Úrval - 01.10.1952, Side 106

104
ÚRVAL
ilsvirði samanborið við mínar
eigin.
Þegar ég kvaddi óskaði hann
mér þess að ég fengi fullt hús
áheyrenda á fyrirlestrinum
kvöldið eftir.
Ég hélt heim í kjallarann
minn og var hinn vonglaðasti.
Nú var allt tilbúið fyrir orrust-
una. Þegar um morguninn hafði
‘ég ráðið mann fyrir hálfa aðra
krónu til þess að dreifa þessum
fimmhundruð nafnspjöldum
mínum út um bæinn; nú vissu
allir bæði í höll og hreysi hvað
til stóð.
Ég komst í einskonar hátíð-
arskap. Hugsunin um þann
merkisviðburð sem í vændum
var, gerði mér dvölina í kjall-
araholunni hjá hinum óupp-
lýsta lýð þar illbærilega. Allir
vildu vita hverskonar maður ég
væri og hversvegna ég byggi
þar. Veitingakonan, konan bak
við afgreiðsluborðið, sagði að
ég væri lærður maður, sem
sæti við skriftir og lestur allan
daginn og hún lagði áherzlu á
að það mætti ekki ónáða mig
með spurningum. Hún var mér
mesta hjálparhella. Þeir sem
vöndu komur sínar á þennan
stað voru soltnir aumingjar í
úlpum og skyrtum; verkamenn
og slæpingjar, sem brugðu sér
niður í kjallarann til þess að
fá sér bolla af heitu kaffi eða
blóðmörsneið með smjöri og
mysuosti. Stundum voru þeir
með uppsteit og skömmuðu
veitingakonuna af því að vöfl-
urnar voru of garnlar eða eggin
of lítil. Þegar þeir fréttu að
ég ætlaði að halda fyrirlestur
í sjálfum garðskálanum vildu
þeir vita hvað aðgöngumiðinn
kostaði, sumir sögðust vilja
hlusta á fyrirlestur minn, en
fimmtíu aurar væru of mikið,
og þeir fóru að prútta við mig
um verðið. Ég hét því að móðg-
ast ekki við þessa menn; þeir
voru nefnilega alveg ómenntað-
ir. Það var karlmaður í næsta
herbergi við mig. Hann tal-
aði hræðilegan sænsk-norskan
blending og veitingakonan kall-
aði hann herra forstjórann.
Þegar þessi maður kom struns-
andi inn 1 kjallarann til okkar
hinna vakti hann óskipta at-
hygli, meðal annars af því að
hann dustaði alltaf rykið af
stólnum með vasaklútnum sín-
um áður en hann settist. Hann
var fínn maður og hélt sig rík-
mannlega; þegar hann ætlaði
að fá sér smurt brauð heimt-
aði hann ófrávíkjanlega „nýtt
brauð með beztu tegund af
smjöri.“
Eruð það þér, sem ætlið að
halda fyrirlestur? spurði hann
mig.
Já, það er hann, svaraði veit-
ingakonan.
Það er ekki gróðavænlegt fyr-
irtæki, hélt forstjórinn áfram,
og beindi orðum sínum til mín.
Þér kunnið ekki að auglýsa.
Hafið þér ekki séð hvernig ég
auglýsi ?
Það kom í ljós hver maður-