Morgunblaðið - 08.12.2000, Síða 10

10 FÖSTUDAGUR 8. DESEMBER 2000
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Utandagskrárumræða á Alþingi í gær um ráðstafanir ríkisstjórnarinnar í húsnæðismálum
Félagsmála-
ráðherra
harðlega
gagnrýndur
PÁLL Pétursson, félagsmálaráð-
herra, var harðlega gagnrýndur af
stjórnarandstæðingum fyrir breyt-
ingar á félagslega íbúðakeríinu við
utandagskrárumræðu á Alþingi í gær
og því haldið fram að ófremdarástand
ríkti víða í húsnæðismálum. Félags-
málaráðherra sagði að óhjákvæmi-
legt hefði verið að gera breytingar í
þessum efnum, þar sem Byggingar-
sjóður verkamanna hefði verið langt
kominn með að éta upp eigið fé Bygg-
ingarsjóðs ríkisins og hann væri
stoltur af þeim breytingum sem gerð-
ar hefðu verið í þessum efnum.
Ögmundur Jónasson, þingmaður
Vinstri hreyfmgarinnar - græns
framboðs, hóf umræðuna og sagði
tvær ástæður fyrir því að hann hefði
óskað eftir henni. Annars vegar
vegna þess að ástandið í húsnæðis-
málum nú væri verra en jafnvel
verstu hrakspár gerðu ráð fyrir þeg-
ar breytingar hefðu verið gerðar á
húsnæðiskerfinu fyrir tveimur árum.
Hin ástæðan væri sú að samkvæmt
fjárlagafrumvarpinu sem farið hefði í
gegnum tvær umræður lægi ekkert
fyrir um hvemig stuðningi ríkisins
við félagslegar leiguíbúðir yrði háttað
að öðru leyti en að til stæði að skera
niður framlag úr 100 milljónum kr. í
50 milljónir kr.. Ekkert hefði verið
hægt að fá uppgefið um það hvemig
þessum stuðningi ætti að vera háttað,
en í fjárlagafrumvarpinu væri talað
um að stuðningurinn skyldi vera í for-
mi stofnkostnaðarstyrkja eða húsa-
leigubóta.
Ögmundur sagði jafnframt að hjá
Félagsþjónustunni í Reykjavík væra
Alþingi
Oagskrá
ÞINGFUNDUR hefst kl. 10.30
í dag. Til umræðu verður
frumvarp tii fjárlaga 2001.
Þriðja og síðasta umræða.
ALÞINGI
571 á biðlista, 400 hjá Öryrkjabanda-
laginu, hjá Félagsstofnun stúdenta
biðu 200 manns eftir húsnæði, 70
væra á biðlista hjá Byggingarfélagi
námsmanna og hjá einstæðum for-
eldram væra það 30. Þessir listar
væra ekki tæmandi, til að mynda
hvað varðaði önnur sveitarfélög. „Það
er ljóst að þúsundir manna era í hús-
næðishrakningum og þegar þessar
biðraðir eftir félagslegu leiguhús-
næði era skoðaðar þá kemur í ljós að
mörg hundrað manns, ekki síst hér á
suðvesturhominu, era bókstaflega á
götunni. Þessir biðlistar segja aðeins
hálfan sannleikann því þeir sem ekki
komast inn í leiguhúsnæði basla
margir hverjir við að kaupa íbúðir á
markaðsvöxtum. Húsbréfin era veitt
á 5,1% vöxtum auk verðbóta sem era
önnur 5% til viðbótar og síðan koma
afföllin sem nú era um 9%. Þau
þrýsta verðinu upp og auka enn á
klyfjamar," sagði Ógmundur.
Páll Pétursson, félagsmálaráð-
hema, sagði að íbúðalánasjóður
myndi geta svarað jákvætt öllum um-
sóknum um kaup eða byggingu leigu-
íbúða á árinu 2001. 633 umsóknir
væra komnar og þar af væra 100 frá
Félagsbústöðum í Reykjavík. Þeir
hafi fengið lánsloforð fyrir hundrað
íbúðum á þessu ári, en hefðu aðeins
nýtt 62 þeirra 14. nóvember síðastlið-
inn. 38 loforð stæðu eftír og þau bætt-
ust við á næsta ári. Önnur sveitar-
félög hefðu sótt um lán til 74 íbúða og
félagasamtök hefðu sótt um lán til
Morgunblaðið/Þorkell
Einar Már Sigurðarson, þingmaður Samfylkingarinnar, ræðir við Halldór Blöndal, forseta Alþingis.
459 íbúða og þar bæri hæst náms-
menn, Öryrkjabandalagið, Búseta
o.fl.
