Gátt - 2014, Síða 51

51
F r Æ Ð s L U M i Ð s t Ö Ð A t V i N N U L Í F s i N s
g á t t – á r s r i t – 2 0 1 4
fræðisviði og svo að einhverju marki fyrir ófaglærðar konur
(umönnun, afgreiðsla), en fjölgun starfa fyrir karla verði
einkum í störfum sem krefjast menntunar á framhaldsskóla-
stigi af ýmsu tagi; styttri starfsmenntunar s.s. meiraprófs,
iðnmenntunar og ýmis konar tæknináms.
L A U S S T Ö R F Á V I N N U M A R K A Ð I
o G j A F N V Æ G I F R A M b o Ð S o G
e F T I R S P U R N A R
Í kaflanum hér að ofan hefur verið fjallað um í hvaða
atvinnugreinum og starfsstéttum megi einkum vænta vaxtar
á næstu árum og hvar fjöldinn mun standa í stað eða jafn-
vel að störfum muni fækka. Samtals er gert ráð fyrir að um
24.000 störf bætist við á vinnumarkaði á þessu tímabili,
einkum sérfræðistörfum, störfum sérmenntaðra og svo
stjórnunarstörfum, auk starfa við ýmis konar þjónustu og
verslun. Lítilsháttar fjölgunar er að vænta í flestum öðrum
starfsstéttum nema gert er ráð fyrir að störfum skrifstofufólks
mun fækka nokkuð og lítilsháttar fækkun bænda og fiski-
manna.
Þetta segir þó aðeins hálfa söguna, því reglulega þarf að
ráða nýtt fólk í þau störf sem til staðar eru á vinnumarkaði.
Ákveðinn fjöldi fer af vinnumarkaði vegna aldurs eða af
öðrum ástæðum, s.s. vegna brottflutnings til útlanda, náms,
barneigna, örorku o.s.frv. Einnig flyst fólk úr einu starfi í
annað hvort heldur er innan sama vinnustaðar eða milli
vinnustaða og ráða þarf nýtt fólk í staðinn.
Mjög erfitt er að leggja mat á endurnýjunarþörf af ýmsum
ástæðum. Í fyrsta lagi er hún mjög breytileg milli landa og
tímabila, eftir atvinnugreinum sem og eftir tegundum starfa,
auk þess sem samspil milli þessara þátta er ólíkt t.d. milli
landa. Ekki virðast liggja fyrir miklar upplýsingar um þennan
þátt íslensks vinnumarkaðar.
Í líkani Cedefop er reynt að leggja mat á endurnýjunar-
þörf innan atvinnugreina, eftir starfsstéttum og tegundum
starfa sem snýr að menntunarþörf. Fyrst og fremst byggist
greiningin á aldurssamsetningu þeirra sem starfandi eru, þ.e.
hve mörg störf og hvers konar störf losna vegna þess að fólk
hættir á vinnumarkaði sökum aldurs. Aðeins er horft á tíma-
bilið 2013 til 2025 sem heild í þessum hluta líkansins. Þetta
er sýnt á mynd 4, þar sem annars vegar má sjá hvar vænta
megi fjölgunar starfa (dökkar súlur) og hins vegar hve mik-
illar endurnýjunar sé þörf innan hverrar starfsstéttar (ljósar
súlur), þ.e. í hve mörg störf þurfi að endurráða á þessu 12
ára tímabili. Samtals er gert ráð fyrir að endurráðningar nemi
Mynd 3 – Fjöldi starfa eftir starfsgreinum, þróun og horfur til 2025.
50.000
45.000
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
Stjórnendur
Skrifstofufólk
Iðnaðarmenn

Sérfræðingar
Þjónustu- og verslunarfólk
Véla- og vélgæslufólk

Sérmenntað starfsfólk
Þjónustu- og verslunarfólk
Véla- og vélgæslufólk

1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019 2021 2023 2025