Morgunblaðið - 08.12.2000, Síða 13

MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
FÖSTUDAGUR 8. DESEMBER 2000 13
Halldór Asgrímsson ræddi einkavæðingu ríkisfyrirtækja á borgarafundi
Bjóða þarf innlendum
fjárfestum þann kost
HALLDÓR Ásgrímsson, utanríkis-
ráðherra og formaður Framsóknar-
flokksins, sagði á borgarafundi sem
Framsóknarflokkurinn stóð fyrir á
Grand Hóteli í gær, að afstaða ís-
lendinga til Evrópusambandsins
væri stærsta pólitíska úrlausnarefnið
sem þjóðin stæði frammi fyrir.
HaUdór sagði að hættumerki væru
uppi í íslensku efnahagslífi. Hér ríkti
of mikil verðbólga og viðskiptahalli. I
þessu samhengi yrði að skoða fram-
tíðina og ná niður verðbólgu. Efna-
hagslífið hefði verið á svo mikilli ferð
að hætta væri á að hlutir færu úr
böndunum. Hann sagði að gæta yrði
aðhalds í ríkisfjármálum og þess að
of mikið fjármagn færi ekki úr landi
eða í það minnsta að fjármagn kæmi
inn í landið í staðinn. Þetta skipti
meginmáli í stjórnun efnahagslífsins.
Nauðsynlegt væri að fjármagna
þann viðskiptahalla sem nú væri með
einhverjum hætti.
Halldór sagði að það væri í þessu
ljósi sem stjómvöld skoðuðu nú
næstu skref í einkavæðingu ríkisfyr-
irtækja.
„Það er alveg ljóst að við þuifum á
því að halda á næsta ári, m.a. vegna
stöðu efnahagsmála, að selja hluta af
þessum eignum til þess að skapa
fjárfestingartækifæri fyrir innlenda
aðila eins og lífeyrissjóðina."
Halldór sagði að unnið hefði verið
mikið starf að undirbúningi að sölu á
Landssíma Islands. Trúnaðarmenn
stjómarflokkanna væm langt komn-
ir í sínum störfum og taldi Halldór
ástæðu til að ætla að fullt samkomu-
lag næðist milli stjórnai'flokkanna
um það hvemig staðið yrði að sölu
Landssímans strax á næsta ári.
„Þetta er reyndar nauðsynlegt til
þess að við getum fjármagnað fjár-
lögin og viðskiptahallann. Sérfræð-
ingar í efnahagsmálum era sammála
um að það þurfi að koma inn á mark-
aðinn slíkar eignir til þess að við get-
um gætt jafnvægis í okkar efnahags-
og atvinnumálum,“ sagði Halldór.
Hann sagði að meginmálið í dag
Hlutabréf í
Kaupþingi hf.
Sparisjóð-
ir nýttu
ekki for-
kaupsrétt
SPARISJÓÐIRNIR nýttu
sér ekki forkaupsrétt á
10,40% hlut Sparisjóðs vél-
stjóra í Kaupþingi en frestur
til að nýta forkaupsréttinn
rann út í gær.
í tilkynningu Verðbréfa-
þings Islands frá 28. nóvem-
ber síðastliðnum kom fram að
eftirtaldir aðilar væru kaup-
endur að eignarhlut Spari-
sjóðs vélstjóra í Kaupþingi ef
sparisjóðirnir nýttu ekki
forkaupsréttinn: Lífeyrissjóð-
ur verslunarmanna 4,39%,
Lífeyrissjóðurinn Framsýn
1,90%, Lífeyrissjóður starfs-
manna ríkisins 1,58%, Þróun-
arfélag íslands hf. 1,58% og
Lífeyrissjóður sjómanna
0,95%.
Guðmundur Hauksson, for-
maður stjórnar Kaupþings
hf., segir að góðir fjárfestar
komi inn í félagið og það sé
hluti af opnun þess. Stjórnin
sé því sátt við þróun mála.
Morgunblaðið/Kristinn
Halldór Ásgrímsson, formaður Framsóknarflokksins, vill umræður um Evrópusambandið.
væri að viðhalda stöðugleikanum og
gæta að því að hlutir færa ekki úr
böndum. Stjórnvöld legðu megin-
áherslu á það á næstunni með fjár-
lagaafgangi, sölu ríkisfyrirtækja og
með því að tryggja að fjármagn geti
verið áfram í landinu ásamt því að fá
meira erlent fjármagn inn í landið á
móti því sem færi út.
