöð er þjóðfélagsleg nauð-
syn. Án hennar mundi viðkom-
and þjóð verða marin undir járn-
hæli annara hervelda. Þjóðfélagið
leystist upp, öryggi þegnanna
væri úr sögu. Frelsi einstaklings-
ins og sjálfstæði þjóðarheildar-
innar byggist á því, að sérhver
þegn inni fúslega af hendi skyldur
sínar við þjóðfélagið og skoði 1
réttu ljósi þær kvaðir, sem hann
verður að játast undir í sjálfs sín
þágu, afkomenda sinna og þjóðfé-
lagsins.
íslendingar hafa hér sömu sögu
að segja og aðrar þjóðir. Þeir
greiða háa skatta og skyldur til
ríkis, hrepps- og bæjarfélaga.
Skattarnir greiðast yfirleitt vel
og allflestir gera sér ljóst, hver
þjóðfélagsleg nauðsyn liggur að
baki skattaálögunum. Skattarnir
gera hinni fámennu íslenzku þjóð
kleift að lifa menningarlífi í stóru
og erfiðu landi. En þó dylst ekki,
að skattarnir — jafnvel eins háir
og þeir eru nú — eru ekki einhlítir
til að skapa þjóðinni örugga
framtíð.
Atvinnuleysi og gífurlegt fá-
tækraframfæri í strjálbýlu landi,
sem hefir marga ónotaða mögu-
leika að bjóða, sýnir ótvírætt, að
landið þarf að nema að miklum
mun betur en orðið er. Hinsvegar
er þjóðin fátæk af reiðufé og fá-
menni hennar tilfinnanlegt, mið-
að við stærð landsins. Stórfelld
ræktun, virkjun á hverum og
fossum, nýlagning og viðhald
vega, hafnarbætur, sandgræðsla,
skógrækt, skólabyggingar og ýms-
ar aðrar nauðsynlegar fram-
kvæmdir komast ekki í kring
vegna féleysis hins opinbera.
Skattar og tollar gera ekki betur
en að standa straum af nauðsyn-
legum útgjöldum ríkisins frá ári
til árs. Bæirnir eru að sligast
undir fátækraframfærinu og ríkið
er farið að greiða álitlega fjár-
fúlgu á ári hverju til ómaga-
framfærslu í einstökum bæjum og
óarðbærrar atvinnu til þess að
draga úr atvinnuleysinu í kaup-
stöðunum. Samtímis þessu er auð-
ræktanlegt land látið ónotað.
Frjómoldin bíður starfandi handa.
Fossarnir falla óbeizlaðir í stað
163