Morgunblaðið - 10.05.1994, Blaðsíða 16

16 ÞRIÐJUDAGUR 10. MAÍ 1994
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Deila um þjóðaratkvæði
eykur enn vanda Majors
Lundúnum. Reuter, The Daily Telegraph.
STJÓRN breska íhaldsflokksins varð fyrir enn einu áfallinu um helg-
ina þegar skýrt var frá nýju kynlífshneyksli innan þingflokksins og
upp kom deila meðal íhaldsmanna um hvort efna bæri til þjóðarat-
kvæðis um peningalegan samruna Evrópusambandsríkjanna.
Þingmaðurinn Michael Brown
sagði af sér sem einn af „þingvörð-
um“ íhaldsmanna, en þeir hafa þann
starfa að halda uppi flokksaga á
meðal þingmanna. Astæða afsagn-
arinnar er að dagblaðið The News
of the World hafði skýrt frá því að
þingmaðurinn hefði átt í ástarsam-
bandi við annan karlmann, tvítugan
háskólanema. Brown vísaði þessu á
bug og sagðist ætla að höfða mál
gegn blaðinu.
John Major forsætisráðherra og
helstu ráðherrar hans komu saman
í gær til að ræða hvemig standa
bæri að kosningabaráttunni vegna
kosninganna til Evrópuþingsins 9.
júní. Fái íhaldsflokkurinn þar sömu
útreið og í sveitarstjórnarkosning-
unum í vikunni sem leið er talið að
Major verði að víkja sem forsætis-
ráðherra.
Þótt ráðherrar í stjórninni hafi
lýst yfír stuðningi við Major og reynt
að gera lítið úr vangaveltum um
mótframboð gegn honum í haust
eru atkvæðamiklir þingmenn þegar
teknir að ræða hvernig forsætisráð-
herrann geti sagt af sér með reisn
gjaldi flokkurinn afhroð í júní.
Líkur era á að svo verði sam-
kvæmt skoðanakönnun, sem birt var
í Sunday Times á sunnudag. Þar fær
íhaldsflokkurinn aðeins 12 sæti á
Evrópuþinginu í kosningunum í júní,
en Verkamannaflokkurinn 56 og
Fijálslyndir demókratar 14.
Óleysanleg deila?
Fijálslyndir demókratar hafa
ákveðið að krefjast þess að efnt
verði til þjóðaratkvæðis um einn
sameiginlegan gjaldmiðil Evrópu-
sambandsins og talið er að það verði
eitt af helstu kosningamálunum.
Innan Ihaldsflokksins er kominn
upp ágreiningur um hvort efna eigi
til þjóðaratkvæðis um málið. „Þetta
er eina leiðin til að leysa deiluna
innan flokksins,“ sagði Norman
Lamont, sem Major vék úr embætti
fjármálaráðaherra í fyrra.
Major tók hugmyndinni fálega
og fyrstu viðbrögð flokksforystunn-
ar benda til þess að þjóðaratkvæði
myndi aðeins leiða til enn dýpri
ágreinings. Margir þingmenn
íhaldsflokksins óttast að deilan um
Evrópumálin sé svo djúpstæð að
ógjörningur sé að leysa hana. Hún
verði hvorki leyst með þjóðarat-
kvæði né nýjum leiðtoga.
Miðflokkur-
inn styður
ESB-aðild
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
MIÐSTJÓRN sænska Miðflokksins
greiddi um helgina atkvæði um
stuðning við aðild Svía að Evrópu-
sambandinu. Alls greiddu 184 at-
kvæði með aðild, en 92 vora á móti.
Olof Johannsson formaður
flokksins o g umhverfisráðherra
hefur nýlega lýst yfir stuðningi sín-
um við aðild, eftir miklar efasemd-
ir. Andstæðingar ESB innan Mið-
flokksins segja, að stjórn flokksins
sé ekki í neinum tengslum við kjós-
endur flokksins, sem séu flestir
andvígir ESB-aðild.
Flokkurinn á mest fylgi úti á
landsbyggðinni og er að upprana
bændaflokkur. Samkvæmt skoð-
anakönnunum vantar enn nokkuð
upp á að ESB-aðild eigi stuðning
meirihluta sænskra kjósenda.
Refsiaðgerðir gegn Haitístjórn hertar
Stefnubr eyting í
málum bátafólks
Washington. Reuter.
Palestínulögreglan
bíður átekta
BILL Clinton, forseti Bandaríkj-
anna, tilkynnti um helgina, að
haitísku bátafólki yrði ekki snúið
við aftur fyrr en gengið hefði ver-
ið úr skugga um, að það ætti ekki
yfír höfði sér ofsóknir í heimaland-
inu. Hefur sú venja að senda fólk-
ið strax heim þótt bera keim af
kynþáttahatri.
Bátafólk frá Haití verður áfram
sent aftur til síns heima um nokk-
urra vikna skeið en síðan er gert
ráð fyrir, að það geti skýrt sitt mál
um borð í bandarísku herskipi eða
í einhveiju þriðja landi á þessum
slóðum. Munu þeir fá pólitískt hæli,
sem geta sýnt fram á, að þeir séu
ofsóttir af stjórnvöldum í landinu
en þeir, sem eru í leit að betri lífs-
kjöram, verða sendir heim. Samuel
Berger, einn af öryggisráðgjöfum
Clintons, segir, að aðeins um 5%
Haitíbúa, sem vilja fá hæli í Banda-
ríkjunum, uppfylli skilyrði þar að
lútandi.
