Ársrit um starfsendurhæfingu - 2024, Blaðsíða 54

Samhliða þjálfun á bættri hreyfistjórn
og staðbundnu úthaldi er lögð áhersla á
fræðslu um orsakir verkja og hvaða áhrif
þeir geta haft, auk kennslu í líkamsbeitingu
og aukna trú einstaklings á líkamlegri getu.
Sú fræðsla og kennsla fer gjarnan fram í
svokölluðum bak- eða stoðkerfisskólum.
Síðan þegar einstaklingur hefur bætt
hreyfistjórn, úthald og líkamsbeitingu er
hann tilbúnari í almenna hreyfingu auk
ýmissa hreyfinga sem eru hluti af atvinnu
hans eða geta aukið færni hans enn frekar
til starfa.
Fyrir marga sem hafa misst starfsgetu
vegna sjúkdóma eða sjúkdómseinkenna
er mikilvægt að fá leiðsögn sjúkraþjálfara
um stignun í hreyfingu, þ.e. aðstoð við að
finna álagsmörk sín á hverjum tíma, stilla
álagi í hóf en samt að reyna að bæta sig.
Sumum hættir til að fara yfir strikið og þá er
gott að spegla tegund og magn hreyfingar
með fagaðila.
Lokamarkmiðið með reglubundinni
hreyfingu í starfsendurhæfingu er alltaf
að einstaklingar verði eins sjálfstæðir
og mögulegt er í viðeigandi hreyfingu og
haldi síðan áfram að sinna henni eftir að
starfsendurhæfingu lýkur. Þannig geta
þeir haldið áfram að viðhalda og jafnvel
bæta jafnt andlega sem líkamlega líðan,
hreyfifærni og vinnufærni.

Hreyfing er allra meina bót ...
Miðað við þá þekkingu sem er fyrir hendi
í dag og hefur verið rakin stuttlega hér að
framan er ljóst að hreyfing er sífellt meira
að sanna gildi sitt sem meðferð og forvörn
við sjúkdómum og heilsufarsvanda. Því
má álykta að hreyfing sé í raun allra meina
bót. Að minnsta kosti í þeim skilningi að
hún getur bætt lífsgæði og vinnufærni
þó svo að hún lækni ekki allt. Þess vegna
spilar hreyfing líka stóran þátt í að draga úr
kostnaði í heilbrigðs- og velferðarkerfinu.
Ekki má þó gleyma svefni og hvíld sem eru
grunnþættir góðrar heilsu. Allt er best í hófi.
Heimildir
1. World Health Organization. WHO guidelines
on physical activity and sedentary behavior.
WHO guideline Birt 25. nóvember 2020:
https://www.who.int/publications/i/
item/9789240015128
2. Embætti landlæknis. Ellefu milljarðar til
lýðheilsumála í Evrópu og 800 milljónir
til Íslands. Birt 21. febrúar 2024: https://
island.is/s/landlaeknir/frett/ellefu-milljardar-
til-lydheilsumala-i-evropu-og-800-milljonir-
til-islands.
3. World Health Organization. Global action
plan on physical activity 2018-2030: More
active people for healthier world. Birt 1. júní
Í starfsendur-
hæfingu er leitast
við að hvetja
einstakling til
reglubundinnar
hreyfingar með
þeim stuðningi
sem hver og einn
þarfnast.
2018: 9789241514187-eng.pdf (who.int)
4. Pruthi S, ed. Healthy Lifestyle: Stress
management. Mayo Clinic. Birt 3. ágúst
2022. https://www.mayoclinic.org/healthy-
lifestyle/stress-management/in-depth/
exercise-and-stress/art-20044469
5. Landlæknisembættið. Hreyfing -
ráðleggingar embættis landlæknis (e.d.)
Sótt 28. febrúar af: https://island.is/
hreyfing-radleggingar-landlaeknis
6. Boere, K., Lloyd, K., Binsted, G. et al.
Exercising is good for the brain but
exercising outside is potentially better. Sci
Rep 13, 1140. Birt 20. janúar 2023. https://
doi.org/10.1038/s41598-022-26093-2
7. Ólafsdóttir, G, Cloke, P, Epel, E, et. al. Ágrip:
Regluleg hreyfing í borgarnáttúru skilar
heilsusamlegri útkomu en sama hreyfing
í manngerðu umhverfi. 14. vísindadagur
á Reykjalundi, 2017:7. https://www.
reykjalundur.is/library/Skr%C3%A1r/
V%C3%ADsindi/V%C3%ADsindadagur/
VD_2017_%C3%A1grip.pdf?fbclid=IwA
R2nWzIb0aBHj9_8XclVhSZ_fu5FZ9h3-
aF7BhyzumLdBFjcsWw8glmXngA
8. Heilsuvera. Hreyfiseðill. Birt 3. desember
2023: https://www.heilsuvera.is/
efnisflokkar/hreyfing/viltu-hreyfa-thig-
meira/hreyfisedill/
9. Harvard Health Publishing. Mind and
mood: Exercise is an all-natural treatment
to fight depression, viðtal við Michael
Craig Miller. Birt 2. febrúar 2021. https://
www.health.harvard.edu/mind-and-mood/
exercise-is-an-all-natural-treatment-to-
fight-depression
10. Meyer J, Schuch F B, Exercise for the
Prevention and Treatment of Depression.
Í Stubbs B, Rosenbaum S, eds. Exercise-
based interventions for mental illness:
Physical Activity as Part of Clinical
Treatment. Elsevier Inc.; 2018:5-11.
11. Afshin, A, Forouzanfar M H, Reitsma, M
P, et al. Health Effects of Overweight and
Obesity in 195 Countries over 25 Years.
Birt 6. júlí 2017. https://www.nejm.org/doi/
full/10.1056/NEJMoa1614362
12. Lieberman D. Excercise and Disease.
Í Excercised: The Science of Physical
Activity, Rest and Health. Penguin Random
House; 2021:301-304.
54 virk.is