Búnaðarrit - 01.01.1952, Blaðsíða 10
8
BÚNAÐARRIT
mörgu heimilin, sem áður mynduðu nokkurs konar
miðstöðvar fyrjir félagslíf sveitanna, eru nú horfin.
í bjujun aldarinnar var vinnufólk á svo til hverju
heimili, og oft það sama frá ári til árs. Mörgu af
því var eins annt um velgengni heimilanna og hús-
bændunum sjálfum. Nú er vandalaust fólk sjald-
gæl't, og þá oftast fóllc, sein er stuttan tíma á hverj-
um stað, og.ekki fær þann hug og þá ást til heímil-
anna, sem það dvelur á, og gamla, staðbundna
vinnufólkið hafði. Þessi fólksfækkun á heimilunum
er aðalorsök þess, að sveitafólkið vill nú búa í þétl-
býli. Nú leitar það til félagsheimila, fundarhúsa eða
skólahúsa til samfunda, í stað stóru heimilanna áður.
Nýbýlin rísa nú upp í þéttbýlinu samtímis því að
byggðin gisnar enn, þar sein liún var gisnust áður.
Dreifbýlið hefur að miklu leyti farið á mis við ýmis
þau þægindi, sem nútímamaðurinn óskar að fá, svo
sem vegi og brýr, síma, rafmagn o. fl,, og stuðlar
það að þeirri breytingu á byggðinni, sem nú stendur
yfir. Byggðin þéttist i hverfum, sveitaþorp myndast,
en afskekktar dreifbýlisjarðir leggjast í eyði. Aug-
ljóst virðist, að á fyrri hluta síðari helmings aldar-
innar muni þessi þróun halda áfram. Með þeirri
stjórnlausu rányrkju, sem nú er rekin á grunnmið-
unum kringúm landið, er ekki líklegt að jafn góð
aðstaða verði til þess á næstu áratugum að reisa
heimili við sjávarsíðuna, og var, meðan útgerðin var
að vaxa og verða að þeim þætti í framleiðslukerfi
þjóðarinnar, sem hún er nú. Það eru meiri líkur til
þess, að fólkið, sem árlega þarf að reisa ný heimili
muni frekar finna möguleika til þess í sveitaþorpun-
um og við iðnað, en við sjósóknina.
I þéttbýlli sveitunum rísa því nýju býlin, þar mynd-
ast sveitaþorp. Enn um skeið er hætt við því, að
byggðin gisni, þar sem hún er gisnust nú. Þegar býli
leggst í auðn, er nágrannabýlinu oft hætt. En þó svo