Bændablaðið - 01.12.2022, Blaðsíða 34

34 Bændablaðið | Fimmtudagur 1. desember 2022
UTAN ÚR HEIMI
Landbúnaðartæki:
Framleiðsla á
krefjandi tímum
Jaap ten Have (t.v.) og Orsolya Krupp (t.h.), fulltrúar Kuhn, komu til Íslands fyrir skemmstu. Bændablaðið ræddi
við þau um framleiðslu landbúnaðartækja í því flókna umhverfi sem markaðurinn glímir við núna. Mynd / ÁL
Fyrir skemmstu komu tveir
fulltrúar frá landbúnaðar-
tækjaframleiðandanum Kuhn í
heimsókn til Vélfangs sem fer með
umboðið á Íslandi, í fyrsta sinn
eftir að heimsfaraldrinum lauk.
Annar þeirra, Jaap ten Have, er
útflutningsstjóri fyrir verksmiðju
Kuhn í Gelderop í Hollandi, en
Orsolya Krupp er svæðisstjóri
fyrirtækisins í nokkrum löndum,
þ.m.t. Íslandi. Þau segja að
undanförnum misserum hafi fylgt
ýmsar áskoranir við framleiðslu og
sölu á vélum.
Kuhn er með tólf verksmiðjur og
sérhæfir hver og ein sig í framleiðslu
ákveðinna landbúnaðartækja.
Áðurnefnd starfsstöð í Hollandi
framleiðir m.a. rúllu- og
pökkunarvélar. Þessar fabrikkur
eru allar með útflutningsstjóra eins
og Jaap, sem eru sérfræðingar í
þeim vörum sem framleiddar eru á
hverjum stað. Flestar verksmiðjur
fyrirtækisins eru í Evrópu, en einnig
er Kuhn með framleiðslu í Brasilíu
og Norður-Ameríku.
Eins og áður segir er Orsolya
svæðisstjóri, með höfuðstöðvar í
Saverne í Frakklandi. Hún fylgist
með mörkuðum og sölunni í þeim
löndum sem hún sér um og vinnur
náið með útflutningsstjórum
eins og Jaap. Að auki við að hafa
Ísland á sinni könnu, er hún fulltrúi
Kuhn í Finnlandi, Svíþjóð, Sviss,
Lúxemborg, Slóvakíu og Tékklandi.
Ókláraðar vélar söfnuðust upp
Helstu áskoranir síðustu ára voru
áföll eins og heimsfaraldur, stríð og
hækkandi orkuverð. Jaap segir að
helstu örðugleikar verksmiðjunnar
Gelderop hafi verið skert aðgengi
að íhlutum. Starfseminni var allan
tímann haldið gangandi og söfnuðust
því upp birgðir af tækjum sem ekki
var hægt að leggja lokahönd á. Þegar
nauðsynlegir partar bárust þurfti að
sækja ókláruðu vélarnar og flytja
aftur inn í verksmiðjuna sem hafi
flækt alla ferla.
Birgðahald var mjög flókið
því sumir íhlutir héldu áfram að
berast og því varð mikið ójafnvægi
í lagerstöðu. Í venjulegu árferði
forðast verksmiðjan að safna upp
stórum lager af íhlutum, heldur
eru pantanir skipulagðar þannig
að hlutirnir komi um það leyti sem
þeirra er þörf. Nú er ástandið orðið
þannig að suma hluti þarf að panta
með árs fyrirvara og verst sé ástandið
á rafeinda- og tölvuhlutum.
Jaap gerir ráð fyrir að ekki muni
leysast úr þessum flækjum næsta
árið, en vonar að birti til eftir það.
Allt þetta gerði það að verkum
að fyrirtækið gat ekki staðið við
afhendingartíma og fullnægt
eftirspurn, sem þrátt fyrir allt var
mjög mikil.
Verksmiðjur elta ekki orkuverð
Nú hefur orkuverð í Evrópu
risið upp úr öllu valdi og segir
Orsolya að verksmiðjan í Saverne
hafi fundið fyrir því. Þar eru þrír
bræðslukatlar sem þurfa jafnmikla
orku og 10.000 íbúar borgarinnar.
Þar sem verksmiðjur fyrirtækisins
séu mjög sérhæfðar í því sem þær
gera er ekki hlaupið að því að flytja
framleiðsluna þangað sem orkuverð
er lægra. Fyrirtækið hefur því þurft
að aðlaga sig breyttu umhverfi.
Vegna þess hversu stór hluti
framleiðslukostnaðarins orkuverðið
er, er stöðugt verið að leita leiða til
að spara afl.
Kostnaður við gámaflutninga
hefur aukist gífurlega og dregið hefur
úr áreiðanleika. Orsolya segir að áður
hafi verksmiðjurnar getað pantað
tíu flutningavagna með skömmum
fyrirvara og gengið að því vísu að
minnst átta kæmu á tilsettum tíma.