Síðastliðinn föstudag samþykkti
Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna að
herða refsiaðgerðir gegn herfor-
ingjastjórninni á Haití 21. maí nk.
nema hún hafi þá samþykkt að láta
völdin í hendur Jean-Bertrand Ar-
istide forseta, sem hún steypti af
stóli 1991. Raoul Cedras, oddviti
herforingjanna, sagði í viðtah við
NBC-sjónvarpsstöðina bandarísku,
að auknar refsiaðgerðir myndu
engu breyta en lagði áherslu á, að
hann væri fús til viðræðna.
Abdel-Aziz Abdel-Ghani, sem
sæti á í öryggiráði Ali Abdullah
Salehs forseta Jemen's, sagði í gær,
að deild úr norðanhemum væri
komin inn í eitt úthverfi Adenborg-
ar og aðrar sæktu að borginni úr
öðrum áttum. Vísaði hann jafn-
framt á bug fullyrðingum sunnan-
manna um að þeir hefðu hrakið
PALESTÍNSKIR lögreglumenn
bíða átekta í búðum sínum við
Allenby-brú eftir þriggja daga
ferð frá Irak. Lögreglusveitinni
er ætlað að halda uppi lögum og
reglu í Jeríkó. Búist var við að
lögreglumennirnir myndu koma
á áætiunarstaði á Gaza-svæðinu
í gær en seinkun verður á komu
sveitanna til Jeríkó vegna þess
að undirbúningi fyrir komu
hermenn norðurhlutans á flótta. Þá
sagði hann, að sunnanmenn hefðu
skotið 15 Scud-eldflaugum á norð-
urhluta landsins, þar á meðal á
heimabæ Salehs forseta. Her norð-
urhlutans er miklu fjölmennari en
sá í suðurhlutanum en herfræðingar
á Vesturlöndum segja, að borgara-
styijöldin geti staðið lengi vegna
þeirra er ekki lokið. Alls eru um
9.000 manns í lögreglu Palestínu-
manna og áttu þeir að hefja lög-
gæslu innan sólarhrings frá und-
irritun samnings Israela og
Frelsissamtaka Palestínu þann
4. maí-sl. í Kaíró. Tafir þær sem
orðið hafa á því hafa ýtt undir
spennu, þar sem margir Palest-
ínumenn efast um hug Israels-
manna að baki samningnum.
þess hve landið er erfitt yfirferðar.
Norður- og Suður-Jemen vora
sameinuð 1990 en samskipti leið-
toganna, Salehs forseta og Ali Sal-
em al-Baidhs varaforseta frá suður-
hlutanum hafa einkennst af fullum
fjandskap. Hefur margoft komið til
átaka með heijum landshlutanna á
þessu ári en orrustan, sem nú er
háð um Aden, höfuðstað suðurhlut-
ans, getur skorið úr um hvort Jem-
en verður eitt eða tvö ríki í framtíð-
inni.
■ Miðopna: í mestri hættu
Orrustan um Aden
getur ráðið úrslitum
Sanaa. Reuter.
NORÐUR- og Suður-Jemenar hrósuðu hvorirtveggju sigri í gær í átökun-
um um hafnarborgina Aden og að sögn þeirra síðarnefndu flýðu hermenn
norðanmanna „eins og hræddir kettir“ fyrir gagnsókn suður-jemenska
hersins. Norðanmenn aftur á móti segja her sinn vera kominn inn í út-
hverfi borgarinnar. Þúsundir erlendra ríkisborgara hafa verið fluttar frá
Jemen síðustu daga.
VES býður
til sam-
starfs
VESTUR-Evrópusambandið
(VES) býr sig nú undir að opna
dyr sínar fyrir fyrram kommúrn
istaríkjum Austur-Evrópu. I
gær bauð sambandið ríkjunum
að ganga til samstarfs á póli-
tískum og hemaðarlegum
grundvelli og verður þeim boðin
aukaaðild að sambandinu. Mun
það samstarf ná enn lengra en
Friðarsamstarf NATO.
Læsti flugstjóm-
arklefanum
FLUGSTJÓRI kúbverskrar
flugvélar á leið frá Kúbu til
Bahama, læsti sig á sunnudag
inni í flugstjórnarklefanum og
flaug til Miami þar sem hann
bað um pólitískt hæli. Sextán
farþegar voru um borð í vél-
inni. Aðrir í áhöfninni sneru til
Kúbu.
Kaupsýslu-
maður sigrar
í Panama
ALLT stefnir
í sigur auð-
ugs kaup-
sýslumanns í
forsetakosn-
ingunum í
Panama. Er
90% atkvæða
höfðu verið
talin var Er-
nesto Perez
Balladares
efstur með 33,2%. Næst var
ekkja fyrrum forseta, Mireya
Moscoso de Gruber, með 28,9%.
Weizman og
Arafat hittast
EZER Weizman, forseti ísraels,
og Yasser Arafat, leiðtogi
Frelsissamtaka Palestínu, hitt-
ust í fyrsta sinn í gær. Þeir eru
í Suður-Afríku til að vera við-
staddir embættistöku Nelsons
Mandela.
Hungursneyð
í Eþíópíu
FORSÆTISRÁÐHERRA Eþí-
ópíu hefur beðið þjóðir heims
um að veita tafarlausa mat-
vælaaðstoð til tæplega sjö millj-
óna Eþíópíumanna, sem standa
frammi fyrir hungursneyð.
Páfi á fætur
JÓHANNES Páll páfi, sem fót-
brotnaði fyrir 11 dögum, fór á
fætur í gær og gekk um með
aðstoð göngugrindar. Er líðan
páfa, sem er 73 ára, eftir atvik-
um góð.
George Pepp-
ard látinn
LEIKARINN
George
Peppard lést
í Lns Angeles
á sunnudags-
kvöld úr
lungnabólgu.
Peppard,
sem var 65
ára, var
þekktastur
fyrir leik sinn
í „Breakfast at Tiffany’s" þar
sem hann lék á móti Audrey
Hepburn.