Páll sagði að húsaleigubætur hefðu
verið rýmkaðar um síðustu áramót
og aukið tíllit tekið til fjölskyldust-
ærðar. Hann myndi flytja framvarp
um breytingu á húsaleigubótum fljót-
lega eftir áramót, þar sem minnkuð
yrðu skilyrði um fjölskyldutengsl auk
ýmissa fleiri atriða. Þá væri verið að
hækka frítekjumark vegna húsa-
leigubóta úr 1,6 milljónum kr. í 2 mil-
ljónir. Þá myndi hámark húsaleigu-
bóta hækka úr 25 þúsundum kr. í 35
þúsund kr. á mánuði og efri mörk
leigutillits yrðu hækkuð úr 45 þús, í
50 þús. Samtals færa 600 milljónir kr.
til húsaleigubóta nú.
Þá sagði Páll að í ráði væri að
greiða sveitarfélögum stofnstyrk
vegna byggingar eða kaupa leigu-
íbúða og heimild væri sett í 7. gr fjár-
laga næsta árs að verja tii þess fjár-
munum að undangengnum samn-
ingum við Samband íslenskra
sveitarfélaga.
Páll sagði að vextir af nýjum lánum
til léiguíbúða yrðu innan við 5% á
næsta ári. Ekki yrðu markaðsvextir á
þessum lánum á næsta ári og vaxta-
breytingar á eldri lánum í hinu fé-
lagslega kerfi væra ekki fyrirhugað-
ar.
1.900 ábiðlista
Jóhanna Sigui-ðardóttir, þingmað-
ur Samfylkingarinnar, sagði að sam-
kvæmt skýrslu starfshóps félags-
málaráðherra frá því í vor væru 1.900
einstaklingar og fjölskyldur á biðlista
eftír leiguíbúðum hjá sveitarfélögum
og félagasamtökum. Hækkun vaxta á
lánum til leiguíbúða úr 1% eins og
þeir hefðu verið síðastliðin 25 ár í
3,9% á þessu ári væra að ganga af
leigumarkaðnum dauðum. Enn eigi
að hækka vextina nálægt markaðs-
vöxtum og afleiðingamar komi fi-am í
skýrslu starfshóps félagsmálaráð-
herra. Leiga á íbúð sem kosti 7,6
millj. kr. muni hækka um um 80%, úr
25 þús. kr. í 45 þús. kr. á mánuði að
frádregnum húsaleigubótum eftir
skatt verði ekkert að gert. I skýrsl-
unni sé lagt til að húsaleigubætur og
stofnstyrkir til framkvæmdaaðila
komi í staðinn. „Svikin loforð ráð-
herrans við láglaunafólk sem þúsund-
um saman stendur nú í biðröð eftir
leiguíbúðum birtast í fjárlagafram-
varpinu en framlög þar duga fyrir
100 þúsund kr. stofnstyrk á hveija
leiguíbúð þegar útreikningar sýna að
2-3 milljónir þarf í stofnstyrk á
hverja íbúð til að leigjendur verði
jafnsettir ef vextír hækka nú til dæm-
is í 5%,“ sagði Jóhanna.
Ambjörg Sveinsdóttir, þingmaður
Sjálfstæðisflokksins á Austm-landi,
sagði að félagslega íbúðakerfið hefði
verið komið að fótum fram og rík
ástæða til þess að gera á því breyt-
ingar. Byggingarsjóður verkamanna
sem séð hefði um lánveitingar til fé-
lagslegra eignaríbúða og félagslegra
leiguíbúða hefði stefnt þráðbeint í
gjaldþrot. Fyrir hafi legið að greiða
hefði þurft miklar fjárhæðir úr ríkis-
sjóði til sjóðsins ef viðhalda hefði átt
því kerfi og því fé sé betur varið til
annarra hluta. Kerfið hafi haft ótal-
marga galla, bæði fyrir sveitarfélögin
og þá einstaklinga sem hafi átt að
njóta góðs af kerfinu.
„Kerfið var þess vegna bam síns
tíma og mjög erfitt var að fá heildar-
sýn yfir þá félagslegu aðstoð sem var
verið að veita með því kerfi. Það er
mun eðlilegri leið sem nú er farin að
íbúðalánasjóður sé rekinn með þeim
hættí að hann standi undir sér,“ sagði
Ambjörg.
Hún sagði að íbúðalánasjóði væri
ætlað að veita lán meðal annars til
sveitarfélaga og félagasamtaka til
byggingar og kaupa á leiguhúsnæði.
Einstaklingamir fengju síðan húsa-
leigubætur til að koma til móts við
kostnað og væri í þem efnum tekið til-
lit til fjárhags og fjölskyldusamsetn-
ingar. Afkastageta núverandi kerfis
væri mun meiri en gamla kerfisins og
niðurstaðan væri því sú að það að-
stoðaði mun fleira fólk en áður hefði
verið.
Steingrímur Sigfússon, þingmaður
Vinstri hreyfingarinnar - græns
framboðs, sagði að rfldsstjórnar Dav-
íðs Oddssonar með félagsmála-
ráðherra í broddi fylkingar yrði lengi
minnst sem rfldsstjómarinnar sem
lagði niður félagslega húsnæðiskerfið
á Islandi. Afleiðingarnar hefðu sann-
arlega ekki látíð á sér standa því að-
staða lágtekjufólks til húsnæðisöflun-
ar hefði stórversnað.
