Bændablaðið - 01.12.2022, Blaðsíða 59

59Bændablaðið | Fimmtudagur 1. desember 2022
Fasteignamiðst 2
StóraHildisey
2x12
Að fjárfesta í fasteign er áfangi
sem flestir vilja ná. Að eiga fasteign
sem hægt er að kalla sína hvort
heldur sem hún sé lítil eða stór.
Nú á tímum
verðbólgu og óvissu
hefur fasteignaverð
hækkað mjög og
gert fólki erfitt
fyrir að fjárfesta í
fasteign.
Auðvitað leitar
fólk, hvað þá ungt
fólk, allra leiða til
að koma undir sig
fótunum og safna
að sér fé svo hægt sé að fjárfesta í
fasteign en oft festist það í hringiðu
leigumarkaðarins og á lítið eftir
þegar kemur að mánaðamótum.
Til þess að vega upp á móti
almenningi og þá sérstaklega ungu
fólki í sínum fyrstu kaupum setti
ríkið af stað verkefni sem kallast
hlutdeildarlán. Með þessum lánum
kemur ríkið til móts við kaupendur
með eigið fé upp í íbúð, allt að
20% og jafnvel 30%, sértu nógu
tekjulágur. Þetta gildir eingöngu fyrir
fyrstu fasteign eða fyrstu fasteign
sem fjárfest hefur verið í síðastliðin
5 ár. Þetta er frábær kostur sem
gefur fólki þann möguleika að
eignast sína fyrstu fasteign með
eingöngu 5% eigið fé. Einstaklingur
eða sambúðarfólk þarf þá bara að
taka 75% lán og eiga 5% eigið
fé. Þetta á eingöngu við íbúðir
sem eru auglýstar undir merkjum
hlutdeildarláns sem verktakar hafa
byggt með samning við Húsnæðis-
og mannvirkjastofnun. Einnig þarf
verktakinn að vera skráður fyrir
lóðinni.Auðvitað er þetta ekki
frítt fé og þarf að borga til baka að
loknum 10 árum eða við sölu íbúðar
bæði óverðtryggt og vaxtalaust. Það
væri frábært mál, ef þetta gengi jafnt
yfir alla.
Að öllu jöfnu er tekið 80-85% lán
fyrir fasteignakaupum hér á landi
ef fólk nýtir sér ekki hlutdeildarlán
sem þýðir að þú þarft að eiga
15-20% eigið fé til að kaupa íbúð.
Ef þig langar ekki í íbúð í þéttbýli
heldur vilt byggja þér sjálfur úti í
sveit eða annars staðar, ýmist því
þig langar til þess eða þínar þarfir
einfaldlega krefjast þess þá er sagan
önnur.
Til þess þarft þú að eiga 30%
eigið fé á móti 70% láni og hér
er ekkert hlutdeildarlán að fara að
hjálpa til. Sama á við ef þú hefur
hug á að kaupa íbúðarhús i dreifbýli.
Hlutdeildarlán gilda eingöngu
fyrir þéttbýli því þess er krafist
að sú íbúð sé á svæði þar sem
stutt er í nauðsynlega þjónustu,
almenningssamgöngur og félags-
lega blöndun.Ekkert af þessu á við
hús lengst úti í sveit. Svo hvert
leitum við þá til þess að leiðrétta
okkar hlut?
Verkefnið brothættar byggðir?
Það á ekki við né nokkuð annað.
Okkur er gert að skaffa þessi 30%
á meðan aðrir þurfa eingöngu að
skaffa 5% eigið fé með hjálp frá
ríkinu. Það sem höfundi finnst
ótrúlegt er að Ásmundur Einar,
sjálfur sveitastrákurinn, hafi hleypt
þessu úr sínu ráðuneyti á sínum
tíma án þess að hugsa til þeirra sem
þurfa að hafa enn þá meira fyrir því
að koma sér upp íbúðarhúsi en fólk
sem býr í þéttbýli. Ætli hann hafi
eitthvað lesið yfir þetta?
Þetta er hrein og bein mismunun
og fær auðvitað ungt fólk til að hugsa
málin. Ætli það sé ekki bara betra
að flytja í næsta þéttbýliskjarna sem
býður upp á slíkar íbúðir frekar en
að þurfa að finna 30% eigið fé upp
í lítið húsnæði?
Ef við reiknum með að
fermetrinn kosti 400.000 kr í
byggingu íbúðarhúss, segjum lítið
80 fermetra hús, gerir það samtals
32 milljónir. Þá þarft þú að skaffa
9,6 milljónir í eigið fé. 32 milljónir
er bara byggingarkostnaður.
Bankarnir og aðrar lánastofnanir
nota staðlaða iðnaðarreiknivél sem í
raun myndi setja húsið í sirka 38-40
milljónir. Þá þarf einnig að skila inn
kostnaðaráætlun fyrir því og eiga
eigið fé af 38 milljónum sem gerir
þá 11,4 milljónir.
Við sækjum það bara í annan
rassvasann. 5% af 38 milljónum
er 1,9 milljónir. Það er töluverður
munur á milli 11,4 og 1,9 milljónum.
Hús til sveita eru mörg komin
til ára sinna og þurfa á töluverðu
viðhaldi að halda. Fæst af þeim
húsum nálgast þá byggingarstaðla
sem við höfum í dag. Viðhald slíkra
húsa kostar mikinn pening, oftar en
ekki fleiri milljónir, og því væri það
oft betri kostur að byggja nýtt hús í
stað þess gamla.
Ásamt því hefur verið vitundar-
vakning hvað varðar ofanflóð
og mörg hús til sveita eru ekki
heppilega staðsett. Því er vilji til
uppgerðar slíkra húsa enn þá verri
og söluverð þeirra hrapar stöðugt.
Fólk með eða án barna sér
það oft ekki sem góðan kost að
fara á leigumarkað og hefur ekki
marga valkosti. Því hefur fólk
í vaxandi mæli verið að sækja
í bráðabirgðahúsnæði eins og
bílskúra ættingja, gömul illa farin
íbúðarhús og stöðuhýsi sem njóta
vaxandi vinsælda hér á landi, en
fæst þeirra eru stöðluð fyrir íslenskt
veðurfar. Við vitum öll að allt sem
er til bráðabirgða getur oft ílengst.
Á meðan reynir fólk að spara eins
og hægt er, en að spara 30% fyrir
draumahúsinu eða jafnvel bara litlu
íbúðarhúsi getur tekið óratíma.
Þessi þróun hefur líka haft áhrif á
sölu jarða þar sem ungt fólk veigrar
sér við að fjárfesta í jörðum með
illa farið íbúðarhúsnæði þar sem
kostnaður við uppgerð slíkra húsa
er hár og auðvitað þau kjör sem fást
til nýbyggingar íbúðarhúsa alveg út
úr kortinu.
Svo ef fólki tekst að skrapa saman
eigið fé í eitt íbúðarhús þá þarf að
taka lán. Það er enginn leikur. Sumir
bankar einfaldlega neita að lána til
nýbygginga íbúðarhúsa í sveitum
landsins vegna staðsetningar því
þá er endursöluverð ekki nógu gott.
Húsnæðis- og mannvirkjastofnun
lánar til nýbygginga íbúðarhúsa
sama hvar húsið er staðsett en þó
ekki fyrr en húsið er orðið fokhelt,
þangað til verður fólk að byggja á
eigin efnum eða fá brúarlán fram
að fokheldu. Auðvitað áttu eitthvað
eigið fé til framkvæmda en það
dugar varla til. Það má svo taka
inn í dæmið eigin vinnu og efni,
því meira því betra.
Að byggja íbúðarhús er ekki
eins og að kaupa íbúð inni í bæ.
Það er mun flóknara fjárhagslega
og bankarnir geta dregið þig áfram
langt fram eftir öllu þar til þú færð
annaðhvort grænt eða rautt ljós. Því
er mikilvægt að gefa sér góðan tíma
áður en til framkvæmda kemur.
Ef byggð til sveita á einfaldlega
ekki að leggjast af því húsakostur
sé ýmist illa farinn eða möguleikar
til nýbygginga takmarkaðir, þá þarf
að fara að jafna leikvöllinn. Fólk
sem sér heldur kosti við það að
byggja frekar en annað þarf að fá
sambærileg lán sem eru á pari við
hlutdeildarlánin til framkvæmda,
hvort sem er til uppgerðar eldri
íbúðarhúsa eða nýbygginga.

