Úrval - 01.08.1955, Side 47

VINÁTTA MEÐAL HJÖNA
45
Með uppeldinu, eða réttara
sagt rangsnúnu uppeldi, drekk-
ur unga fólkið oft í sig þá skoð-
un, að kynin séu tvær andstæð-
ur. Það er blásið að glóðum
baráttunnar milli kynjanna. Af
furðulegri ósamkvæmni er
hjónabandinu samtímis haldið á
lofti sem hinu eina rétta í sam-
skiptum kynjanna. Karlmaður-
inn á að kvænast, staðfesta ráð
sitt. Og konan á að finna sér
þá stöðu í lífinu, sem er hin
eina náttúrlega fyrir hana. Og
lokkað af óraunhæfri eftirvænt-
ingu anar unga fólkið svo út
í hjónabandið og væntir þess,
þrátt fyrir það sem það hefur
heyrt um ágalla þess og ófull-
komleik, að allt fari vel. Því
að elska þau ekki hvort annað?
Og ást þeirra mun aldrei fyrn-
ast!
En una þau sér í sambúðinni ?
Skilja þau sérkenni hvors ann-
ars og eru þau reiðubúin að
virða þau? Eru þau góðir vinir
til viðbótar við allt hitt, sem
þrátt fyrir unaðsleik sinn hættir
svo oft til að fölna eða jafnvel
verða að engu? Þau verða að
vera það, ef vel á að fara. Og
ég geng svo langt að segja, að
ef mannseðlið væri þannig, að
fyrst kæmi vináttan tii sögunn-
ar og ástin sprytti síðan upp af
henni, þá mundi óhamingjusöm-
um hjónaböndum fækka stór-
lega. En hve fánýt er ekki sú
ósk! Þegar manni er fullljóst,
að neistinn, sem kveikist milli
karls og konu, er af allt öðrum
toga, og að menn kjósa heldur
að brenna sig á loga ástarinnar
en að vera án hans.
Og þó er vinátta í hjónaband-
inu þrátt fyrir allt ein af mikil-
vægustu eigindum þess, ef ekki
í upphafi þá að minnsta kosti
þegar sá tími kemur að heit-
asta ástarþráin fer að dofna
og vaninn tekur að setja sinn
svip á sambúðina. Hjónaband-
ið er sambúð tveggja einstakl-
inga í meðlæti jafnt og mótlæti,
einstaklinga, sem eru ófull-
komnir og hafa ríka þörf fyrir
umburðarlyndi, skilning — og
vináttu. Hver hefur ekki komizt
í kynni við hjón, sem endilega
þurfa að þrátta um sambúðar-
vandamál sín í áheyrn annarra ?
Ásakanirnar vaxa orð af orði
unz bæði hafa algerlega gleymt
öllum viðstöddum, sem sjálfum
sér þvert um geð eru hér dregn-
ir inn í mál, sem vissulega eru
alger einkamál. Þegar heim
kemur eru þessi hjón kannski
heitir elskendur, sem í einskon-
ar örvæntingu reyna að eyða ó-
vildinni milli sín í ástríðuhita,
en hversu miklu unaðslegri og
gjöfulli hefði ekki ást þeirra
verið, ef þau hefðu jafnframt
verið vinir og sýnt hvort öðru
tillitssemi.
Það mundi mörgum ásteiting-
arsteininum rutt úr vegi, ef
hjónin gætu rætt vandamál sín
í vinsemd. Ágreiningur t. d. um
peningamál á ekki að þurfa að
verða ástinni til tjóns. En þó
er það svo, að þau valda stund-