Bændablaðið - 01.12.2022, Blaðsíða 64

64 Bændablaðið | Fimmtudagur 1. desember 2022
Býli? Stóra-Fjarðarhorn og
Þrúðardalur, í Kollafirði á Ströndum.
Ábúendur? Ágúst Helgi Sigurðsson
og Guðfinna Lára Hávarðardóttir.
Fjölskyldustærð (og gæludýra)? Við
eigum fimm börn: Hávarður Blær, 11
ára, Íris Jökulrós, 10 ára, Vordís Nótt,
7 ára, Veigar Þorri, 2 ára og Hvannar
Smári, 1 árs.
Stærð jarðar? Passleg.
Gerð bús? Uppistaðan er sauðfjárrækt
en erum líka í nautgriparækt og
garðyrkju.
Fjöldi búfjár? Sauðféð er á bilinu
600-700 og nokkrir nautgripir á
ýmsum aldri. Þrír fjárhundar.
Hvernig gengur hefðbundinn
vinnudagur fyrir sig á bænum?
Flestir dagar byrja á að koma börnum
í skólabíl og svo farið í þau verkefni
sem liggja fyrir þann daginn, heima
eða að heiman. Það er svo allur gangur
á því hversu snemma vinnudeginum
lýkur en það þarf ekki endilega að
vera á sama sólarhring og hann byrjar.
Enginn dagur er eins og verkefnin
mjög fjölbreytt og taka mið af
árstíðum. Á veturna er reynt að saxa
á verkefni sem vilja safnast upp á
álagstímum og eiga að bíða dauða
tímans. Einhvern veginn er alltaf
komið vor áður en verkefnalistinn
tæmist en þá tekur við jarðvinnsla,
sáning, sauðburður, útplöntun og
heyskapur. Flesta daga á haustin er
eitthvað unnið með fé hvort sem það
er að smala eða fjárrag.
Skemmtilegustu/leiðinlegustu
bústörfin? Skemmtilegust eru
haustverkin í sauðfjárræktinni og að
fylgjast með vextinum í görðunum.
Við vinnum aldrei leiðinleg verkefni.
Hvernig sjáið þið búskapinn fyrir
ykkur á jörðinni eftir 5 ár? Sem
fjölbreyttastan og að virði afurðanna
verði í meira mæli eftir heima. Ef það
er til nóg af einhverju hér þá er það af
hugmyndum.
Hvað er alltaf til í ísskápnum?
Mjólkurvörur í miklu magni.
Hver er vinsælasti maturinn á
heimilinu? Það eru svo margir í
heimili að það er vonlaust að koma
sér saman um svar. Flestir sættast samt
á gott grillkjöt.
Eftirminnilegasta atvikið við
bústörfin? Allir dagar eru ævintýri
líkastir. Einu sinni sprakk afturdekk
á nýjum traktor áður en hægt var að
byrja fyrsta vinnudaginn hans. Það
var svolítið svekkjandi innlegg í
daginn. Svo er það bara hvert einasta
markmið sem náðst hefur og fagna
litlu sigrunum á leiðinni.
Í gamla daga voru það Delicius
eplin sem komu með jólin, nú
eru það mandarínur og sænsk
geit sem helst minna okkur
á að Jólahjól og Ef ég nenni
eru að fara á fullt á öldum
ljósvakans og Spottifæ. Eitt er
það þó enn sem kveikir í, nei,
ekki geitinni sænsku, heldur í
okkur jólastuðið. Það er þegar
hátíðarsíldin byrjar að fylla
hillur kjörbúðanna í desember.
Þá skiptir engu hvort árið er
1976 eða 2022 hún er alltaf jafn
geggjuð – jólasíldin.
Maríneruð síld er jafnan best
ofan á nýtt heimalagað rúgbrauð
með sem minnstum látum.
Í guðanna bænum ekki drekkja
henni í sýrðum rjóma og mæjónesi
og gult karríkrydd! Það viljum við
ekki sjá í tíu metra fjarlægð frá
jólasíldinni.
Klassískt stef er síld með þunnt
skornum rauðlauk, eggjaskífum
og smá dúllu af helmingsblöndu
af sýrðum rjóma og mæjónesi.
Mylja aðeins af svörtum pipar
yfir. Kannski einn snúning eða
svo. Himneskt að súpa hvítöl með.