Islenskt
sjónvarpsefni
verðitextað
TILLAGA tíl þingsályktunar um
textun íslensks sjónvarpsefnis hefur
verið lögð fram á Alþingi. Fyrsti
flutningsmaður er Sigríður Jóhann-
esdóttir, þingmaður Samfylkingar-
innar, en meðflutningsmenn era
fjórir aðrir þingmenn úr hinum
þingflokkum Alþingis. Meginefni til-
lögunnar er að Alþingi álykti að fela
menntamálaráðherra að beita sér
fyrir því að íslenskt sjónvarpsefni
verði textað eftir því sem við verður
komið til hagsbóta fyrir heyrnar-
dauft fólk. Er þess jafnframt getið
að heymardauft fólk eigi við núver-
andi aðstæður erfitt með að fylgjast
með íslensku efni í sjónvarpi.
I greinargerð segir m.a. að mörg-
um finnist orðið brýnt jafnréttismál
að texta íslenskt sjónvarpsefni eftir
því sem við verður komið. Slíkt hafi
tíðkast í nágrannalöndum okkar og
sumum nokkuð lengi. Þá er þess
getið að alls sé talið að um 25 til 30
þúsund Islendingar séu heyrnar-
skertir og að sá hópur sé sennilega
stærsti hópur fatlaðra í samfélag-
inu.
Siðasta umræða um frumvarp til fjárlaga 2001 á Alþingi í dag
Tekjuafgangur næsta árs
verður um 33,9 milljarðar
RÍKISSJÓÐUR verður rekinn
með um það bil 33,9 milljarða
króna tekjuafgangi á næsta ári
miðað við þær breytingatillögur
sem meirihluti fjárlaganefndar
Alþingis hefur lagt fram á Alþingi
fyrir þriðju og síðustu umræðu
um frumvarp til fjárlaga 2001. I
fjárlagafrumvarpinu sem lagt var
fram á Alþingi í haust var hins
vegar gert ráð fyrir 30,3 milljarða
kr. tekjuafgangi. Þriðja og síðasta
umræða um fjárlög næsta árs fer
fram á Alþingi í dag. Samkvæmt
þeim tillögum sem nú liggja fyrir
verða tekjur ríkissjóðs á næsta
ári rúmlega 253 milljarðar kr. og
útgjöld um 219 milljarðar kr.
I breytingartillögum meirihlut-
ans sem lagðar voru fram á Al-
þingi í gærkvöldi er reiknað með
því að tekjur af sölu eigna verði
um 8,2 milljörðum kr. meiri en
gert var ráð fyrir í fjárlagafram-
varpinu í haust. Meginhluta
þeirra tekna á að afla með sölu á
a.m.k. 20% hlutafjár í Landssíma
íslands hf. Samtals er því reiknað
með að tekjur af sölu eigna verði
um 15,5 milljarðar kr. á næsta
ári.
Þá er í breytingartillögunum
reiknað með því að útgjöld hækki
um 5,4 milljarða frá því sem gert
var ráð fyrir í fjárlagafrumvarp-
inu eftir aðra umræðu. Að sögn
Jóns Kristjánssonar, formanns
fjárlaganefndar Alþingis, er
stærstur hluti þeirra útgjalda til
kominn vegna meiri vaxta á inn-
lendum lánum en upphaflega var
gert ráð fyrir eða vaxta upp á um
3,2 milljarða kr. Auk þess era
tekjuskattar lögaðila, þ.e. fyrir-
tækja, um 2,7 milljörðum kr.
lægri en upphaflega var gert ráð
fyrir (vegna lakari afkomu fyrir-
tækja á þessu ári), en skattar á
tekjur einstaklinga um 1,6 millj-
örðum kr. hærri en ráð var gert
fyrir.
40 milljónir vegna
vöktunar á Suðurlandi
Af einstökum útgjaldatillögum
meirihluta fjárlaganefndar fyrir
þriðju umræðu má nefna 150
m.kr. tímabundið framlag til
Landspítala - háskólasjúkrahúss
vegna greiðslu kostnaðar við sam-
einingu Ríkisspítala og Sjúkra-
húss Reykjavíkur. Þá má nefna
um 67 m.kr. hækkun á bein-
greiðslu til bænda vegna mjólkur-
framleiðslu, um 66 m.kr. hækkun
á framlagi til Búnaðarsjóðs og um
30 m.kr. hækkun á framlagi til
Lánasjóðs landbúnaðarins.
Ennfremur má nefna um 40
m.kr. fjárveitingu sem varið verði
til að mæta kostnaði við vöktun
og rannsóknir í kjölfar jarð-
skjálfta á Suðurlandi. Auk þess
um 10 m.kr. fjárveitingu til undir-
búnings stofnun þjóðgarðs á ut-
anverðu Snæfellsnesi og um 25
m.kr. hækkun á framlagi til
virkjanarannsókna til að flýta
framkvæmd rammaáætlunar um
nýtingu vatnsafls og jarðvarma.