Bændablaðið - 01.12.2022, Blaðsíða 2

2 Bændablaðið | Fimmtudagur 1. desember 2022
FRÉTTIR
Þau leiðu mistök urðu í frétt
af innflutningi á kindakjöti í
síðasta Bændablaði, að sagt var
að rúm 6,5 tonn hefðu verið flutt
inn til Íslands á yfirstandandi
tollatímabili fyrir WTO-
tollkvóta.
Hið rétta er að 557 kíló
kindakjöts hafa þegar verið
flutt til landsins, af 345 þúsund
kílóa kinda- og geitakjötskvóta
sem fjögur innflutningsfyrirtæki
ráða yfir.
/ghp
Leiðrétting
Útiræktun grænmetis:
Meiri uppskera af gulrótum og
kartöflum en minna af rauðkáli
– Áhyggjuefni hversu hægt gangi almennt að auka ræktun
Helgi Jóhannesson, garðyrkjuráðunautur hjá Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins. Mynd / Aðsend
Samkvæmt nýjum uppskerutölum
frá garðyrkjubændum í útiræktun
grænmetis, varð talsverð aukning
í uppskerumagni á kartöflum
og gulrótum í haust miðað við
á síðasta ári, en mun minna var
skorið upp af rauðkáli miðað við
tvö undanfarin ár.
Meginlínurnar eru hins vegar
þær sömu ár eftir ár, að sögn Helga
Jóhannessonar, garðyrkjuráðunautar
hjá Ráðgjafarmiðstöð land bún­
aðarins. Framleiðslumagn sé svipað
þrátt fyrir meiri hvata til aukinnar
framleiðslu og áformum stjórnvalda
í þá átt.
Framleiðendur meira og
minna þeir sömu
Hann segir að skýringuna á sveiflum
í uppskerumagni einstakra tegunda
sé að finna í tíðarfarinu.
„Við höfum ekki enn þá séð
hektaratölurnar fyrir 2022, en
fljótt á litið sýnist mér að þetta séu
sömu framleiðendur að framleiða
á svipuðum hektarafjölda og
undanfarin ár. Þeir fáu aðilar sem
koma nýir inn byrja flestir smátt og
vigta því lítið inn í heildarmagnið.
Munur milli ára í uppskeru er því
fyrst og fremst vegna breytileika í
veðurfari,“ segir Helgi, spurður um
hvort einhver fjölgun hafi orðið í
þessari stétt.
„Það er áhyggjuefni að hægt
gengur að auka ræktun á grænmeti
þrátt fyrir aukinn stuðning og vilja
stjórnvalda. Ég held að þetta sé
ekki bara spurning um velvilja og
fjárstuðning. Meira þarf að koma til.
Það þarf að fara í saumana á þessu í
heild sinni, skoða samkeppnisstöðuna
og hjálpa nýliðum að komast
almennilega af stað með alvöru
framleiðslu.“
Stuðningurinn hjálpar ekki þeim
sem byrja smátt
„Já, gagnvart útiræktuninni hefur
jarðræktarstyrkur hækkað talsvert,“
segir hann, spurður um aukna hvata
til aukinnar framleiðslu. „Garðyrkjan
hefur verið styrkt sérstaklega umfram
aðra jarðrækt – og markmiðið að
sjálfsögðu að auka framleiðsluna.
Stuðningur í útiræktun miðast
fyrst og fremst við flatarmál í ræktun
og því hjálpar stuðningurinn lítið
þeim sem eru að byrja með lítið undir.
Til þess að gera þetta af alvöru þarf
vélar og tæki til að létta vinnuna
og kæligeymslur til að geyma
uppskeruna. Þetta krefst mikilla
fjárfestinga sem fælir þá frá nýja
aðila sem gjarnan vilja hasla sér völl
í greininni,“ segir Helgi Jóhannesson
garðyrkjuráðunautur. /smh
Tegund 2020 2021 2022
Kartöflur 7.379 6.355 7.180
Gulrófur 950 559 630
Gulrætur 659 754 980
Blómkál 90 105 89
Hvítkál 214 207 235
Kínakál 105 54 87
Spergilkál 90 93 85
Rauðkál 175 172 64
Uppskerumagn í tonnum eftir tegundum.
Örvar nýr fjármálastjóri Bændasamtaka Íslands
– Gylfi Þór lætur af störfum eftir um 40 ár hjá hagsmunasamtökum bænda
Örvar Þór Ólafsson hefur verið
ráðinn til starfa hjá Bænda-
samtökum Íslands (BÍ) sem
fjármálastjóri og tekur við af Gylfa
Þór Orrasyni sem starfað hefur
fyrir hagsmunasamtök bænda í
tæp 40 ár.
Örvar er viðskiptafræðingur
með fjölbreytta starfsreynslu úr
fjármálageiranum, ferðaþjónustu
og sjávarútvegi. Hann hefur meðal
annars starfað hjá Lánasjóði
sveitarfélaga, Kóða og Glitni. Einnig
hefur hann verið framkvæmdastjóri
ferðaskrifstofunnar Fjallafélagið.
