Úrval - 01.12.1968, Blaðsíða 118

116
ÚRVAL
rúmi í miðju. En hvor hlutinn hefur
tvo helminga, hægri og' vinstri, en
þeir síðan í tvö hólf, forhólf
(hjartagáttir) að ofan og hjarta-
hólf (hjartahvolf) að neðan. For-
hólfin taka við blóði, sem er að
snúa aftur til hjartans, og' hjarta-
hólfin dæla því úr hjartanu aftur.
Hægra forhólf tekur við blóði,
sem er að snúa aftur úr ferðalagi
sínu um líkamann, blóði, sem hef-
ur afhent vefjunum súrefni sitt og
flytur nú með sér kolsýru þess í
stað. Tvær risastórar bláæðar
flytja þetta óhreina blóð inn í for-
hólfið. Nefnast þær efri og neðri
holæðin. Úr forhólfinu • streymir
blóðið svo inn í hægra hjartahólf,
sem dælir því um lungnaslagæð-
arnar til lungnanna.
Eftir að blóðið hefur streymt um
lungun og hreinsazt þar, snýr það
aftur um lungnabláæðarnar til
vinstra forhólfs og þaðan til vinstra
hjartahólfs, sem hefur það hlut-
verk að dæla blóðinu um megin-
slagæðina, sem nefnist ósæð. Það-
an streymir það um allan líkam-
ann og snýr síðan aftur til hægra
forhólfs. Og síðan hefst sama hring-
rásin á nýjan leik.
Nú kom prófessor Barnard sér-
stökum baðmullarlímböndum fyr-
ir umhverfis ósæðina og hinar stóru
æðarnar, sem liggja inn í hjartað og
út úr því. Þessi límbönd mundu
gera það auðveldara að meðhöndla
stóru æðarnar og mjaka þeim til,
þegar tími yrði kominn til þess að
losa þær úr tengslum við hjartað.
Þegar um er að ræða hjartaupp-
skurði, sem gera það nauðsynlegt
að opna hjartað, þá verður hjartað
óvirkt um tíma, en blóðrásinni
verður þá að halda í gangi, jafnvel
eftir að hjartað hefur verið tekið
burt. í þeim tilgangi er hjarta- og
lungnavél höfð til taks. Með hjálp
vélar þessarar er blóðinu dælt um
allan líkamann ,en blóðrásin stytt-
ir þá sér leið framhjá hjarta og
lungum. Þetta gerir læknum líka
fært að kæla líkamann. Er blóðið
rennur í gegnum vélina, lækkar
hitaskiptikerfi hitastig blóðsins, og
líkamshiti sjúklingsins lækkar því,
er hið kælda blóð streymir um
hann. Kældir líkamsvefir þurfa
minna súrefni til þess að halda lífi,
og þetta eykur enn á allt öryggi
hj artauppskurða.
Plastslöngum frá hjarta- og
lungnavélinni var komið fyrir á
réttum stöðum, önnur á stað þeim,
þar sem efri og neðri holæðarnar
ganga inn í hjartað, og hin við
stóru slagæðina í læri. Nú var öll-
um undirbúningi lokið, þannig að
unnt reyndist að nema hjartað
burt .
NÝJA HJARTAÐ LIFNAR VIÐ
Er hér var komið málum, hafði
alveg nýlega verið kveðinn upp úr-
skurður um, að Clive Haupt skyldi
skoðast vera látinn. Öndun hans
var alveg hætt, og hjarta hans var
ekki aðeins hætt að slá, heldur gaf
hjartaritið til kynna, að öllum lífs-
viðbrögðum hjartavöðvans væri nú
algerlega lokið. Nú var þörf fyrir
mjög mikið snarræði til þess að
tryggja> að hjartað, sem var hætt að
slá, skyldi ekki rýrna og veikjast
að því marki, að það yrði ekki fært
um að taka aftur til starfa, þegar