Skírnir - 01.01.1879, Side 108

108
RÚSSLAND.
í hendi (eins og t. d. Pjetur mikli og Nikulás keisari og fl.)
verSur hann jafnan þess manns verkfæri, sem hann hefir mest
traust á. J>ví meir sem hann reynir ah sannfæra sjálfan sig um,
ah hann einn skyni allt, viti allt, ráSi öllu — því meir verhur
hann á tálar dreginn af þjónum sínum og embættismönnum. En
þar sem mönnum "þykir svo lítið fyrir að beita alvald sinn táli,
yfirdrepskap og lygum , þá má nærri geta, hvernig þeir verða
brögðum beittir, sem neðar standa. það er sagt um Alexander
keisara, að hann sje góðlyndur og viti borinn í góðu meðallagi
— enn hann hafi ekki haft liann kjark eða þrek, sem hann hafi
Jurft, til að það yrði ekki svo ávaxtar lítið, sem reynzt hefir,
er hann hefir viljað fram fylgja. Lausn bændafólksins er eitt af
hans mestu mikilræðum, en lendir menn voru henni mjög raót-
fallnir, og hafa gert hvaS þeir hafa getaS, til aS bún yrSi heldur
til óhamingju enn heilla. Keisarinn vildi koma á nokkurskonar
hjeraðaráSum, en embættismenn hans og eSalmenn voru ekki
lengi um aS gera þau tortryggileg, svo aS þau eru nú horfin úr
sögunni. J>aS er opt, aS keisarinn hefir viljaS ráSa einhverju til
hetra vegar, en stjórn hans og hirS hefir þæft svo lengi i móinn
á móti, aB bann varS þreyttur og gaf upp áform sitt. J>aS er
sagt um Alexander keisara, aS hann hafi sótt beldur þunglyndi
á seinni árum og bann sje orSinn beldur sinnulítill um ríkismál
og stjórnarefni. þessvegna geta þeir svo vel leikiS lausnm hala,
skaraS eld aS sínum kökum og beitt völdunum á rússneska vísu,
sem þeim hafa náS og til virSinga eru bornir.*) J>aS eru þjóS-
*) Grenville-Murray segir nokkur dæmi upp á rússneska aðferð í stjórn
og umboðum. Hann minntist á, að Bússland haii ekki minna enn
576 mill. króna í tekjur af brennivínsgjaldi. ])ess vegna var hver
sá barinn fyrir 20 árum, sem talaði á móti brennivinsdrykkju, en
i suma var brennivíni hellt nauðuga. Um mannúð stjórnarinnar fær
maður mest að vita á Póllandi. |>að er sannast að orði kveðið, að
hjer sje verið að troða þjóð í hel. Ef Póllendingurinn á að eiga
sjer nokkurrar framkvæmdar von, fá viðværilega atvinnu, t. d. við
verzlun, eða kaupaijett á landi, og svo frv., þá verður hann að
ganga af trú sinni, Iæra rússneska tungu, þola ummælalaust að
feður hans eru níddir og kallaðir bófar og ræningjar — en það