Úrval - 01.08.1955, Side 13

ÆFINTÝRIÐ UM NORSKA KAUPSKIPAFLOTANN
11
25 ára gamall var hann orð-
inn skipstjóri á skipi föður síns.
Hann hefur sjálfur sagt mér
frá lengstu ferð sinni — frá
Lyngör suður Atlantshaf, fyrir
suðurodda Afríku, austur urn
Indlandshaf, kringum Nýja Sjá-
land og heim aftur. „Það var
löng ferð, drengur minn,“ sagði
hann að lokum.
Kjarni sögunnar er þó ekki
siglingarafrekið sjálft, heldur
sú staðreynd, að hinn ungi
skipstjóri öðlaðist í þessari ferð
ómetanlega reynslu og þekkingu
á möguleikum siglinganna. Á
þeim tímum gat skipstjórinn
ekki haft símsamband við út-
gerðarfélagið frá fjarlægum
löndum. Hann varð að vera
sinn eigin húsbóndi, hann varð
sjálfur að ná sér í farm í
skipið. Á þennan hátt kynntust
hinir norsku skipstjórnarmenn
einnig hinni verzlunarlegu hlið
útgerðarinnar á þeim árum þeg-
ar lagður var grundvöllur að
norskum siglingum. Af hinum
unga skipstjóra er það að segja,
að þegar útgerðin eignaðist
gufuskip, tók hann við stjórn
þess. Honum stóð ekki stuggur
af hinni rjúkandi ófreskju í iðr-
um skipsins og óx ekki í augum
hin gagngera breyting á sigl-
ingartækni, sem varð við til-
komu gufuvélarinnar. Þegar
fyrri heimsstyrjöldin skall á
var hann sjálfur hættur sigl-
ingum en stjórnaði álitlegum
flota nýtízku kaupskipa, sem
sigldu um höfin þrátt fyrir
hafnbönn og hættur frá tundur-
duflum og kafbátum.
Það er þriðja kynslóð norskra
reiðara, sem nú stjórnar sigling-
arflota landsins, og það er ekki
mikið eftir af því, sem einkenndi
hinn unga reiðarason, sem skreið
út úr seglaklefanum til að
maula beinakexið sitt. En nú-
tímareiðarinn er jafngagnkunn-
ugur öllu því, sem snertir út-
gerðina og fyrirrennarar hans.
Hann er þauikunnugur þeim
möguleikum, sem útgerð hans
standa til boða úti um allan
heim. Dag og nótt fær hann,
eða starfsmenn hans, fréttir af
ferðum skipanna, og leiðir
þeirra eru merktar með litlum
flöggum á landakort, sem hanga
í hinum nýtízkulegu skrifstof-
um útgerðarfélagsins. Það er nú
orðið mjög sjaldgæft, að reiðari
hafi siglt skipi sínu sjálfur.
Stjórn útgerðarinnar er mikið
starf, sem krefst mikils undir-
búnings og þarfnast allra
starfskrafta hans frá upphafi.
En snarræðið og dirfskan —
sem afi hans lærði sem skips-
drengur á efstu rá — þessa
eiginleika tók hann að erfðum.
Ég minnist fundar í Oslo
skömmu eftir 1930. Umræðu-
efnið var bygging Þjóðleikhúss-
ins, sem nú stendur við Yongs-
torgið í Oslo. Ýmsir voru með
úrtölur. Þá stóð gamall leikari
upp og hrópaði: „Byggið bara,,
lítið á reiðarana, þeir byggja
eins og óðir menn!
Þetta var hárrétt — þeir
2*