Halldór sagði að hið alþjóðlega
umhverfi væri farið að hafa meiri
áhrif hérlendis en margur hygði. „Ég
hef talið nauðsynlegt að við Islend-
ingar ræddum það hver staða okkar
er í Evrópu gagnvart brýnustu hags-
munamálum íslendinga. Hvernig við
getum best haft áhrif á þau mál og
hvaða stöðu við eigum að taka í sam-
félagi þjóðanna. Að mínu mati er
þetta stærsta pólitíska úrlausnarefni
sem við íslendingar stöndum frammi
fyrir á næstu árum.“
Hann sagði að í samræmi við nú-
tímalýðræði yrði að kryfja málið til
mergjar. „Við höfum tíma til þess og
við eigum að gera það alveg öfga-
laust.“ Halldór sagði að víða í Evrópu
væra teknar ákvarðanir um okkar
hagsmuni og í sumum tilvikum væra
Islendingar ekki aðilar að þeim
ákvörðunum.
Of háir vextir fyrir
íslenskt atvinnulíf
Halldór sagði að vextir hér á landi
væru miklu hærri en gengur og ger-
ist erlendis. „Þeir era orðnir svo
miklu hærri að ég sé ekki að íslenskt
atvinnulíf geti staðið undir því til
langframa. Það getur verið að það sé
hægt til skemmri tíma litið að gera
allt aðrai- arðsemiskröfur til ís-
lenskra fyrirtækja en gengur og ger-
ist erlendis. Við getum lagað þessa
stöðu með því að draga úr þenslunni,
fá meira fjármagn inn í landið,
minnka viðskiptahallann og þrýst-
inginn á gengið þannig að Seðlabank-
inn geti lækkað vexti sína á nýjan
leik. Það hefur verið mikilvægt að
verja gengi krónunnar til að koma í
veg fyrir verðbólgu en það hefur ver-
ið gert með því að hækka vexti mjög
mikið. Síðan er hin stóra spumingin:
Eigum við erindi inn í gjaldeyris-
samstarf Evrópu til þess að skapa
meira jafnvægi á okkar fjármála-
mörkuðum?" sagði Halldór og bætti
við að til þess að gera það þyrftum
við að ganga í Evrópusambandið.
„Það er afskaplega stór ákvörðun
en við þuríúm að velta því fyrir okkur
hvemig það verður fyrir okkur ís-
lendinga að standa utan Evrópu-
sambandsins þegar tveir þriðju við-
skipta okkar verða í evru. Hver
verður staða íslensku krónunnar við
þær aðstæður og hvert verður vaxta-
stig hérlendis miðað við erlendis? Ef
við stöndum fyrir utan eigum við á
hættu að missa fyrirtæki úr landi,“
sagði Halldór.
Halldór Ásgríms-
son um kennara-
verkfallið
Breyta
þarf
launa-
kerfí
kennara
HALLDÓR Asgrímsson utan-
ríkisráðherra sagði á borgara-
fundi sem Framsóknarflokkur-
inn í Reykjavík stóð fyrir í gær,
að rök hnigju að því að breyta
launakerfi kennara, og ljóst
væri að hækka þyrfti byrjunar-
laun þeirra. Hann kvaðst von-
ast til þess að verkfall fram-
haldsskólakennara leysist fyrir
jól en margt þyrfti að koma til
ætti það að takast, ekki einung-
is af hálfu ríkisvaldsins heldur
einnig þeirra sem eru í forsvari
fyrir framhaldsskólakennara.
„Ég held að allir viðurkenni
það að það þurfi að bæta kjör
framhaldsskólakennara. Þeir
hafa dregist aftur úr að sumu
leyti en launakerfi þeirra er
nokkuð sérstakt. Þeir fá sér-
staka hækkun eftir tíu ára
starf og nýja hækkun eftir 15
ára starf. Þeir fá sérstaka
hækkun við 55 ára aldur og
aðra við 60 ára aldur. Þetta er
ekki eins og gengur og gerist í
nútímasamfélagi. Byrjunar-
laun þeima era lág og ég held
að það þurfi að hækka þau. En
vera má að einnig þurfi að
jafna laununum meira yfir æv-
ina. Ég held að það sé ekki í
takt við nútímann að launin
hækki eftir því sem menn eld-
ast. Þegar menn era farnir að
nálgast sextugsaldurinn þola
þeir almennt frekar lægri laun
en þeir þurftu þegar þeir voru
að koma undir sig fótunum.
Einnig hefur verið byggt upp
allt annað eftirlauna- og lífeyr-
iskerfi en þekktist áður fyrr.
Mér sýnist því að öll rök hnígi
að því að breyta í einhverju
launakerfi kennara," sagði
Halldór.
Borgarstjóri kynnti tillögur um Reykj avíkurflug-völl í borgarstjórn
Segir atkvæðagreiðslu
þátt í að þróa lýðræðið
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir
borgarstjóri sagði á borgarstjórn-
arfundi í gær að fyrirhuguð at-
kvæðagreiðsla um framtíðarnýt-
ingu Vatnsmýrar og staðsetningu
Reykjavíkurflugvallar væri þáttur í
að þróa lýðræði og gefa borgarbú-
um kost á að taka þátt í stefnumót-
un. Borgarstjóri kynnti tillögur
meirihluta sérfræðihóps sem undir-
búið hefur atkvæðagreiðsluna og
kannað kosti varðandi málið. Ólafur
F. Magnússon borgarfulltrúi lýsti
sig andvígan atkvæðagreiðslu.
