Úrval - 01.04.1956, Qupperneq 91

SÓUN Á SNILLIGÁFUM
89'
lega sé erfðaskyldleikinn sá
sami, þar eð þau fá bæði helm-
ing erfðastofna sinna frá sinn
hvoru foreldri. En þetta á við
aðeins almennt frá tölulegu
sjónarmiði. Erfðaskyldleiki syst-
kina er í reyndinni mjög mis-
jafn, stundum meiri en vænta
má og stundum minni.
P. B.: Erfðamunur hlýtur að
vera meiri milli einstaklinga af
tveim ólíkum kynþáttum en af
sama kynþætti?
J. R.: Vissulega, en „kyn-
þáttamunurinn" sjálfur á rætur
sínar að rekja til aðeins fárra
erfðastofna. Sumir mannfræð-
ingar telja jafnvel, að kynþátta-
munurinn á negrum og hvítum
mönnum eigi rætur sínar að
rekja til aðeins tíu erfðastofna.
Fræðilega er þannig ekkert því
til fyrirstöðu, að meiri erfða-
munur geti verið á tveim ein-
staklingum af sama kynþætti
en á negra og hvítum manni.
P. B.: Hve margvísleg erfða-
tengsl, svona hérumbil, geta
komið út af einum foreldrum?
J. R.: Af því sem ég hef áð-
ur sagt, munuð þér skilja, að
þessari spurningu get ég ekki
svarað með neinni nákvæmni.
Gallinn er, að við vitum ekki
hve margir afbrigðilegir erfða-
stofnar eru í hverjum manni.
Hið eina sem við getum fullyrt
er, að fjöldi hugsanlegra erfða-
tengsla er óskaplegur. Við get-
um nefnt töluna trilljón, kannski
er hún of lág. Það er því aug-
ljóst, að foreldrar geta aldrei
átt ,,sama“ barnið tvisvar. Menn
furða sig oft á því, hve systkini
geta verið ólík. Líffræðingurinn
veit, að slíkt er fjarri því að
vera undrunarefni —■ og gæti
raunar ekki verið öðruvísi.
Menn spyrja oft, hvort börn,
sem eruð nauðalík öðru foreldri
sínu í útliti, hljóti ekki um leið
að líkjast því andlega. Engin
ástæða er til þess að svo þurfi
endilega að vera. Jafnvel þó að
barn sé nauðalíkt öðru foreldri
sínu í útliti, hefur það ekki hlot-
ið frá honum nema helming
erfðastofna sinna. Hinn helm-
ingurinn er frá hinu foreldrinu,
og eru því eins miklar líkur til
að það líkist því foreldri and-
lega — nema um sé að ræða
samband milli andlegra eigin-
leika og útlits eða líkamsskapn-
aðar. En um slíkt samband er
ekkert vitað með vissu.
P. B.: Þér hafið sagt, að hið
eina sem maður geti gert fyrir
börn sín sé a,ð vera vandlátur
þegar maður velur þeim móður.
En er það erindi sem erfiði að
vanda svo mjög slíkt vál, þegar
vísindamenn segja okkur, að
margbreytileiki þeirra barna,
sem hjón geta eignazt sé næst-
um takmarkalaus ? Þegar þess
er gætt, hve tilviljunin ræður
hér miklu, er þá nokkur ástæða
til að maður sé að hafa fyrir
að velja yfirleitt?
J. R.: Ef við lítum þannig-
á málin, verð ég að viðurkenna,
að makavalið getur varla skipt
miklu máli í augum okkar með;