Jónas Davíð Jónasson,
gjaldkeri Samtaka ungra bænda
og formaður Félags ungra bænda
á Norðurlandi.
Fasteignir í dreifbýli
Jónas Davíð
Jónasson frá
Hlöðum.
LAMBHELDU
HLIÐGRINDURNAR KOMNAR
Áfram hagstætt verð þrátt fyrir hækkanir á heimsmarkaði
Lægsta verð 24.900 auk vsk ef keyptar eru fimm grindur eða fleiri
Lamasett og loka aðeins kr. 3.900 settið, auk vsk.
Breidd 420 cm. Hæð 110 cm. Möskvastærð 10 x 15 cm.
Verðskrá hliðgrindur: 1 stk. kr. 29.900 auk vsk.
2-4 stk. kr. 27.900 auk vsk.
5 stk. eða fleiri 24.900 auk vsk.
Upplýsingar og pantanir í síma 669 1336 og 899 1776.
Afgreitt á Hvolsvelli og í Sundahöfn án aukakostnaðar. Sent hvert á land sem er.
Meira fyrir aurinn
Lambheldu hliðg indurn r
Þessar hliðgrindur hafa slegið í gegn um land allt. Lambheldar, léttar og auðveldar
í uppsetningu.
Breidd 4.20 m, hæð 1.10 m. Möskvastærð 10x15.
Verð á grind kr. 24.90 stk. auk vsk.
Ef keypt eru 2 til 4 stk., verð kr. 22.900 stk. auk vsk.
Ef keyptar eru 5 eða fleiri, verð kr. 19.900 stk. auk vsk.
Til afhendingar á Hvolsvelli eða í Sundahöfn án aukakostnaðar
en sent hvert á land sem er.
Pantanir og upplýsingar í símum 899 1776 og 669 1336.
TIMBUR EININGAHÚS
Sími: 893 3022 einingar@einingar.is
www.einingar.is

Fasteignamiðstöðin Hlíðasmára 17, 201 Kópavogi sími
550 3000 er með til sölu Jarðirnar Stóru-Hildisey 1 og 3
í Rangárþingi eystra.
Myndarlegur húsakostur bæði íbúðarhús og útihús.
Nútímafjós með mjaltarþjóni og vélrænni fóðurgjöf.
Miklir stækkunarmöguleikar bæði í ræktunn og húsum.
Landstærð tæpir 300ha. þar af 110 ha. í ræktunn í dag.
Framleiðsluréttur í mjólk ca. 440.000 l.
Jörðinn selst með bústofni og vélum til búsins
Nánari upplýsingar gefur Magnús Leópoldsson,
lögg. fasteignasali magnus@fasteignamidstodin.is
sími 550 3000 eða 892 6000
Sími: 517-8240 - Súðarvogur 20 - www.eyjalind.is
Vertu vinur okkar á Facebook
Sæti og varahlutir í
- Lyftara
- Vinnuvélar
- Vörubíla
- Báta