Úrval - 01.10.1966, Blaðsíða 27

LOFTBELGIR Á HERNAÐARTÍMUM
25
og um 150 metra langt léttireipi.
Reipið var nokkurskonar sjálfvirk
kjölfesta, því að jafnskjótt og það
fór að leggjast á jörðina, dró úr
þunga þess. Sjaldnast var nokkur
áttaviti með í ferðinni, og eftir
hina hröðu ferð í byrjun upp í efri
loftlögin var tæpast nokkur leið að
halda áttunum.
Belgirnir bárust í allar áttir og
dreifðust um allt Frakkland. Loft-
fararnir höfðu sjaldnast nokkra
minnstu hugmynd um hvar þeir
væru niður komnir þegar þeir
lentu. Ennfremur hafði Bismarck,
þegar hann sá að ekki yrðu önnur
ráð fundin við loftbelgjunum, gef-
ið út skipun um að loftfarar skyldu
sæta sömu meðferð og þeir sem
laumast framhjá víglínum, svo að
þeir máttu alltaf eiga von á prússn-
neskri kúlu að leiðarlokum.
Eugéne Godard, maður sem átti
að baki sér um 800 loftferðir kom
sér upp verkstæði í gamalli járn-
brautarstöð og fór að framleiða
loftbelgi. Minni verkstæði komu
upp hér og þar um borgina. A Gare
du Nord, þar sem grasið var farið
að gróa yfir járnbrautarteinana, var
nú farið að bera gljákvoðu á loft-
belgina, sem komu þangað fullgerð-
ir.
Raðir af loftbelgjum, sem voru að
nokkru leyti blásnir út og strekktir,
lágu þarna og minntu á hvali rekna
á sjávarströnd, en jafnframt þessu
voru gamlir sjómenn ráðnir til að
flétta reipi.
Þarna var dæmt um notagildi
belgjanna, og skilyrðin fyrir viður-
kenningu voru ströng. Belgur varð
að geta lyft fjórum mönnum og
1100 pundum að auki. Fyrir hvern
viðurkenndan belg voru borgaðir
4000 frankar, en 300 þeirra gengu
til loftfarans. Stjórnin græddi raun-
ar vel á þessum viðskiptum, því
að með hverjum belg mátti flytja
100.000 bréf, en með þeim fékkst
í burðargjald um 20.000 frankar.
Hvernig var hægt að fá nógu
marga þjálfaða loftfara til að fara
með belgjunum? Ef ekki yrði að
gert, mundi brátt koma að því að
allir þeir sem þetta kunnu, væru
flognir burt, og enginn átti aftur-
kvæmt. Goddard tók það ráð að
koma á kennslu í þessari list. Körf-
ur voru hengdar upp í háa loftbita
til þess að líkja eftir fluginu, og í
þeim voru helztu tækin sem nota
þurfti í loftferð: belglokur, kjöl-
festa, reipi. Það kom í ljós að sjó-
menn voru öðrum fremur hæfir til
þessa verks, meðal annars vegna
þess að þeir voru ekki sjóveikir.
Af þeim 65 belgjum sem fóru frá
París meðan umsátin stóð, var 18
stjórnað af lærðum loftförum, en
30 af sjómönnum.
Það er þó vafasamt að tala um
stjórn á þeim, því þeir létu alls
ekki að stjórn. „Það var ekki um
annað hugsað en loftbelgi,11 segir
Theophile Gautier í endurminning-
um sínum. „Efnafræðingar og aðr-
ir vísindamenn áttu aðeins eitt á-
hugamál, og það var að finna að-
ferð til að stýra belgjunum.“ Stjórn-
in veitti mikilsmetnum verkfræð-
ingi 40.000 franka til þess að gera
teikningu að stýranlegum loftbelg.
Arangurinn var teikning að belg
sem átti að vera eins og vindill að
lögun, hafa spaðaskrúfu knúna