Rökkur - 01.08.1930, Síða 53

R Ö K K U R
99
varlega áætlað, að 20 bindi bafi
verið lánuð út á hvert lánssldr-
teini til jafnaðar og eru það þá
31120 bindi alls.
Ókostur er það, að minsta
kosti frá sjónármiði bókavarð-
anna, að bækurnar verða utan
og innan þvalar af skítugri fitu,
og kemur ólykt af þeim. Þess
vegna eru þær yfirleitt ekki hæf-
ar til notkunar á öðrum stöð-
um, eftir að hafa verið í fiski-
skipum, en þær geta gengið úr
einu skipi í annað, þar til þær
hafa unnið sér til húðarinnar.
Þessi slepja á bókunum hefir
verið afsökuð með því, að sjó-
menn hafi ekki hreint vatn til
að þvo sér úr í skipunum, og
þoli ekki að þvo sér úr sjó, þeg-
ar „áta“ er í sjónum. Verði þeim
þá fyrir að þvo sér úr lýsi, og
er þá ekki von á góðu. Sjálfsagt
er mögulegt að bæta úr þessu
á einhvem hátt, og nokkuð er
það, að þegar góðum bókaverði
hafa verið lánaðar hækur sér-
staklega, þá hefir hann lesið
þær, án þess að nokkuð sæi á
þeim, enda þótt hann hafi ver-
ið óbreyttur háseti. Líklega er
hreinlætið misjafnt í skipunum,
en um það er ekki gott að segja,
þegar bækurnar ganga til skip-
anna á vixl. I landi er „lenska“
Uijög ólík, bæði um hreinlæti
°g annað, þótt fólkið sé svip-
að, þegar dýpra er krufið. Á
sjó er það líklega sjóska eða
skipska, en getur verið ólík eins
fyrir því.
Á sjó, eins og í landi, var mest
lesið af skáldsögum á íslensku
og nokkurnveginn jafnt, hvort
góðar voru eða lélegar. Við eig-
um of fátt af góðum skáldsög-
um. Auðveldasti vegurinn til áð
menta fólkið, er að fá því ment-
andi skáldsögur að lesa. Fræði-
bækur á íslensku voru lesnar
nokkuð, einkum íslendingasög-
ur og aðrar æfisögur merkra
manna. Eg veitti því eftirtekt,
að ein af fslendingasögunum —
mig minnir að það væri Bjarnar
saga Hítdælakappa — liafði ver-
ið lánuð átta sinnum í einu skipi
á einum mánuði. Við eigum of
fátt af vel rituðum æfisögum
merkra manna. Danskar bækur
voru lítið lesnar í botnvörpu-
skipum og enskar sama sem
ekkert. Samtals voru bækurnar
notaðar mjög mikið, enda þótt
ekki sé hægt að taka alveg bók-
staflega það, sem einn bóka-
vörðurinn sagði. Hann hafði
vanrækt að merkja spjöldin og
var spurður hvort bækurnar
liefðu verið notaðar mikið: —
„Við lásum þær allar — allir“.
Notkun bókanna ber auðvit-
að ljósast vitni um bókaþörf-
ina. Þó ætla eg auk þess, að
benda á eitt lítið dæmi, sem að
visu verður ekki á lofti haldið
7*