Úrval - 01.05.1965, Qupperneq 90

88
ÚRVAL
frönsku byltingunni stóð. Eða hin
horfnu handrit Shakespeares. Hvað,
sem kann að vera i pyttinum, er
öruggt, að ekki hal'a verið gerðar
fleiri tilraunir til að ná nokkrum
öðrum fjársjóði.
Hin langa röð leitarmanna hófst
dag nokkurn fyrir 170 árum, þegar
Daniel Mclnnes, sextán ára gamall
drengur frá Nova Scotia, reri til
hinnar óbyggðu Eikareyju lil að
svipast um eftir veiðibráð. Á hæð
nokkurri, á öðrum enda eyjar-
innar, tók hann eftir undarlegri
lægð, rösklega þrjá og hálfan metra
i þvcrmál. Tæpum fimm metrum
yfir henni hékk gömul skipstrissa
á greinarstubb, sem sagað hafði
verið framan af. Hjarta Mclnnes
tók að slá örar, þvi í höfninni í La
Have skammt frá, þar sem sjóræn-
ingja höfðu oft komið við, þegar
þeir voru á leið til Nýja-Englands,
hafði hann heyrt margar sögur um
hulda fjársjóði.
Næsta dag kom liann aftur með
tveimur öðrum drengjum, Tony
Vaughan og Jack Smith, og tók að
grafa. Þegar þeir voru komnir um
þrjá metra niður, rákust þeir ' á
pall úr gömlum eikarplönkum, á
sex metra dýpi annan, á niu metra
dýpi þann þriðja. í hörðum leir-
.veggjum ganganna sáu þeir ennþá
axarförin. Þegar verkið varð erf-
iðara, leituðu þeir sér hjálpar. En
enginn vildi koma nærri Eikar-
cyju. Sagt var, að þar léku lausurn
Iiala draugar tvcggja fiskimanna,
sem hurfu 1720, er þeir fóru þang-
að til að athuga hvernig stæði á
dularfullum ljósum þar. Svo dreng-
irnir gáfust upp í bili.
Seinna settust þeir Mclnnes og
Smith að á eyjunni. 1804 gátu þeir
talið auðugan Nova Scotiabúa að
nafni Simeon Lynds á að stofna
með þeim fjársjóðahlutafélag. Eins
og áður rákust þeir á eikarhlemma
á ])riggja metra fresti niður göngin,
niður á tuttugu og sjö og hálfs met-
ers dýpi. Þeir ráku sig á leifar af
kókoshnetum, viðarkolum og skipa-
kítti. Þar að auki fundu þeir steiná
með einkennilegum táknum, sem
rúnarýnir nokkur (cryptologist)
taldi að þýða myndu: „Tíu
metrum neðar tvær milljónir punm
eru grafnar". Á rúmlega tuttugu
og átta metra dýpi ráku grafararn-
ir járnkarl fimm fetum dýpra og
ráku í fast. Lynds var viss um að
þetta væri kistan með fjársjóðinum.
En næsta morgun sá hann sér til
undrunar um 18 metra djúpt vatn
í pyttinum. Þótt þeir jysu vikum
saman, reyndist það án árangurs.
Vatnsborðið var stöðugt hið sama.
Lynds taldi þetta stafa af neðan-
jarðaruppsprettu. Næsta ár gróf
vinnuflokkur hans sig þrjátíu og
þrjá og hálfan meter niður til hlið-
ar við Peningapyttinn og tók svo
að olnboga sig að honum. Þegar
þeir voru í þann veginn að komast
inn í hann, brauzt vatnsflóð í
gegnum skilvegginn. Þeir áttu fót-
um fjör að launa, en göng þeirra
fylltust af vatni, sem reis jafnhátt
og í peningapyttinum. Nú gafst
Lynds upp, yfirbugaður og næstum
gjaldþrota. Mclnnes dó. En Vaug-
han og Smith misstu aldrei vonar-
glætuna.
1849 fóru þeir með einn vinnu-
flokkinn enn út í eyjuna og að