Ársrit um starfsendurhæfingu - 2024, Blaðsíða 68

VIRK bætti því við þetta EUMASS kjarnasetti
17 öðrum ICF þáttum og voru 4 þeirra sem
mátu áhrif umhverfis á færni einstaklings.
Þarna var strax byrjað að skima eftir því hvar
vandi einstaklingsins lá og hvaða þættir voru
að valda færniskerðingunni. Niðurstöður
gáfu skýra lýsingu á færni einstaklinga og
voru síðan nýttar við markmiðssetningu,
til að skipuleggja endurhæfingaráætlun
og til að bregðast við ólíkum aðstæðum
einstaklinga með viðeigandi úrræðum.

Þegar læknir vísar einstaklingi í starfsendur-
hæfingu fyllir hann út rafræna beiðni um
starfsendurhæfingu og sendir í gegnum
Heklu-gáttina inn til VIRK og verða þá til
„Mínar síður“ einstaklings í upplýsingakerfi
VIRK. Þá fer einnig SpA (Spurningalisti A)
inn á mínar síður einstaklings sem hann þarf
að svara áður en beiðni hans getur verið
tekin til umfjöllunar hjá inntökuteymi VIRK.
Þessi spurningalisti safnar mikilvægum
upplýsingum frá einstaklingnum um ýmsa
hluti sem hafa haft áhrif á heilsu hans og
möguleika á þátttöku á vinnumarkaði.
Hluti af þessum spurningalista eða 49
spurningar eru ICF kóðaðar og hlaðast þær
inn í sérstakan prófíl sem gefur 360° mynd
af einstaklingnum – sýnir styrkleika hans
og hindranir og gefur heildræna sýn þar
sem hægt er að skoða alla þætti og samspil
þeirra (s.s. ICF módelið) sem er grunnurinn
í starfsendurhæfingu. Nær allar þessar
spurningar eru teknar úr spurningalistanum
Work Rehabilitation Questionnaire eða
WORQ, en ICF flokkunarkerfið er grunnurinn
að þróun þessa spurningalista4.
WORQ spurningalistinn er sjálfsmat ein-
staklingsins á færni sinni þegar kemur að
þátttöku í starfsendurhæfingu og endur-
komu til vinnu. Rannsóknir hafa sýnt að
hann er gildur, áreiðanlegur og auðveldur
í framkvæmd meðal mismunandi þýða5,6.
Hann hefur verið þýddur á 13 tungumál
og er íslenska eitt af þeim. Frítt aðgengi er
að WORQ spurningalistanum auk ýmissa
upplýsinga inn á vefsíðunni www.https://
www.myworq.org/.
Á mynd 2 má sjá dæmi um spurningar sem
koma úr WORQ spurningalistanum en þær
spyrja hversu mikinn vanda einstaklingur
hefur upplifað í síðustu viku í tengslum við
Mynd 2: Spurningar úr WORQ þýddar á íslensku
ákveðnar athafnir en öllum spurningum á
listanum er svarað á skalanum 0 – 10 þar
sem 0 er sama og engin vandi en 10 er
sama og verulegur/algjör vandi. Svörin eru
síðan sköluð niður í ICF-færnigildi sem eru
á skalanum 0 – 4 og lýsa hversu mikil áhrif
einstaklingur telur að ákveðin þáttur hafi á
færni. Færnigildið 0 þýðir að þessi þáttur
hefur engin áhrif á færni til atvinnuþátttöku
en færnigildið 4 þýðir veruleg/algjör hindrun
til atvinnuþátttöku.
Þessum færnigildum er síðan hlaðið inn
í prófíl einstaklings sem er skipt niður í 8
ICF flokka auk þess sem sérstakur flokkur
safnar svörum við spurningum úr prófíl
(8 spurningar) sem tengjast áhugahvöt
og seiglu. Þessir 8 flokkar eru: Þátttaka
(d-þættir); Hreyfing (d-þættir); Dagleg
virkni (d-þættir); Samskipti og félagsfærni
(d-þættir); Tileinka sér og nýta þekkingu
(d-þættir); Andleg heilsa (b-þættir);
Líkamlega heilsa (b-þættir); og Umhverfi
(e-þættir).
Á mynd 3 má sjá dæmi um einn slíkan ICF
flokk – Andleg heilsa. Á myndinni má sjá
skor einstaklings úr SpA, sem er listinn sem
fer til einstaklings við skráningu á beiðni inni
í upplýsingakerfi VIRK. Næsti dálkur er mat
ráðgjafans á ákveðnum ICF þáttum og svo
mat sérfræðings sem fór fram 4 mánuðum
eftir að einstaklingur svaraði upphaflega
spurningalistanum.
Athugaðu að svör þín eiga að vísa til virkni eða getu til athafna án nokkurrar hjálpar frá öðrum einstaklingum eða hjálpartækjum.
Þegar þú hugsar um síðustu viku, hversu mikinn vanda upplifðir þú með...
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Enginn vandi Algjör vandi
... að vera ekki úthvíldur og upplagður að degi til?
... svefn, að sofna, vakna oft yfir nóttina eða of snemma að morgni?
... að muna eftir að gera mikilvæga hluti?
... daglegar athafnir vegna depurðar eða þunglyndis?
... daglegar athafnir vegna þess að þú hafðir áhyggjur eða fannst fyrir kvíða?
... að vera pirraður/pirruð?
... skapið?
... sjálfstraust?
b130
Orka og drift
b144
Minni
b126
Sjálfstraust
Skölun í ICF-færnigildi
Áhrif á færni
0
NokkurLítilEngin Talsverð Veruleg
1 0 3 4
68 virk.is