Tímarit Máls og menningar - 01.11.1967, Qupperneq 7

Romain Rolland
Inngangnr að Jóhanni Krfstófer
[Árið 1931 ritaði Romain Rolland inngang að Jóhanni Krístófer og birtist
hann í nýrri „endanlegri" útgáfu ritsins sem hafin var það ár. Þar eð þessi
inngangur er ekki í íslenzku útgáfunni, sem lokið var nú fyrir skemmstu,
hefur þótt rétt að þýða hann og prenta í Tímariti Máls og menningar, því
ekki er að vita hvenær Jóhann Kristófer verður gefinn aftur út á íslenzku.
S.D.]
Jóhann Kristófer verður bráðum þrí-
tugur. Hann hefur lagt langa leið að
baki síðan vinur minn einn úr rit-
höfundahópi laut yfir vöggu hans og
spáði fyrir honum í vinsemd en af
óvenju litlum spádómsanda, að hann
yrði innlyksa í þyrpingu tíu eða tólf
kunningja sinna. Hann hefur farið
um hnöttinn þveran og endilangan,
og nú mælir hann flestum tungum
jarðarinnar. Þegar hann kemur úr
ferðalögum sínum, klæddur marg-
breytilegum flikum, á faðir hans, sem
hefur líka orðið sárfættur á götum
veraldarinnar þessi þrjátíu ár, oft
örðugt með að þekkja hann aftur.
Leyfið mér að rifja upp hvað hann
var, þegar ég hélt á honum ofurlitlum
í fanginu, og hvernig stóð á þegar
drengurinn minn heimtaði að fá að
koma í heiminn!
Hugsunin um Jóhann Krislófer var
með mér í tuttugu ár. Fyrsta hug-
myndin varð til í Róm vorið 1890.
Síðustu orðin voru skrifuð í júní
1912. Þó rýfur verkið þessi tímatak-
mörk. Ég hef rekizt á uppköst frá ár-
inu 1888, meðan ég stundaði ennþá
nám í École Normale Supérieure í
París.
Tíu fyrstu árin (1890—1900) voru
kyrrlátur undirbúningstími, innri
draumur sem mig dreymdi opnum
augum meðan ég sinnti öðrum verk-
um: fjórum fyrstu Byltingarsorgleik-
unum (14. júlí, Danton, Úlfarnir,
Sigar skynseminnar), Trúarharm-
leikunum (Loðvík helgi, Aert), Al-
þýðuleikhúsinu o. fl. Kristófer var
mér annað líf, falið fyrir manna sjón-
um, þar sem ég komst í snertingu við
dýpsta eðli mitt. Allt til ársloka 1900
var ég vegna ýmissa félagslegra
tengsla heimagangur á „Markaðs-
torgi“ Parísar; og mér fannst eins og
Kristófer, að ég væri þar ósköp mik-
ill útlendingur. Sá Jóhann Kristófer
sem ég gekk með, eins og kona með
þunga sinn, var mín „trausta borg“
mín „kyrraeyja", þar sem ég bjarg-
aði fleyi minu aleinn í höfn undan
stórsjóunum; þar safnaði ég kröft-
213