Vaka : tímarit um þjóðfélags- og menningarmál - 01.09.1939, Síða 10

V A K A 2. árg. . Júlí-sept. 1939
urinn brott úr sveitinni. Konur
eru nú miklum mun færri í sveit-
um en karlar og á það sinn þátt
í því að torvelda þar félagslíf
meðal yngri og eldri.
Nauðsyn alþjóðar ber til, að hér
sé eitthvað aðhafzt til úrbóta.
Þegnskylduvinna ungra kvenna
úr kaupstöðum og stærri sjávar-
þorpum við aðstoðarstörf á sveita-
heimilum yrði þýðingarmesta
ráðstöfun til bráðabirgðalausnar.
Að sjálfsögðu verður að grafast
fyrir dýpri rætur meinsins og
nema þær brott jafnóðum og tök
verða á. Það er því engan veginn
víst, að þegnskylduvinna kvenna
færi fram á þessum vettvangi
nema um takmarkað árabil.
Reynslan mun sýna, hvað hentar
í þeim efnum sem öðrum. En
meðan þessi leið verður farin,
mun rétt að stúlkurnar séu skuld-
bundnar til eins árs dvalar og
vinnu á sveitaheimilum. Á því
tímabili fengju þær þó nokkra
daga leyfi og einhver ákveðin
fríðindi, s. s. ígangsföt sér að
kostnaðarlausu eða lítilsháttar
þóknun fyrir starf sitt, enda get-
ur svo farið að piltar verði ekki
skuldbundnir til jafn langrar
vinnu. Öll heimili, sem æsktu eftir
ungum stúlkum til aðstoðar-
starfa, yrðu að sjálfsögðu að upp-
fylla ákveðnar lágmarkskröfur
um aðbúnað stúlknanna, vinnu-
tíma og verkefni, sem þeim er
ætlað að leysa af hendi. í þessari
ársdvöl skal vera innifalið nám-
skeið fyrir stúlkurnar, er standi
a. m. k. í einn mánuð. Það mundi
168
standa í héraðsskólunum og vera
sótt af þeim stúlkum, sem þegn-
skylduvinnuna inna af hendi á
tilteknu svæði umhverfis hvern
skóla. Ungum stúlkum úr sveit,
sem ekki hafa leitað til dvalar í
kaupstöðunum og eru undan-
þegnar þegnskylduvinnu, skal
gefa kost á þátttöku með sömu
kjörum. Á námskeiðinu yrði
kennd leikfimi, sund, nokkuð í
matreiðslu og e. t. v. frumatriði
garðræktar og skógræktar. Dvöl-
in yrði stúlkunum að kostnaðar-
lausu. — Námskeiðsdvölin mundi
hafa varanlegt gagn fyrir allt síð-
ara líf hinna ungu stúlkna. Vistin
á sveitaheimilunum veitir þeim
ekki aðeins æfingu í margvísleg-
um störfum, hæfilega áreynslu og
hollt umhverfi, heldur skapar
hún beinlínis betri þjóðfélags-
borgara úr ungu stúlkunum en
ella mundi. Dvölin í sveitinni opn-
ar þeim nýjan heim. Þær fá inn-
sýn í þá veröld, sem alið hefir og
fóstrað þjóð þeirra um aldir. Eft-
ir það þekkja þær þjóðlífið. Þær
öðlast skilning á þýðingu óbrot-
inna starfa og bera skyn á kjör
og þarfir allra landsins barna.
Enn eru órædd mörg atriði um
framkvæmd þegnskylduvinnunn-
ar, svo og um málið almennt.
Eigi hefir verið drepið á undan-
þágur frá þegnskyldu. Þó er víst,
að þær verður að veita. Ungling-
ur, sem er eina fyrirvinna móður
sinnar eða lasburða foreldra og
yngri systkina má t. d. ekki kveðja
til þegnskylduvinnu. Þannig
mætti fleira nefna, sem látið hef-