Tímarit Máls og menningar - 01.11.1967, Qupperneq 73

„Hvar sem dauðinn leynist...“
þeir sem hikuðu, — þegar tími var
kominn til að nefna hlutina sínu
nafni, — við að gera Víetnam að
órjúfanlega téngdum hluta hins sósí-
alíska heims; þá hefðu þeir að vísu
átt heimsstríð á hættu, — en þeir
hefðu að minnsta kosti neylt imperí-
alismann til ákvörðunar. Sinn hlut í
þessari sekt eiga einnig þeir sem
standa í vamma- og skammastríði —
en nú er þegar nokkuð um liðið síð-
an tvö voldugustu ríki sósíalismans
hófu slíkt stríð.
Við verðum að spyrja sjálf okkur í
fullri einlægni: Er Víetnam einangr-
að eða ekki? Verður það ekki að
halda hættulegri jafnvægisstöðu milli
deiluaðilanna tveggja?
Hversu mikilfengleg þjóð! Hvílíkt
jafnaðargeð og hugrekki! Það mun
líða á löngu áður en við komumst að
raun um hvort Johnson forseti var
nokkurntíma að hugsa um í alvöru
að koma á einhverjum þeim endur-
bólum sem þjóð hans þarfnast, — að
rífa niður gaddavír þeirra stéttaand-
stæðna, sem aukast ískyggilega með
hverjum degi. Sannleikurinn er sá að
endurbæturnar sem boðaðar voru
undir viðhafnarmiklu heiti „Samfé-
lagsins mikla“ hafa sokkið í rotþró
Víetnamstríðsins.
Stærsta heimsveldið finnur í sínu
eigin landi áhrif blóðlátsins sem það
verður fyrir af völdum fátækrar og
vanþróaðrar þjóðar; víðfrægt efna-
hagskerfi þess skynjar þunga stríðs-
áreynslunnar. Morð er ekki lengur
þægilegasta iðngrein einokunarhringa
þess. Þessir einstæðu hermenn hafa
ekkert annað en varnarvopn, og
aldrei nóg af þeim, — og auk þess
ást á landi sínu og þjóðfélagi, og ó-
viðjafnanlegt hugrekki. En imperíal-
isminn er kominn út í ótræði í Víet-
nam, finnur engan útveg og leitar í
örvæntingu leiðar til að bjargast með
sóma úr hæltunni. Ennfremur hafa
fjögur skilyrði Norður-Víetnams og
fimm skilyrði Þjóðfrelsisfylkingar-
innar komið imperíalismanum í
klípu, svo að nú er enn meira í
húfi.
Allt virðist benda til þess að frið-
urinn, þessi óstöðugi friður sem er
svo kallaður aðeins fyrir þá sök að
heimurinn allur stendur ekki í báli,
sé í hættu fyrir einhverju óafturkall-
anlegu og fráleitu tiltæki Bandaríkja-
manna.
Hvaða hlutverk eigum við, arðrænd-
ar þjóðir heimsins, að leika? Þjóðir
þriggja meginlanda einbeita athygli
sinni að Víetnam og læra sína lexíu.
Úr því imperíalisminn hótar mann-
kyninu stríði til að halda því í skefj-
um, er viturlegt andsvar að óttast
ekki stríð. Hin almenna hernaðarað-
ferð fólksins ætti að vera fólgin í því
að hefja stöðuga og einbeitta árás á
öllum vígstöðvum þar sem árekstrar
eiga sér stað.
Hvað er okkur skylt að gera á þeim
stöðum þar sem sá litli friður sem
279