Úrval - 01.02.1968, Side 83

PARADÍSARMISSIR VERKALÝÐSINS
81
um árum. Fangabúðum hafði auð-
vitað verið komið á laggirnar þeg-
ar er Lenin stjórnaði. En fanga-
búðakerfið náði fullum blóma, með-
an á framkvæmd áætlunarinnar
stóð.
Sovézkir embættismenn reiðast
því mjög, þegar talað er um fólkið
í fangabúðunum sem „þræla“, en
nafngift þessi er í rauninni ekki
nógu sterk, þegar raunveruleik-
inn er athugaður. Fyrr á tímum
höfðu þrælar sitt visa verðmæti í
reiðufé, hvort sem það var í Róma-
borg hinna fornu Rómverja eða í
Suðurríkjum Bandaríkjanna. Og
því voru þeir fæddir og klæddir og
verndaðir gegn ofsahitum og kuld-
um. Oft lifðu þrælarnir einhvers
konar fjölskyldulífi og eignuðust
börn og ólu þau upp. Nauðungar-
verkamennirnir í Sovétríkjunum
urðu aftur á móti að þola stöðugt
hungur, helkulda og sjúkdóma. Þeir
voru bæði þrælar og fangar í senn,
og þeir voru bókstaflega þrælkaðir
í hel. Það var ódýrara að láta ný
fórnardýr koma í þeirra stað en að
halda í þeim lífinu.
Það var hugsanlegt, að næstum
því hver sem var gæti lent í fanga-
búðum í Síberíu, norður í heim-
skautahéruðunum, hvar sem þörf
var fyrir ólaunað vinnuafl. Nú kom
til framkvæmda „fimm ára áætlun
um afnám trúarbragða". Prestar og
forstöðumenn safnaða og trúar-
félaga kristinna manna, Gyðinga og
múhameðstrúarmanna fylltu brátt
allar fangabúðir. Meðan „NEP“-
efnahagsskipanin var við lýði, hafði
einkarekstur verið löglegur. Nú
varð hann að glæp. Hann höfðu
mörg hundruð þúsundir manna
stundað. Var þar um að ræða smá-
kaupmenn og handiðnaðarmenn,
sem veittu nokkrum aðstoðarmönn-
um starf. Allar eignir voru nú tekn-
ar af fólki þessu, það rekið burt
frá heimilum sínum og oft sent rak-
leitt í fangabúðir.
„Byvshiye“, sem þýðir bókstaf-
lega „fyrrverandi fólk“, bættist nú
við hina nýju flokka manna sem
flokkaðir voru sem glæpa-
menn samkvæmt úrskurði. Var
þar um að ræða þá, sem verið
höfðu kaupsýslumenn eða einhvers-
konar atvinnurekendur fyrir bylt-
inguna. Þeir voru nú reknir burt
frá heimilum'sínum. Þeim var neit-
að um matarskömmtunarmiða, Þeir
fengu aðeins störf sem ólærðir
verkamenn eða þeir voru bara sett-
ir á guð og gaddinn til þess eins að
draga fram lífið með betli og deyja.
Börnum byvshiye var jafnvei
neitað um mat og skólavist, þótt
þau væru fædd eftir byltinguna.
Þjóðfélagslegt upphaf varð nú
þyngst á metunum, þegar sótt var
um atvinnu, inngöngu í kommún-
istaflokkinn eða skólavist. Nú skipti
það mestu máli, hverjir foreldrarn-
ir voru. Þar var jafnvel um líf eða
dauða að tefla.
Ríkið hafði geysilega þörf fyrir
kunnáttu- og menntafólk í iðnað-
inum, en þrátt fyrir þá staðreynd
voru nú hafnar miskunnarlausar of-
sóknir gegn hinni svokölluðu
menntastétt. Verkfræðingar, tækni-
fræðingar og efnafræðingar voru í
sérstaklega mikilli hættu staddir
samkvæmt þeirri kenningu, að þeir
kynnu að kunna meira fyrir sér í