Úrval - 01.03.1964, Side 91

Úrval - 01.03.1964, Side 91
FRÁ NORÐURHJARA Látra kleifar ljótar lítast mér nær hvítar, fullar fönn að innan og frosti, er eyðir kosti. Svellur Eilífsá illa, olla skaflar óhollir. Kvöl er að Kartmannsgiljum, kórónað hefur þau snjórinn. Norðan við Eilífsdal tekur við gróið undirlendi með sjónum. Fjöllin eru þar lægri og bratta- minni en sunnar um ströndina, grónar hlíðar og sums staðar skógi vaxnar. Þetta undirlendi nær með sjó norður að Fossár- dal, vænum og vel grónum. Allt þetta gróðurlendi á strandslétt- unni og i báðum fjalldölunum var heimaland Látra, svipmilt, vítt og frítt, eins og kóngsríki út af fyrir sig, afskorið með háfjöllum og klettum með sjó, sjálfstætt og kostaríkt til lands og sjávar. Auk þess eiga Látrar alla urðarhlíðina út að Gjögra- tá. Þriggja stunda gangur var um allar fjörur jarðarinnar, og alls staðar mikil rekavon hvals og viða. Hér var gott undir landbú og útræði hið bezta fyrr og síðar. Svo segir jarðabókin frá 1712, að frá Látrum „hafi gengið mörg skip“. Sker eru fyrir landi, þar voru sellátrin, sem jörðin bar nafn af, en áður var altítt orð- takið: „Allt er safi hjá selveiði.“ Ljóst er það, að hér gat verið stórbýli, en mikinn mannstyrk þurfti jörðin til að vera full- nýtt. Bærinn stóð við sjóinn, nálægt miðju láglendinu, í vari fyrir snjóflóðum. Skammt það- an var ágæt lending, hyldjúpir vogar gengu inn á milli kletta- bríka, og gátu þilskip lagzt þar að landi, og gott var þar til setningar. Fyrir 1700 hafa heimildir mín- ar eigi annað af Látrum að segja en að þaðan „gengu mörg skip“. En á 18. öld varpar förukonan Látra-Björg frægð yfir jörðina. Látra-Björg var af ættum fyrir- manna. Langfeðgar voru sýslu- menn, prestar og prófastar og var hún fjórði maður frá Hrólfi Bjarnarsyni sterka. Faðir Bjarg- ar var Einar Sæmundsson „stúd- ent“, maður stórgáfaður og skáld gott. Hann sigldi til Hafnarhá- skóla og lenti þar i óreglu.1) Kunnastur var hann fyrir skáld- skap sinn, sem var óheflaður og níðskár sem dóttur hans. Einar stúdent ól mestan aldur sinn í útsveitum beggja vegna Eyjafjarðar. Nafn hans finnst víða í skjölum, og víst er, að H Hvorki Islenzkar æviskrár né Isl. Hafnarstúdentar geta umi há- skólavist Einars, og meira að segja dregið í efa að hann hafi orðið stúdent.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172

x

Úrval

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.