Úrval - 01.10.1955, Side 27

Höfundur gerir grein fyrir ýmsum skoð-
unum, sem uppi hafa verið og eru
um eðli drauma.
Trúir þú á drauma?
Grein úr „Magasinet",
eftir Törk Haxthausen.
FRÁ upphafi vega hafa
draumar verið mönnum í-
hugunarefni. Svefninn var eins
konar dauði, það gerðu menn
sér snemma ljóst, og víða var
það trú manna, að draumarnir
væru atburðir, sem sálin upp-
lifði á flakki sínu í svefninum,
innan um sofandi menn og dána.
Negrar í Vestur-Afríku hafa þá
trú, að maðurinn hafi tvær sál-
ir — aðra sem sefur á daginn og
hina sem hvílist á nóttunni. Sál-
in, sem vakir á nóttunni, getur
yfirgefið líkamann og flakkað
urn, og þessvegna telja þessir
negrar hættulegt að vekja sof-
andi mann. Því að ef sálin verð-
ur að flýta sér heim, vaknar
maðurinn með sáran höfuðverk,
og sé hún ekki komin áður en
maðurinn er glaðvaknaður, deyr
hann.
Sýndarskyldleiki svefns og
dauða varð til þess að margir
þjóðflokkar tóku að líta á
drauma sem fyrirboða. Látnir
menn voru næstum allstaðar
taldir skynsamari en lifandi
menn, eins og eðlilegt er, því
að mest af vizku sinni hafa
mennirnir alltaf frá forfeðrun-
um. Við lærum hana af bókum;
hjá ýmsum öðrum þjóðflokkum
var hún munnleg geymd, og þeg-
ar hún hrökk ekki til, leituðu
menn sambands við hina látnu
í gegnum drauma. Meðal sumra
Indíánaþjóðflokka í Norður-
Ameríku voru draumarnir mik-
ilvægur þáttur þegar ungir pilt-
ar voru vígðir til manns. Indí-
ánar vissu auðvitað, að líkamleg
breyting verður ekki á pilti við
þesskonar vígslu; það sem vígsl-
an átti að tryggja, var að pilt-
urinn öðlaðist þá eiginleika, sem
þeir töldu að sönnum karlmanni
bæri að hafa — kvennhylli,
veiðilán o. s. frv. Allt það sem
pilturinn varð að ganga í gegn-
um í vígslunni miðaði að því að
tryggja honum þessa eiginleíka,
en það sem úrslitum réði var
draunuirinn. Síðustu nóttina
lagðist hann til svefns einn, og
dreymdi hann þá, að góður
verndarandi kæmi til hans og
gæfi honum spjót og önnur á-
höld karlmanna, var öllu borgið,