Suðræn síld
Chimichurri er argentínskt olíu- og
ediksfleyti, hálfgerð salatdressing,
sem þeir þarna syðra setja ofan á
nánast hvað sem er. Mjög vinsælt
með nautakjöti eins og þeirra
Argentínumanna er siður. Fleytið,
sósan eða dressingin hvað svo sem
ætti að kalla svona blöndu af olíu,
ediki og grænfóðri. Í heimalandinu
er sósan yfirleitt einmitt alveg græn
en þar sem líður senn að jólum er
tilvalið að blanda rauðum út í og
nota til þess rauðlauk og rauðan
eldpipar á móti grænum og ferskum
kryddjurtum. Svona búum við til
jólachimichurri til að setja ofan á
síld sem aftur situr ofan á rúgbrauði:
Saxa niður einn miðlungs rauðlauk.
Kremja 3-4 hvítlauksrif og saxa þau
sömuleiðis. Saxa niður eldpipar
(chili). Þeir sem vilja sterka sósu
skera hann strax í búta. Þeir sem
vilja miðlungssterka sósu skafa
fræin úr og skera piparinn svo
niður. Þeir sem svo vilja milda
sósu fá sér bara eitthvað annað
ofan á rúgbrauð. Laukurinn, ásamt
teskeið af salti, fer svo ofan í hálfan
desilítra af ediki. Má vera rúmlega
hálfur ef edikið dugir ekki til að
fleyta yfir laukinn. Það má vera
venjulegt borðedik, hvítvíns-,
epla- eða rauðvínsedik. Allt edik
sem er í kringum 5% ediksýra
virkar. Hrísgrjónaedik er alla jafna
ekki nógu súrt og balsamik-edik
er allt of bragðsterkt. Geyma þetta
við stofuhita í klukkustund eða í
kæli yfir nótt. Næsta skref, þegar
búið er að léttsýra grænmetið, er
að saxa búnt af ferskri steinselju
í tvo desilítra af ólífuolíu. Þetta er
lykilhráefni og þarf að vera ferskt.
Má reyndar skipta út fyrir kóríander
ef það er eitthvað. Það sem má hins
vegar vera þurrkað er ein teskeið af
oregano. En ef svo vel vill til að til
er ferskt oregano í ísskápnum eða
úti í glugga er um að gera að nota
það frekar. Einn fjórði búnt eða svo.
Þegar líður að síldarveislunni er
þessum tveimur blöndum blandað
saman og smá svartur pipar
mulinn út í. Teskeið eða svo. Þar
sem beinlínis er verið að blanda
saman vatni og olíu þarf að hræra
hressilega og þá ætti fleytið að koma
saman. Ekki setja í matvinnsluvél
eða blandara. Bara hræra með gaffli
eða kannski grófum písk.
Chimichurríið jólalega er þá
tilbúið og tími kominn að ná í
ilmandi nýtt rúgbrauð, skúbba á
það nokkrum bitum af hátíðarsíld,
toppa svo með ilmandi fersku
chimihcurri. Þessi réttur veitir svo
aftur sálrænan styrk til að fara niður
í geymslu og grafa upp jólaskrautið.
Gleðilega síldarhátíð!
1 stk. rauðlaukur
3-4 stk. hvítlauksrif
1-2 stk. eldpipar (chili)
1 búnt steinselja (fersk)
2 dl. ólífuolía
½ dl. edik
1 tsk. oregano
1 tsk. salt
½ tsk. svartur pipar
LÍF&LYST – BÆRINN OKKAR
Stóra-Fjarðarhorn
og Þrúðardalur
MATARKRÓKURINN
Síldartíð ljóss og friðar
Haraldur Jónasson
haradlur@gmail.com
Seinnipart árs 2016 keyptu þau hjónin Ágúst og Guðfinna jarðirnar Stóra-
Fjarðarhorn og Þrúðardal og voru flutt þangað 1. desember sama ár. Fyrstu
árin fóru í að fjölga fé úr 350 og stækka tún um u.þ.b. helming. Næst hófu
þau að fjölga stoðunum undir rekstrinum og hófu holdagriparæktun og
garðyrkju. Heppilega var jörðin vel uppbyggð þegar þau tóku við henni
og húsnæði til staðar sem mátti aðlaga að stækkandi rekstri.