Morgunblaðið - 08.12.2000, Qupperneq 32

32 FÖSTUDAGUR 8. DESEMBER 2000
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Uppgangur hægriöfgamanna
í Rúmeníu veldur áhyggjum
Blaðamönnum
hótað með
þrælabúðavist
Búkarcst. AFP, Reuters.
Italskt kennaraverkfall
HÆGRIOFGAMAÐURINN Com-
eliu Vadim Tudor, leiðtogi Stórrúm-
enska flokksins, hefur síðustu daga
haft í hótunum við
blaðamenn í
Rúmeníu og ann-
ar fulltrúi flokks-
ins hótaði að
senda þá í þræla-
búðir. Veldur
uppgangur
hægriöfgamanna
í Rúmeníu mikl-
um áhyggjum þar
í landi og víðar en
Tudor mun takast á við Ion Iliescu,
fyrrverandi forseta og leiðtoga jafn-
aðarmanna, í síðari umferð forseta-
kosninganna á sunnudag.
I fyrri umferð forsetakosninganna
26. nóvember sl. fékk Iliescu 36,35%
atkvæða og er honum almennt spáð
sigri í síðari umferðinni á sunnudag.
Mikill sigur Tudors og Stórrúmenska
flokksins skaut hins vegar mörgum
skelk í bringu því að hann fékk
28,34% atkvæða en hafði aðeins verið
spáð 14% í skoðanakönnunum. I
kosningunum fyrir fimm árum fékk
hann 5% atkvæða.
í þingkosningunum 26. nóvember
fékk jafnaðarmannaflokkur Iliescus
37% atkvæða og Stórrúmenski flokk-
urinn varð í öðru sæti með 20%.
Árásir á blaðamenn
Tudor hefur að undanfömu hert
mjög árásir sínar á rúmenska blaða-
menn, sem hann sakar um óhróður
um Stórrúmenska flokkinn, og hótar
þeim málssókn.
„Það er hægt að hefja sakadóms-
rannsókn í málum margra, þar á
meðal ykkar,“ sagði Tudor á blaða-
mannafundi í Búkarest og nefni ýmsa
blaðamenn á nafn. „Ég get dregið
ykkur alla fyrir rétt.“
Tudor sagði þetta eftir að Mugur
Isarescu, fráfarandi forsætisráð-
herra, sakaði Stórrúmenska flokkinn
um ofsóknir gegn blaðamönnum en
tilefnið var það, að Anghel Stanciu,
þingmaður flokksins í borginni Iasi,
hótaði að „senda blaðamenn í þræla-
búðir“.
I bréfi, sem Isarescu sendi samtök-
unum Blaðamönnum án landamæra,
segir hann: „Ég get ekki látið það
sem vind um eyru þjóta, að á því
herrans ári 2000 skuli rúmenskur
stjómmálaleiðtogi vera með sams
konar hótanir gegn blaðamönnum og
á myrkustu tímunum í sögu þessa
lands.“
Hatur á gyðingum
Rúmenska dagblaðið Atac la Per-
soana (Persónulegar árásir), sem
styður Tudor, hefur einnig farið mik-
inn í árásum á blaðamenn, sem það
sakar um að blekkja rúmensku þjóð-
ina og ala á hatri í garð hægrimanna.
Fyrir nokkrum dögum réðst blaðið á
rúmenska stjómmálamenn, sem það
sagði „haga sér í samræmi við eig-
indir ákveðinna hópa í tilraunum sín-
um til að stöðva Tudor“. Var augljós-
lega verið að hnýta í gyðinga enda
var Petre Roman utanríkisráðherra
efstur á lista hjá blaðinu en faðir hans
var af gyðingum kominn. Næstur á
listanum var Adrian Severin, yfir-
maður ÖSE, Öryggis- og samvinnu-
stofnunar Evrópu og þingmaður á
Evrópuþinginu.
„Evrópusambandið hefur eyðilagt
rúmenska herinn, landbúnaðinn og
menningu þjóðarinnar og hefur gert
sitt besta til að gera landið að ösku-
haug Evrópu,“ sagði Dumitru Drag-
omir, ritstjóri blaðsins og þingmaður.
Hagnast á alvarlegu svikamáli
Uppgang Stórrúmenska flokksins,
sem hatast ekki aðeins við gyðinga,
heldur einnig sígauna og ungverska
minnihlutann í Rúmeníu, má meðal
annars rekja til óánægju allra þeirra,
sem misstu sparifé sitt þegar fjár-
festingarsjóðurinn FNI varð gjald-
þrota á síðasta sumri. Var þar um
mikið misferli að ræða og kenndu
margir um ríkisstjórn mið- og hægri-
flokka, sem missti meirihluta sinn í
kosningunum 26. nóvember. Um var
að ræða 300.000 manns og rúmlega
20 milljarða íslenskra króna.
Talið er, að flestir þeirra, sem töp-
uðu sparifénu, og nánustu ættingjar
þeirra hafi kosið Stórrúmenska
flokkinn að þessu sinni eða á bilinu
hálf til ein milljón manna. Alls áttu
um 9% af 11 milljónum kjósenda hlut
ÍFNI.
ÞÚSUNDIR kennara mótmæltu á
götum Rómarborgar í gær til að
leggja áherslu á launakröfur
sínar. AUs lögðu um 90% ítalskra
kennara niður vinnu í gær en
París. AFP, AP.
