Ársrit um starfsendurhæfingu - 2024, Blaðsíða 63

VIRK
Mynd 6
Mat á starfskröfum
(e. Job demands)
Starfskröfur (kröfur sem starfið gerir til
einstaklings) eru breytilegar eftir starfinu
sjálfu og einnig aðstæðum á vinnustað.
Hér er ekki um að ræða tæmandi yfirlit yfir
starfskröfur heldur er einungis fjallað um
nokkra þætti af þessum toga.
Reiknaðir voru meðaltalskvarðar á grund-
velli 15 spurninga um kröfur starfsins fyrir
veikindaleyfi, m.a. hvort starfið hafi falið í sér
tilfinningalega íþyngjandi aðstæður, hvort
viðkomandi hafi fengið verkefni að leysa
án þess að hafa nauðsynleg bjargráð, hvort
markmiðin með starfinu hafi verið skýr,
hvort vinnuálagið hafi verið svo ójafnt að
verkefnin hlóðust upp og hvort viðkomandi
hafði of mikið að gera í vinnunni.
Á mynd 6 sjáum við að svipað hlutfall
launþega, námsmanna og atvinnuleitenda
og langveikra sagði að starfið hafi oft gert
tilfinningalegar kröfur til þeirra (34-35%).
Svipað má segja um svör við spurningum
um kröfur um afköst í starfi (51-54%) og
óskýr starfshlutverk (18-21%).
Þegar litið er til krafna um ákvarðanir í
starfi eru atvinnuleitendur og námsmenn
(46%) hlutfallslega ólíklegri en launþegar og
langveikir til að segja það hafi oft átt við (54-
56%). Athygli vekur að meirihluti svarenda
í hópunum þremur segja að starfshlutverk
þeirra hafi verið ágætlega skýrt og eru
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Tilfinningalegar
kröfur í starfi
Kröfur um ákvarðanir
í starfi
Kröfur um afköst
í starfi
Óskýrt
starfshlutverk
Skýrt hlutverk í
starfi
35%
54% 54%
21%
74%
35%
56%
51%
21%
76%
34%
46%
51%
18%
80%
Mynd 7
atvinnuleitendur og námsmenn þar hlut-
fallslega flestir (80%).
Mat á vinnuálagi (e. Workload)
Á mynd 7 sjáum við niðurstöður um afstöðu
svarenda við sex spurningum um álags-
þætti sem tengjast starfinu og aðskilnaði
vinnu og einkalífs. Spurningarnar sem
kvarðinn byggir á eru: Fannst þér starfið
valda þér streitu, upplifðir þú álag eða
streitu í starfi vegna fjárhagslegrar
ábyrgðar, fannst þér kröfur sem gerðar
voru í starfi þínu trufla fjölskyldulíf þitt,
fannst þér að kröfur sem fjölskyldulíf þitt
gerði til þín hafi truflað starf þitt, óttaðist
þú að gera mistök í starfi sem hefðu getað
valdið tjóni og kom það fyrir að þig langaði
ekki í vinnuna við upphaf vinnudags?
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Starfið olli streitu Álag vegna
fjárhagslegrar
ábyrgðar
Kröfur í starfi
trufluðu
fjölskyldulíf
Kröfur
fjölskyldulífs
trufluðu starfið
Ótti við mistök í
starfi
Langaði ekki í
vinnuna við upphaf
vinnudags
20%
14%17%
58% 58%
53%
28%
18%21%
25%
17% 20%
15%
27%
18%
35%
39% 40%
Starfskröfur
Hlutfall sem segist hafa upplifað eftirfarandi oft
Álag í starfi.
Hlutfall sem segist hafa upplifað oft
Í námi eða atvinnuleit Langveikir Launþegi
Í námi eða atvinnuleit Langveikir Launþegi
63virk.is