Borgarstjóri rakti tillögur meiri-
hluta sérfræðihópsins um fjóra
kosti í framtíðarskipan flugvallar-
ins en þær eru að Reykjavíkurflug-
völlur verði áfram á sínum stað,
legu norður-suður-brautar verði
breytt, innanlandsflugið flutt til
Keflavíkur eða byggður nýr völlur á
höfuðborgarsvæðinu. Sagði borgar-
stjóri meirihluta hópsins telja raun-
hæft að kjósa um fleiri kosti en tvo,
þ.e. hvort völlurinn yrði fluttur eða
áfram á sama stað, fýsilegt væri
einnig taldið að kanna nýja staði á
höfuðborgarsvæðinu fyrir nýjan
flugvöll. Sagði hún ýmsa kosti og
galla á tillögunum, þær væra mis-
dýrar og skiluðu borginni misjafn-
lega miklu landi. Borgarstjóri gat
þess einnig að tveir úr sérfræði-
hópnum hefðu skilað séráliti og hún
minnti og á að væntanleg væri loka-
skýrsla sérfræðihópsins.
Ingibjörg Sólrún sagði mikilvægt
að fá fram sjónarmið landsbyggðar-
innar og því væri hún sammála
þeirri hugmynd meirihluta sér-
fræðihópsins að efna til skoðana-
könnunar meðal íbúa á landsbyggð-
inni. Hún sagði fyrirhugaða
atkvæðagreiðslu hafa margþætt
gildi, hún væri skref í þá átt að þróa
lýðræðishefð, hún gæfi fólki tæki-
færi til að taka afstöðu og væri
hvati til að skoða málið frá sem
ólíkustum sjónarhóli.
Hrannar B. Arnarsson, einn
borgarfulltrúa Reykjavíkurlistans,
sagði tillögur sérfræðihópsins hafa
skilað af sér nýjum flötum í umræð-
unni um framtíð flugvallarins sem
ræða þyrfti nánar. Hann tók undir
með borgarstjóra og sagði at-
kvæðagreiðsluna stórt skref í lýð-
ræðisátt með því að leitað væri til
borgarbúa eftir áliti, oftar en á fjög-
urra ára fresti í sveitarstjórnar-
kosningum.
Ólafur F. Magnússon, einn borg-
arfulltrúa Sjálfstæðisflokksins,
gerði öryggismál að umtalsefni og
vitnaði til álits sjúkraflutningaráðs
þess efnis að yrði Reykjavíkurflug-
völlur lagður af myndi það draga úr
öryggi og möguleikum vegna
sjúkrafiugs þar sem flugvöllur yrði
að vera nærri sjúkrahúsum borgar-
innar. Borgarfulltrúinn óskaði að
eftirfarandi yrði bókað:
„Með því að efna til atkvæða-
greiðslu meðal Reykvíkinga um
hugsanlegan flutning á starfsemi
Reykjavíkurflugvallar til Keflavík-
ur era borgaryfirvöld í senn að
víkja sér undan ábyrgð og um leið
stefna í hættu mikilvægum öryggis-
hagsmunum Reykvíkinga og ann-
arra landsmanna. Ég átel þessi
vinnubrögð harðlega."
Telur tillögurnar óljósar
Inga Jóna Þórðardóttir, oddviti
sjálfstæðismanna í borgarstjórn,
sagði að í tillögurnar vantaði
greiningu á kostunum sem greiða
ætti atkvæði um og áhrifum þeirra
á umhverfismál, ferðamál, þróun-
armöguleika Reykjavíkur og fleiri
þætti sem ekki væri búið að gera
borgarráði grein fyrir. Sagði hún
þessa niðurstöðu sýna í hnotskurn
í hvaða vandræðagang málið væri
komið. Lykilatriði varðandi at-
kvæðagreiðslu væri að ljóst væri
um hvað ætti að kjósa, kostir yrðu
að vera mjög skýrir og afgerandi.
Tillaga meirihluta sérfræðihópsins
fæli það ekki í sér, þær væru óljós-
ar og það væri að sínu mati sér-
stakt að sérfræðihópur skyldi setja
fram svo óskýrar tillögur. Til
dæmis einn kostur sem nefndur
væri, að flytja ætti innanlandsflug-
ið á nýjan flugvöll í nágrenni
Reykjavíkur. Taldi hún atkvæða-
greiðsluna sýndarmennsku, málið
allt hið vandræðalegasta fyrir
borgaryfirvöld og engan veginn
tímabært að ákveða nokkuð um
framtíð flugvallar þar sem 16 ár
væru þar til skipulagstíminn rynni
út.