Nú sé ástandið hins vegar þannig að
af tíu trukkum er ekki hægt að reikna
með að fleiri en þrír komi þegar
þeirra er von. Þannig að jafnvel þó
svo að verksmiðjan sé tilbúin með
sínar vörur, þá nær hún ekki að koma
varningnum frá sér.
Jaap nefnir í þessu samhengi að
flutningur á venjulegum gámi frá
Hollandi til Ástralíu hafi kostað
nærri 3.000 evrum áður – nú er verðið
komið upp í 10.000 evrur.
Í september á síðasta ári var
búið að fylla pöntunarbækur margra
verksmiðja fyrir allt árið í ár. Núna
eru pöntunarbækur næsta árs ekki
fullar, en þau gera ráð fyrir að það
gerist fljótlega. Mikilvægt sé því fyrir
bændur að hugsa fram í tímann og
panta tímanlega. „Ef þú ert búinn að
missa af skipinu, þá kemur það næsta
ekki fyrr en á næsta ári,“ segir Jaap.
Aðspurð um hvernig þau sjái
þróun landbúnaðartækja á næstu árum
fyrir sér segja þau að markaðurinn
sækist eftir auknum afköstum. Í þessu
dæmi nefnir Jaap sölu dráttarvéla.
Þróunin þar hefur verið sú að aflið
eykst stöðugt. Hins vegar þegar horft
er yfir heildarfjölda þeirra hestafla
sem eru í notkun, þá helst það nokkuð
stöðugt. Með öðrum orðum þá eru
færri traktorar sem sinna sömu
afköstum og áður. /ÁL
Svíþjóð:
Hvattir til að skipta úr lífrænni
í hefðbundna framleiðslu
Stjórn sænska mjólkur-
afurðafélagsins Norrmejerier
hefur hvatt lífræna bændur
til að skipta yfir í hefðbundna
mjólkurframleiðslu.
Hin dönsku Mjólkurtíðindi
greina frá því að neysla á
staðbundnum vörum hafi aukist á
kostnað lífrænnar framleiðslu. Þar
með sé framboð á lífrænni mjólk
nú meira en eftirspurnin.
Haft er eftir Göran Olofsson,
stjórnarformanns Norrmejerier, að
fyrirtækið ætli að takmarka innlegg
lífrænnar mjólkur, sem hefur þó
verið að dragast saman á árinu.
Mjólkurfyrirtæki greiða
venjulega álag fyrir lífrænt
innlegg en Norrmejerier hefur
að undanförnu verið að selja þá
lífrænu sem hefðbundna mjólk.
Því sé félagið að hvetja bændur
til að skipta yfir í hefðbundna
framleiðslu.
Norrmejerier er þriðja stærsta
mjólkurafurðafélagið í Svíþjóð.
Tæplega 50 af 330 mjólkurbirgjum
félagsins framleiða lífræna mjólk að
því er fram kemur í fregn Mælkeri
tidende. /ghp
Hjá Norrmejerier í Svíþjóð er
framboð á lífrænni mjólk meira en
eftirspurnin. Mynd / Teo Do Rio
Sláturfélag Suðurlands
Fosshálsi 1, Reykjavík - 575 6070
buvorur@ss.is | www.buvorur.is
Rúlluplastið sem bændur treysta
Fyrir frekari upplýsingar
um rúlluplast er hægt
að nota QR-kóðan hér.
Tenospin og Tenoplus rúlluplast
- Hagstætt verð til áramóta
Orkideur frá Putalandi
Met í plöntuheiminum geta verið
margs konar. Hæsta tréð, stærsta
blómið og elsta pottaplantan.
Minnsta orkidean sem vitað
er um í dag er af ættkvíslinni
Campylocentrum og finnst í
regnskógum Brasilíu.
Þessi míniatúr orkidea fannst
árið 2015 og fékk tegundarheitið
insulata. Blóm orkideunnar mælist
í fullum blóma 0,5 millimetrar og
því einungis hægt að skoða það í
smásjá.
Reyndar var það svo að fyrst eftir
að blómið fannst sýndist mönnum
það vera sveppur.
Önnur smá-orkidea af ættkvísl-
inni Lepanthes var lengi vel talin
sú minnsta og er upprunnin í
regnskógum fjallanna í Gvatemala
og vex þar sem ásæta á laufi plantna.
Blóm hennar eru litlu stærri en
blómin á C. insulare en þó nóg til að
sannfæra flokkunarfræðinga að sú
seinni sé minni. Áður en Lepanthes
tegundin fannst taldist Platystele
jungermannioides vera minnsta
orkidean. Í dag er hún tiltölulega
stór miðað við núverandi miníatúr
methafa. Plantan vex sem ásæta á
rótum stærri tegundum orkidea og
finnst í þokuskógum Ekvador.
Blóm P. jungermannioides
mælist um tveir millimetrar í fullum
blóma og því fjórum sinnum stærra
en blóm C. insulare. /VH
Blóm Campylocentrum insulare eru
innan við 0,5 millimetrar að þvermáli.
Mynd / Revistapesquisa