Örvar tekur til starfa í janúar á
næsta ári, en Gylfi starfar fyrir BÍ
fram yfir Búnaðarþing á næsta ári.
Byrjaði í sumarafleysingum
Gylfi telst vera með lengstu
starfsreynsluna innan Bændasamtaka
Íslands – og hann starfaði áður fyrir
Framleiðsluráð landbúnaðarins.
„Ég kom fyrst til starfa við
sumarafleysingar hjá Framleiðslu­
ráði landbúnaðarins árið 1979 og
vann þar með skóla út árið 1981 og
síðan í fullu starfi árin 1982 og 1983.
Árið 1984 var ég hins vegar í fullu
starfi í knattspyrnuskóla Fram og við
þjálfun 6. flokks.
Árið 1985 var ég síðan ráðinn í
fullt starf hjá Stéttarsambandi bænda
við bókhalds­ og gjaldkerastörf –
reyndar með stuttri viðkomu hjá
Olís haustið 1984 fram á vor 1985.
Við sameiningu Stéttarsambands
bænda og Búnaðarfélags Íslands árið
1995 tók ég síðan við fullu starfi hjá
Bændasamtökum Íslands, fyrst sem
aðalbókari og síðan skrifstofu­ og
fjármálastjóri frá og með árinu 2004,“
segir Gylfi. /smh
Örvar Ólafsson og Gylfi Orrason.
Myndir / Odd Stefán
Sýklalyfjanotkun:
Notkun á „lambatöflum“
mjög algeng á Íslandi
– Óheimilt að nota þær sem fyrirbyggjandi meðferð
Í aðsendri grein á blaðsíðu
50 vekja þrír starfsmenn
Matvælastofnunar athygli á
nýjum lögum um dýralyf, í
tilefni nýliðinnar vitundar-
viku um skynsamlega notkun
sýklalyfja. Þar segir að í lögunum
komi skýrt fram að ekki skuli
beita sýklalyfjum reglulega
sem fyrirbyggjandi aðferð gegn
dýrasjúkdómum.
Sýklalyfjaónæmi er talin vera
ein helsta heilbrigðisógn manna og
dýra í dag – og notkun sýklalyfja
talinn sá þáttur sem hefur hvað mest
áhrif á uppkomu ónæmra sýkla.
Almennt er talið að þróun nýrra
sýklalyfja sé ekki í takt við hraða
þróun ónæmis.
59 prósent lamba fá lambatöflur
Í greininni kemur fram að
Matvælastofnun hafi á undanförnum
árum unnið að vitundarvakningu
meðal bænda og dýralækna
um þessa útbreiddu notkun á
sýklalyfjum, í formi „lambataflna“,
sem fyrirbyggjandi aðferð gegn
slefsýki í unglömbum. Stofnunin
hafi greint notkun á þeim á árunum
2020–2022 og þar hafi komið í ljós
að á árinu 2020 fengu 66 prósent
lamba slíkar töflur, en hlutfallið
fór niður í 59 prósent árið 2021 og
stendur í stað árið 2022.
Vigdís Tryggvadóttir, sérgreina­
dýralæknir súna og lyfjaónæmis
Matvælastofnunar, er meðal
höfunda greinarinnar en hún
flutti einnig erindi um málefnið
á málþingi sóttvarnalæknis á
evrópska sýklalyfjadeginum 18.
nóvember. Hún segir að Íslendingar
standi nokkuð vel þegar borin eru
saman tilfelli sýklalyfjaónæmis
manna og dýra hér á landi við önnur
Evrópulönd, en staðan sé þó áþekk
á hinum Norðurlöndunum. Hún
segir erfitt að meta áhrif notkunar
lambataflanna á tíðni ónæmra
baktería í íslenskri sauðfjárrækt,
en þær finnist klárlega í íslenskum
lömbum. Engin gögn séu þó til,
beinlínis, um samanburð við
Evrópu um slík tilfelli.
Þörf á vitundarvakningu
Vigdís segir að þörf sé á því að vekja
bændur til meðvitundar um þessi
mál, ljóst sé að aðrir möguleikar
séu í stöðunni til að fyrirbyggja
slefsýki.
„Þessi grein er ein af leiðum okkar
til að vekja athygli á þessu, en
þetta er ekki fyrsta skiptið sem
við tökum þetta upp – við höfum
gert það bæði í greinum en líka
á fundum með sauðfjárbændum.
Eins hefur sérgreinadýralæknir
sauðfjár tekið þetta upp á fundi
með stjórn Landssamtaka
sauðfjárbænda. Best væri auðvitað
að það kæmi vitundarvakning
frá Bændasamtökum Íslands eða
búgreinadeild sauðfjárbænda,“ segir
Vigdís.
/smh
Vigdís Tryggvadóttir, sérgreina­
dýralæknir súna og lyfjaónæmis
Matvælastofnunar. Mynd / Aðsend