Úrval - 01.10.1952, Qupperneq 19

I náttúrunni eru til mörg- dæmi um
undarleg samskipti ólíkra lífvera,
Hér segir frá einu slíku dæmi.
Kónguláin og vespan.
Grein úr „Seientific American",
eftir Alexander Petnmkevitch.
TIL þess að halda velli í bar-
áttunni fyrir tilverunni verð-
ur sérhver dýrategund að hafa
stöðugan aðgang að fæðu, og
ef hún lifir á öðrum dýrum má
stundum ekki mikið út af bera
ef hún á að halda lífinu. Veiði-
dýrið getur ekki lifað án veiði-
bráðarinnar; ef bráðin dæi út,
mundi veiðidýrið einnig deyja
út. Ef bráðin lifir einnig á veiði-
dýrunum, fer málið að verða
flókið.
Þetta kemur hvergi betur í
Ijós en í heimi skordýranna.
Tökum eitt merkilegt dæmi:
lirfa sérstakrar vesputegund-
ar (Pimpla inquisitor) lifir
á lirfum fiðurmölsins; Pimpla-
lirfan er að sínu leyti fæða
fyrir lirfur annarrar vespu-
tegundar, og þær lirfur eru
fæða fyrir þriðju vesputeg-
undina. Augljóst er, að ekki má
inikið út af bera um hlutfallið
milli viðkomu og dauðsfalla hjá
hinum einstöku tegundum, ef
þær eiga ekki allar að deyja út.
Þetta er ekki einsdæmi. í hin-
um tveirn stóru flokkum skor-
dýra Hymenoptera og Diptera
eru ótal dæmi um slík gagn-
kvæm samskipti. Og dæmi eru
um það að kóngulær (sem ekki
fjölmargar tegundir krabba-
meins eigi sér alls enga sér-
staka vaxtarorsök.
Ef jákvæður árangur fengist
við frekari rannsóknir á vírus-
uppruna krabbameins, yrði unnt
að hef ja skipulegar tilraunir til
raunverulegrar lækningar
krabbameins. Sem stendur eru
skurðaðgerðir, röntgengeislar,
radíum og hormónar ómetan-
leg tæki í baráttunni við krabba-
meinið, en ekkert þeirra stöðvar
alla skiptingu í öllum krabba-
meinsfrumum, eins og raunveru-
leg lækning ætti að gera. Kunn-
ugt er, að mörg hinna nýju
sýklaskæðu lyfja drepa vírus.
Þar má vissulega eygja von til
þess að leiðin út úr myrkviðn-
um sé senn á enda.
3