MICHEL Roussin, fyrrverandi ráð-
herra, sem á borgarstjóraárum
Jacques Chiracs í París var náinn
samstarfsmaður
forsetans núver-
andi, var á mið-
vikudag látinn
laus úr fangelsi
gegn tryggingu,
en hann var
hnepptur í varð-
hald í síðustu viku
í tengslum við
rannsókn póli-
tísks spillingar-
máls, sem hefur verið að vinda æ
meir upp á sig að undanfömu.
Handtaka Roussins sl. fostudag
kynti undir vangaveltum í frönskum
ftalskir kennarar hafa staðið í
samningaviðræðum við rikið und-
anfarna mánuði.
Kennararnir segjast vera með
lægri laun en kollegar þeirra í
fjölmiðlum um ólöglega fjármögnun-
arstarfsemi stjómmálaflokks Chir-
acs á þeim tíma sem hann var borg-
arstjóri Parísar unz hann var kjörinn
forseti árið 1995. Hann hefur fram að
þessu neitað að tjá sig nokkuð um
málið, en mjög er nú þrýst á hann að
skýra frá því hve mikið hann vissi um
útsmogið kerfi sem skilaði miklu fé í
kosningasjóði Gaullistaflokksins á
síðari hluta borgarstjóratíðar hans,
og talið er hafa farið á svig við gild-
andi lög um fjármögnun stjórnmála-
flokka.
Roussin hefur verið sakaður um að
hafa átt þátt í spillingarmáli sem
snýst um að Gaullistaflokkurinn
RPR, ásamt öðmm, hafi þegið fulgur
í mútur frá byggingafyrirtækjum
sem borgarstjórnin samdi við um
endurbætur á skólabyggingum á
Parísarsvæðinu, á tímabilinu 1986-
1993.
Það sem bætir á spennuna í kring
um þessi meintu spillingarmál er að
búizt er við því að pólitísku andstæð-
ingamir Chirac og Lionel Jospin for-
sætisráðherra muni etja kappi í
næstu forsetakosningum árið 2002.
Stefnir í að samstarfi á franska
stjómarheimilinu - þar sem forset-
inn er hægrimaður en forsætisráð-
herrann sósíalisti - eigi eftir að hraka
eftir því sem nær dregur kosningum.
Bókerbestvina
Stoðið
Bókatíðindin „
Fálag íslenskra
bókaútgefenda
löndum ESB. Menntamálaráð-
herra ítala, Tullio De Mauro, hef-
ur boðið kennurum sem svarar um
10.000 ísl. kr. í launahækkun en
þeir vilja tvisvar sinnum meira.
Sögulegt met
í Texas
Flestar
aftökur á
einu ári
Huntsville, Washington. AP.
TEXAS-ríki í Bandaríkjunum
hefur nú tekið alls 39 afbrota-
menn af lífi á árinu, síðastur í
röðinni var Daniel Joe Hittle,
fimmtugur karlmaður sem var
sprautaður með eitri á mið-
vikudag. Hittle var dæmdur
fyrir að myrða lögreglumann
er hafði tekið sakbominginn
fyrir of hraðan akstur árið
1989. Hittle var einnig sakaður
um að hafa sama dag myrt
fimm manns.
Hann var fíkniefnaneytandi
og sat lengi í fangelsi í Minn-
esota fyrir að myrða fóstur-
foreldra sína. Mun hann hafa
reiðst er hundur foreldranna
rispaði bíl hans. Hittle var síð-
an látinn laus í Minnesota til
reynslu 1984.
Að sögn Miehaels Radelets,
félagsfræðings við Flórída-há-
skóla, hefur ekkert bandarískt
ríki tekið jafn marga saka-
menn af lífi á einu ári. Dóms-
málaráðuneytið í Washington
segir að helmingur af öllum af-
tökum í Bandaríkjunum fari
fram í fáeinum af alls 50 sam-
bandsríkjum landsins. Um
70% þeirra sem teknir em af
lífi em annaðhvort spænsku-
mælandi eða blökkumenn.
Aftakan á miðvikudag var
önnur af alls þrem sem
ákveðnar hafa verið í Texas í
vikunni. Á fréttavef dagblaðs-
ins The Dallas Morning Post í
Texas var haft eftir ákæranda
í málinu vegna morðsins á lög-
reglumanninum Gerald Walk-
er að Hittle væri eins og
„mynd á áróðursspjaldi fyrir
dauðarefsingu". Blaðið sagði
ennfremur frá þvi að eiginkona
lögreglumannsins, sem hefði
lifað í stanslausum ótta eftir
morðið, ætlaði að fylgjast með
aftökunni. Sagði hún að annað
gæti hún ekki gert fyrir hinn
látna eiginmann og var bitur í
garð yfirvalda fyrir að hafa
ekki fylgst með Hittle eftir að
hann var látinn laus.
rrfEk! §lc[fj §f] J / Qrj fj|
íslenski lýðháskólinn fer til Danmerkur

á fluq'.
Skólastarfib í veturferfram íVallekilde H0jskole á Sjálandi.
Innritun er hafin fyrir vorönn (4. janúar til 9. maí 2001).
Kostnaður aðeins kr. 7.900 á viku fyrir fæði, herbergi og
kennsiu. Styrkir fást vegna fargjalds.
Sækið um strax því fjöldi nemenda er takmakaður.
Kynningarfundur í Norrœna húsinu
á laugardag, 9. desember kl. 14.
Upplýsingar veitir Oddur Albertsson í síma 891 9057,
netfang oddura@itn.is. Vefsíba skólans: www.vallekildeh.dk
Comeliu
Vadim Tudor
Fyrrverandi samstarfsmaður Chir-
acs látinn laus úr gæzluvarðhaldi
Þrýstingur eykst
á forsetann